Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından Mudanya Belediyesi adına su faturalarından tahsil edilen evsel atık bertaraf ücretlerinden doğan katma değer vergilerinin Belediyeye gönderilmemesi hususu önceki yıl raporlarında da konu edilmesine rağmen Belediyece tahsilata yönelik herhangi bir hukuksal işlem tesis edilmediği görülmüştür.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun “İzin alma, arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğü” başlıklı 11’inci maddesinde;

“…

Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.” denilmektedir.

Yukarıda ifade edilen Kanun maddesine istinaden 27.10.2010 tarih ve 27742 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin

Belirlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönetmelik”in “Evsel katı atık tarife türleri” başlıklı 20’nci maddesinde;

“(1) Evsel katı atık hizmetleri atık miktarı belirleme yöntemine göre aşağıda sayılan iki farklı tarife türü üzerinden ücretlendirilebilir:

1. 18 inci maddede belirtilen yöntemlere göre hesaplanmış ve değişken ücretlerden oluşan tarife,

2. Kirleten öder ilkesi dikkate alınarak ve 18 inci maddede belirtilen yöntemlere göre idareler tarafından hesaplanmış ve üretilen atık miktarını atık üreticilerinin etkileyemediği sabit tarifeler.

(2) Evsel katı atık idareleri her atık üreticisine sadece aldıkları hizmetlerin maliyetlerini dikkate alarak tarife belirlerler.” denilmektedir.

Aynı Yönetmelik’in “Faturalandırma” başlıklı 22’nci maddesinde; “(1) Atıksu ve evsel katı atık hizmetlerine ait ücretlendirme yapılan hizmetin karşılığı olarak müstakilen, düzenli aralıklarla su faturaları üzerinden yapılır.” denilmektedir.

Yukarıda ifade edilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde; Mahalli İdareler, evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Evsel katı atık bertaraf tesislerinin faaliyet ve hizmetlerinden yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınması gerekir. Atıksu ve evsel katı atık hizmetlerine ait ücretlendirme, yapılan hizmetin karşılığı olarak müstakilen, düzenli aralıklarla su faturaları üzerinden yapılır. Büyükşehir Belediyesi olan yerlerde 2560 sayılı Kanun’a göre su faturalarını düzenleyen kurum, Büyükşehir Belediyelerinin bağlı kuruluşu olan Su ve Kanalizasyon İdareleridir.

Aynı zamanda, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre evsel katı atık bertaraf hizmeti teslimleri KDV'nin konusunu oluşturduğundan, %18 oranında KDV tahakkuk ettirilmektedir.

Evsel katı atık toplama ve bertaraf bedellerinin tahsilinde Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü aracı konumda olup bu tutarların mütemmim cüz’ü niteliğindeki KDV tutarlarını da Mudanya Belediyesine aktarmak durumundadır.

Yapılan incelemede, Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından

Mudanya Belediyesi adına su faturalarından tahsil edilen evsel atık bertaraf ücretlerinden doğan KDV tutarlarının Bursa Vergi Dairesi Başkanlığından alınan bir Muktezaya dayanarak Mudanya Belediyesine gönderilmediği tespit edilmiştir.

Söz konusu Muktezada, fatura ve fatura yerine geçen belgelerle Belediyenin, Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü'nden KDV isteyebileceği ifade edilmiştir. Fatura düzenlemek zorunda olmayan kamu idarelerinden yapılan alımlarda ise her ne adla düzenlenmiş olursa olsun, yapılan alım karşılığında 31/12/2005 tarihli ve 26040 üçüncü Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Muhasebe Yetkilisi Mutemetlerinin Görevlendirilmeleri, Yetkileri, Denetimi ve Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”in 14’üncü maddesinde belirlenen asgarî bilgileri taşıyan alındı, ödeme belgesi ekine bağlanmalıdır. Ancak Belediyece bu konuda herhangi bir belge düzenlenmediği görülmüştür.

Belediyece alacağın tahsili için adı geçen Yönetmelik gereğince düzenlenmesi gereken “Alındı” belgesi düzenlenerek söz konusu alacağın tahsil edilmesi gerekmektedir.