Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) ile imzalanan protokol ile Ayaş Belediyesine ait gelirlerin Belediye tasarrufuna geçmesine engel teşkil eden ve ilgili gelirlerin ihale mevzuatına aykırı olarak asfalt alım işine tahsis edilmesi sonucunu doğuran hükümlere yer verildiği, protokol kapsamında yapılan asfalt alımı ve çevre temizlik vergisi aktarımı gibi mali işlemlerin muhasebeleştirilmediği görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 3’üncü maddesinde kamu gelirleri, pay ve benzeri gelirleri kapsayacak şekilde tanımlandığından,

• 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44’üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) tarafından konutlara ilişkin tahsil edilen çevre temizlik vergisi tahsilatından,

• 15.06.2006 tarih ve 26199 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin 14’üncü maddesi gereğince alt yapı yatırım hesabında toplanan gelirlerden

  aktarılacak paylar Ayaş Belediyesi açısından gelirdir. Dolayısıyla bu gelirlerin 5018 sayılı Kanun’un 8’inci maddesinde yer verilen hesap verme sorumluluğu çerçevesinde etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesi ve kullanılması gerekmektedir.

  Ancak yapılan incelemelerde; 30.09.2015 tarihinde Ayaş Belediyesi ile ABB arasında imzalanan ve 31.03.2019’a kadar geçerli olan Protokol’de, bahse konu olan gelirlerin Belediye tasarrufuna geçmesine engel olacak hükümlere yer verildiği görülmüştür. Protokol’ün “Yürütme Esasları” kısmının 3’üncü maddesinde alt yapı yatırım hesabında yer alan zemin tahrip gelirleri ile ASKİ tarafından konutlardan tahsil edilen çevre temizlik vergisi gibi gelirlerin, ABB tarafından tesis edilecek bitümlü sıcak asfalt alınması işlemine tahsis edileceği hükmüne yer verilmiştir.

  Belediyenin kendisine ait gelirleri başka bir kamu idaresinin tasarrufuna devretmesine imkân tanıyan herhangi bir hukuki düzenleme bulunmamaktadır. Bununla beraber 5018 sayılı Kanun’un 13’üncü maddesinde kamu idarelerinin tüm gelirlerini bütçelerinde göstereceği ve belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilemeyeceği hükümlerine yer verilmiştir. Bu

  
  

  hükümler gereğince de söz konusu gelirler, Belediye bütçesinde gösterilmeli ve bütçede öngörülen hizmetlerin ifasında Belediye tarafından kullanılmalıdır.

  Bahse konu olan Protokol hükmü aynı zamanda asfalt alım işine ilişkin düzenleme içerdiğinden, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na da aykırılık teşkil etmektedir. Nitekim anılan Kanun’un 2’nci maddesinde, belediyelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılayacağı mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kural olarak bu Kanun’da yer alan düzenlemeler çerçevesinde ihale edileceği açıkça hükme bağlanmıştır. Dolayısıyla kamu kaynağı olan Belediye gelirleri ile doğrudan asfalt alınmasının ihale mevzuatına da uygun olmadığı değerlendirilmektedir.

  Bununla beraber Protokol’de kapsama dâhil gelirler ile alınacak asfalt miktarına ilişkin yükümlülüklerin açık ve kesin bir biçimde tanımlanmaması ve Protokol’ün “Yürütme Esasları” kısmının 6’ncı maddesi uyarınca iki idare arasında yıl sonlarında yapılması gereken mahsuplaşmaların yapılmaması, Protokol şartlarının tesis edilip edilmediğinin kontrolü noktasında zafiyete sebep olmaktadır. Nitekim yapılan incelemelerde, Ayaş Belediyesinin 2018 yılı içerisinde ABB’den herhangi bir asfalt alımının söz konusu olmadığı buna karşın Ayaş Belediyesine gönderilmesi gereken çevre temizlik vergisi paylarının ASKİ tarafından ABB’ye aktarıldığı görülmüştür.

  Sonuç olarak Belediyenin gelirlerinin bir başka kamu idaresinin tasarrufuna bırakılması ve belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmesi sonucunu doğuran söz konusu uygulama, kaynakların Belediye kontrolünde ve mevzuata uygun olarak etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasına engel teşkil edecek niteliktedir.

  Kamu idaresi cevabında; “Bulguya konu protokol ile ilgili Ankara Büyükşehir Belediyesi ile gerekli yazışmalara başlanmış olup iş ve işlemler 2019 yılında yapılacaktır.” denilmiştir.

  Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, gerekli yazışmaların yapıldığı ve işlemlerin 2019 yılında tesis edileceği ifade edilmişse de denetim yılındaki hatalı uygulamaya ilişkin herhangi bir hukuki gerekçe gösterilmediğinden bulgu konusu hususa ilişkin değerlendirmemiz devam etmektedir. Bununla beraber İdare tarafından tesis edileceği beyan edilen işlemler, izleyen denetim yıllarında takip edilecektir.