İdarenin bazı taşınmazlarına ilişkin kiralama işlemlerinde Katma Değer Vergisi (KDV) tahakkukunun yapılmadığı görülmüştür.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Verginin konusunu teşkil eden işlemler” başlıklı 1’inci maddesinde; Türkiye’de yapılan ve maddede sayılan işlemlerin katma değer vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Aynı maddenin birinci fıkrasının (3/f) bendinde ise; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70’inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin KDV’nin konusuna girdiği hüküm altına alınıştır.

Anılan Kanun’un 17’inci maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde; iktisadi işletmelere dâhil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemlerinin KDV’den istisna olduğu belirtilmiştir.

Buna göre, iktisadi işletmelerin her türlü kiralama işlemleri Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesine göre KDV’nin konusuna girmektedir. İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri ise KDV’den istisnadır. Gelir Vergisi Kanunu’nun 70’inci maddesinde sayılan gayrimenkullerin dışındaki mal ve hakların kiralanması işlemleri ise iktisadi işletmeye dahil olup olmadığına bakılmaksızın Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (3/f) bendine göre KDV’ye tabi

olacaktır.

Maliye Bakanlığınca yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin “F. Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar” Kısmının “4.4. İktisadi İşletmeye Dahil Olmayan Gayrimenkullerin Kiralanması” başlıklı 4.4’üncü maddesinde; “3065 sayılı Kanunun (1/3-f) maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri vergiye tabi tutulmuştur. Buna mukabil Kanunun (17/4-d) maddesi ile iktisadi işletmelere dâhil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri vergiden istisna edilmiştir.

Bu istisna uygulamasının kapsamına yalnızca taşınmazlar girmekte olup, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde sayılan diğer mal ve hakların kiralanması işlemleri genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabidir.

…

Yukarıda sayılan gayrimenkuller dışında kalan ve Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde sayılan diğer mal ve hakların (arama, işletme, imtiyaz hakları ve ruhsatları ve diğer hakların) kiralanması işlemleri iktisadi işletmeye dâhil olup olmadığına bakılmaksızın KDV’ye tabi bulunmaktadır…” açıklamalarına yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, her ne kadar bir gayrimenkul kiralama işlemi gibi gözükse de bir işletme veya müessesenin belirli bir bedel ve süre dahilinde başkasının kullanımına bırakılması şeklindeki işletme hakkının kiralanması işlemleri Kanun’un 1’inci maddesinin (3/f) bendine göre KDV’ye tabi tutulacak ve herhangi bir istisna hükmünden yararlanamayacaktır.

Yapılan incelemede; büfe, çay ocağı, yazıhane, otopark vb. olarak kiraya verilen bazı taşınmazlara ilişkin KDV hesaplanmadığı anlaşılmıştır.

Kamu idaresi tarafından bulguya iştirak edilmiş ve ilgili mevzuat hükümlerine uyulacağı belirtilmiştir.

İdarenin bu şekildeki kiralama işlemleri adı geçen vergiyi doğuran bir işlem olduğundan kira bedellerinin tahsilinde KDV hesaplanması gerektiği değerlendirilmektedir.