İdare tarafından ihalesi yapılan bazı yapım işlerinde, yüklenici ile alt yüklenici arasında sözleşme imzalandığı, söz konusu sözleşmenin İdareye sunularak onay alındığı ancak Belediyece yüklenici ile alt yüklenici arasında imzalanan sözleşmeye ilişkin alt yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) olan borcunun sorgulanmadığı ve yasaklılık kontrolünün yapılmadığı tespit edilmiştir.

1. Alt Yüklenicinin Sosyal Güvenlik Kurumuna Olan Borcunun Sorgulanmaması

   İdare tarafından alt yüklenicinin SGK’ye olan idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borçlarına ilişkin sorgulama yapılmadığı tespit edilmiştir.

   29.09.2008 tarihli ve 27012 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmelik’in “Hakedişten kesinti ve mahsup” başlıklı 6’ncı maddesinin ikinci fıkrasında; idarenin işverene yapacağı her hakediş ödemesinden önce, işverenin ve varsa alt işverenlerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borçlarının olup olmadığının üniteye (taşrada sosyal güvenlik il müdürlükleri ile sosyal güvenlik merkezlerine) yazı ile soracağı, ünitece, işverenin ve varsa alt işverenlerinin muaccel borcunun bulunmadığı hususu idareye bir aylık süre içinde yazı ile bildirileceği, yazı ile bildirilmediği sürece idare tarafından işverene hakediş ödenmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

   Aynı maddenin beşinci fıkrasında ise, yapılan kesintinin ödeme belgesinde gösterileceği ve on beş gün içerisinde SGK’ye aktarılacağı açıklanmıştır.

   Bu düzenlemeler gereğince İdare; yapım işlerine ait hakediş ödemelerini yapmadan önce hem yüklenicilerin hem de alt yüklenicilerinin SGK’ye olan idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçları sorgulamak ve varsa borçları hakedişten keserek kurumun hesabına 15 gün içinde yatırmakla mükelleftir.

   Yapılan incelemede;

   • 2022/753079ihale kayıt numaralı “Erzurum İli Muhtelif Mahalleleri Bent Yapım İşi”nde; yüklenici ile alt yüklenici arasında alt yüklenici sözleşmesi imzalanmıştır. Fakat alt yüklenicinin SGK’ye olan idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer ferilerinden oluşan borçlarına ilişkin mevzuatta belirtildiği şekliyle herhangi bir sorgulama yapılmamıştır.

   • 2022/525994 ihale kayıt numaralı “Erzurum İli İspir İlçesi Sathi Kaplama (Ortaköy Grubu) Pazaryolu İlçesi BSK (Göztepe-Gölyanı-Pamukludağ) Beton Yol (Sergenkaya- Korkutköy) ve Muhtelif Mahalle Yollarında Sathi Kaplama Yapım İşi”nde; yüklenici ile iki firmadan oluşan iş ortaklığı niteliğindeki ortak girişim arasında alt yüklenici sözleşmesi imzalanmıştır. Ortak girişime ait firmalardan bir tanesi için sorgulama yapılmasına rağmen diğer firma için SGK borç sorgulaması yapılmamıştır.

     Hakediş ödemelerinin yapılmasında alt yüklenicinin SGK borcunun bulunması durumunda, borçların hakediş ödemesinden kesilerek SGK’ye gönderilmek üzere muhasebe hesaplarına alınması gerekmektedir. Belediyenin hakediş ödemelerinden yapacağı kesintiler kamu alacağının korunması açısından önemlidir. Belediye giderinin yapılmasında görevli olanlar mevzuat hükümleri uyarınca, kesintileri zamanında ve eksiksiz yaparak ilgili kurumlara göndermekle yükümlüdürler.

2. Alt Yükleniciye Yasaklılık Sorgulaması Yapılmaması