Kamu İdaresi'nin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazlarının kiralama ihalesi yapılmadan ecrimisil alınarak kullandırıldığı ve ecrimisil tahsilat oranının yeterli düzeyde olmadığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18’inci maddesine göre, taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına, üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek belediye meclisinin görev ve yetkileri arasındadır.

Kanun’un 34’üncü maddesine göre de, taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak ve süresi üç yılı geçmemek üzere taşınmaz kiralanmasına karar vermek belediye encümeninin görev ve yetkileri arasındadır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde; genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun’da yazılı hükümlere göre yürütüleceği ifade edilmiştir.

2886 sayılı Kanun’un “Ecrimisil ve Tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde ise; devletin

özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9’uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisilin isteneceği, ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olmasının gerekmeyeceği ve fuzuli şagilin kusurunun aranmayacağı, kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edileceği, aksi halde ecrimisil alınacağı, işgal edilen taşınmaz malın, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği belirtilmiştir.

Diğer yandan, 5393 sayılı Kanun’un 15’inci maddesinde, 2886 sayılı Kanun’un 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı belirtildiğinden Kamu İdaresi taşınmazlarının işgal edilmesi, ecrimisil alınması ve taşınmazın tahliyesi hakkında da söz konusu 75’inci maddesi uygulanmalıdır.

Yapılan incelemede, Kamu İdaresi'nin mülkiyetindeki alanların ecrimisil dosyalarının Emlak ve İstimlak Müdürlüğü tarafından, yeşil alan vb. alanlara ilişkin ecrimisil dosyalarının ise Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından takip edildiği anlaşılmıştır.

Emlak ve İstimlak Müdürlüğünden alınan verilere göre 38 adet taşınmaz için ecrimisil takip klasörünün bulunduğu ancak ilçenin bazı mahallelerinde (Ayazağa, Çayırbaşı, Bahçeköy, Büyükdere, Maden, Sarıyer Merkez, Rumelika, Zekeriyaköy, Uskumru Köy, Gümüşdere, Rumelifeneri, Kısırkaya, Demirciköy, Kilyos) işgalli kullanımlara ilişkin gerekli çalışmaların tamamlanmadığı tespit edilmiştir. Mali Hizmetler Müdürlüğü verilerine göre ise 166 taşınmaz için ecrimisil takip klasörü oluşturulmuştur.

Ayrıca İdarenin 2022 yılı Gelir Kesin Hesabı’na göre; geçen yıldan devreden 5.968.604,73 TL, 2022 yılı tahakkuku olarak 20.304.173,03 TL olacak şekilde toplam 26.272.777,76 TL ecrimisil tahakkuk kaydının bulunduğu, 2022 yılı içerisinde yapılan tahsilatın ise 10.164.951,67 TL olduğu anlaşılmış olup Kamu İdaresinin tahakkuk tahsilat oranı

%39’dur.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Kamu İdaresi tarafından kiraya verilebilir nitelikte olan taşınmazların kiraya verildiği, kiraya konu edilemeyen alanlara ise ecrimisil

uygulandığı ifade edilerek bulguya katılmadıkları belirtilse de kiraya konu edilebilecek yerler için de ecrimisil alındığı ve ecrimisilin olağan bir taşınmaz yönetim şekline dönüştürüldüğü görülmüştür.

Kamu İdaresi taşınmazlarından kiraya verilebilir nitelikte olan alanların ihale suretiyle kiraya verilmesi, kira sözleşmesinin yapılması ve dolayısıyla ecrimisilin kiralama yöntemine ve olağan bir taşınmaz yönetim şekline dönüştürülmemesi; ayrıca, ecrimisil tahakkuk tahsilat oranının arttırılması için gerekli çalışmaların yerine getirilmesi gerekmektedir.