Dicle Üniversitesi Senatosu tarafından çevrimiçi olarak yapılması kararlaştırılan ortak zorunlu derslerin önemli bir kısmının canlı ders olarak yapılmadığı, ilgili dersi yapan öğretim elemanlarının bir kısmının Üniversiteye ait canlı ders uygulaması olan ALMS programı üzerinden sadece ders notu paylaşımı yaptıkları, buna rağmen ek ders ücreti aldıkları görülmüştür.

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu’nun “Ek ders ücreti” başlıklı 11’inci maddesinde; “(Değişik birinci fıkra: 26/6/2001 - 4689/4 md.) 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun 36’ncı maddesinde;

Haftalık okutulması mecburi ders yükü saati dışında, kısmi statüde bulunanlar dahil öğretim elemanlarına görev unvanlarına göre Maliye Bakanlığının görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen mecburi ve isteğe bağlı dersler ve diğer faaliyetler için bu ders ve faaliyetlerin haftalık ders programında yer alması ve fiilen yapılması şartıyla en çok yirmi saate kadar, ikinci öğretimde ise en çok on saate kadar ek ders ücreti ödenir. Ders yüklerinin tamamlanmasında öncelikle normal örgün öğretimde verilen ders ve faaliyetler dikkate alınır.” denilmektedir.

Korona virüs (COVID-19) salgını hayatın birçok alanını etkilediği gibi öğretim faaliyetlerini de etkilemiştir. Küresel ölçekte yaşanmakta olan bu olağanüstü durumda yükseköğretim faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için belli dönemlerde tamamen belli dönemlerde ise kısmen uzaktan eğitime geçilmiştir. Yükseköğretim Kurulu, bu süreçte tavsiye kararları alarak, yükseköğretim kurumlarını yönlendirmiş ve öğretim faaliyetlerinin usul ve esaslarının belirlenmesine yardımcı olmuştur.

Bu çerçevede 2021-2022 Eğitim Öğretim Yılından önce yayımladığı “Küresel Salgında Eğitim ve Öğretim Süreçlerine Yönelik Uygulamalar Rehberi” ile uzaktan öğretime ilişkin usul ve esaslar belirlemiştir. Buna göre; uzaktan eğitimde, dersin olabildiğince etkili bir şekilde sürdürülmesi için gerekli önlemler alınmalı, ders materyallerinin önceden sisteme yüklenerek öğrencinin kullanımına açılması ve sınıf içi eğitim sürelerinin daha verimli kullanılması için “Tersyüz” uygulama benzeri çevrimiçi destekli yöntemler kullanılmalı, böylece hem öğrencilerin derse hazırlanması, hem de sınıf içi yüz yüze eğitim veya eş zamanlı çevrimiçi dersler için zamanın daha etkin kullanılması sağlanmalıdır. Bu şekilde dersler sırasında zaman kısıtı nedeniyle derinlemesine ele alınamayan konular, bu şekilde daha kapsamlı ve etkili biçimde işlenebileceği belirtilmiştir. Yine Yükseköğretim Kurulunca salgın süreçlerinden bağımsız olarak örgün eğitimde yüz yüze programdaki derslerin %40'a kadarının uzaktan öğretimle verilmesine dair bir karar alınmıştır

YÖK’ün belirlediği uzaktan öğretime ilişkin usul ve esaslara paralel olarak Dicle Üniversitesi Senatosu 27/08/2021 tarih ve 2021/10-1 sayılı kararında “Dicle Üniversitesi 2021- 2022 Eğitim-Öğretim Yılı Güz Dönemi Uygulama İlkeleri” belirlemiştir. Buna göre; ortak zorunlu dersler (Yabancı Dil, Türk Dili, İnkılap Tarihi) ve ortak seçmeli ders havuzundaki

seçmeli dersler dönem boyunca çevrimiçi olarak sürdürülecektir. Hem çevrimiçi hem de yüz yüze eğitimde dersler 35 dakika, ders araları ise 15 dakika olarak planlanacaktır.

Yukarıda bahsi geçen 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu’nun “Ek ders ücreti” başlıklı 11’inci maddesi, YÖK’ün belirlediği uzaktan öğretime ilişkin usul ve esaslar ile Dicle Üniversitesi Senatosunun kararları birlikte değerlendirildiğinde ek ders ücreti alınabilmesi için dersin canlı ders olarak yapılması gerekmektedir. Ders notu paylaşımları ise canlı olarak yapılacak dersin daha verimli hale gelmesi için başvurulabilecek yardımcı bir yöntem olduğu değerlendirilmektedir.

Üniversiteye ait canlı ders uygulaması olan ve uzaktan eğitimin alt yapısını oluşturan ALMS programı verileri incelendiğinde, ortak zorunlu derslerin (Yabancı Dil, Türk Dili, İnkılap Tarihi) önemli bir kısmının canlı ders olarak yapılmadığı, ilgili dersleri veren öğretim elemanlarının bir kısmının canlı ders yapmayıp sadece ders notu paylaşımı yaptığı, bu ders notlarının ortak zorunlu dersleri veren diğer öğretim elemanlarının ders notlarıyla aynı olduğu görülmüştür. Canlı ders yapmayıp yalnızca ders notu paylaşan öğretim elemanlarına ders programındaki haftalık ilgili ders saatlerine göre ek ders ödemesi yapıldığı tespit edilmiştir. Yani aynı notu paylaşan tüm öğretim elemanlarına, söz konusu dersin o haftadaki toplam ders saati kadar ek ders ücreti (ders yükü düşülerek) ödenmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, bulguya katıldıklarını, bulgu konusunun düzeltilmesi için çalışma yürüttüklerini belirtilmiştir. Ancak konu 2021 yılında düzeltilmemiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri ve açıklamalara göre, ek ders ücreti haftalık okutulması mecburi ders yükü saati dışında, haftalık ders programında yer alması ve fiilen yapılması şartıyla ödenebilmektedir. Salgın döneminde eğitimin sağlıklı ortamlarda etkili ve verimli bir şekilde sürdürülebilmesi için dersler yetkili organlar tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yapılmalıdır.