Belediye taşınmazlarından diğer kurum ve kuruluşlara tahsis edilenler ile kamu idarelerince Belediyeye tahsisli olarak kullandırılan taşınmazların ilgili varlık hesaplarında izlenmediği görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun;

-15’inci maddesinin (h) bendinde, belediyelerin yetkileri ve imtiyazları arasında “mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla, belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde taşınmaz almak, kamulaştırmak, satmak, kiralamak veya kiraya vermek, trampa etmek, tahsis etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesis etmek” sayılmış,

-75’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde, belediyelerin kendilerine ait taşınmazları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak kamu kurum ve kuruluşlarına devredebileceği veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebileceği, aynı kuruluşlara kiraya da verilebileceği belirtilmiştir.

Nitekim Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 130 ve 132’nci maddeleri ile Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 188, 189, 190, 191 ve 192’nci maddelerinde tahsis edilen taşınmazların niteliklerine göre, 250 Arazi ve Arsalar Hesabı, 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı veya 252 Binalar Hesabında izleneceği belirtilmiştir. Bu amaçla Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planında yukarıdaki ana hesaplar altında çalışacak yardımcı hesaplar “02 Kamu İdaresinin Tahsis Ettiği Taşınmazlar”, “03 Tahsisli Kullanılan Taşınmazlar” olarak belirlenmiş olup yönetmeliğin 187’nci maddesinde “Kamu idaresinin mülkiyetinde olan taşınmazlar, bunlardan diğer kamu idarelerine tahsis edilenler ve kamu idarelerince tahsisli olarak kullanılanlar yardımcı hesaplar itibarıyla izlenir” denilmiştir.

Diğer taraftan 10.10.2006 tarih ve 26315 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsis ve Devri Hakkında Yönetmelik’in “Tahsisli taşınmaza ilişkin giderler” başlıklı 7’nci maddesinin;

“(1) Tahsisli taşınmazlarla ilgili olarak harcamalara katılma payı da dâhil olmak üzere her türlü malî yükümlülükler ve diğer giderler, tahsis yapılan kamu idaresi tarafından ödenir.” hükmüne göre de tahsisli taşınmazlar ile ilgili her türden giderin tahsis yapılan kurum tarafından karşılanması, dolayısıyla da muhasebe kayıtlarının, tesis edilen bu işlemlere göre gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin, kamu idarelerinin her türlü arazi ve arsaları ile bunlardan tahsise konu edilenlerin izlenmesi için kullanılan 250- Arazi ve arsalar hesabının işleyişini açıklayan 189’uncu maddesinde;

Taşınmaz sahibi kamu idaresinin tahsise konu edilen arazi ve arsaları için;

-Tahsis eden kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değer üzerinden 250 hesaba (yardımcı hesap: 02.Kamu İdaresinin Tahsis Ettiği Taşınmazlar) alacak, 500-Net Değer Hesabına (yardımcı hesap: 11.Tahsis Edilen Taşınmazlar) borç kaydedileceği,

-Ayrıca 191’inci maddeye göre de varsa taşınmaza ilişkin amortisman tutarlarının 257-

Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç, 500-Net Değer Hesabına (13.Tahsis Edilen Taşınmazlar İçin Ayrılmış Amortisman Tutarı) alacak kaydedileceği,

-Tahsis edilen kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değeri üzerinden 250 no.lu hesaba (yardımcı hesap: 03.Tahsisli Kullanılan Taşınmazlar) borç, 500- Net Değer Hesabına (yardımcı hesap: 12.Tahsisli Kullanılan Taşınmazlar) alacak kaydedileceği,

-Ayrıca 191’inci maddeye göre de varsa taşınmaza ilişkin amortisman tutarlarının 500- Net Değer Hesabına (13.Tahsis Edilen Taşınmazlar İçin Ayrılmış Amortisman Tutarı) borç, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemelerde belediyenin tahsis ettiği ve tahsisli kullandığı taşınmazların muhasebe kayıtlarının hatalı ve eksik olduğu görülmüş olup bu durum 2022 yılı Bilançosunda, söz konusu taşınmaz hesapları, 257- Birikmiş Amortismanlar Hesabı ve 500- Net Değer Hesabının doğru ve güvenilir bilgi sunmamasına neden olmaktadır.

Genel Yönetim ve Muhasebe Yönetmeliğinin, Temel Muhasebe Kavramları ve İlkeleri arasında temel kavramlarından biri olan “Tam açıklama” kavramı, “Mali tablolar, bu tablolardan yararlanacak olanların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır şekilde düzenlenir” olarak açıklanmış olup, bu kavram uyarınca varlıklarla ilgili gerçek durumun mali tablolarda yer almasını sağlamak üzere ilgili muhasebe kayıtlarındaki eksikliklerin giderilmesi gerekmektedir.