Ulaşım giderlerinin karşılanması ve Belediye mülkiyetindeki taşınmazların bedelsiz olarak kullandırılması suretiyle çeşitli dernek ve vakıflara mevzuata aykırı olarak yardımda bulunulduğu görülmüştür.

Belediyelerin dernek ve vakıf gibi ticari olmayan kurumlarla ilişkilerinin çerçevesi, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda çizilmiştir. 5018 sayılı Kanun’un 29’uncu maddesi hem herhangi bir özel kişiye yasal dayanak olmaksızın kamu kaynağı aktarılamayacağı, menfaat sağlanamayacağı ve yardım

yapılamayacağı şeklindeki genel kuralı ortaya koymuş hem de çeşitli şartlar altında bu kuralın dernek ve vakıflara ilişkin istisnasını düzenlemiştir. Ancak 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesinde, bu istisnaya ilişkin hükmün belediyelerde uygulanmayacağı ifade edilmiştir. Her iki mevzuat birlikte değerlendirildiğinde belediyelerin, özel tüzel kişi olan vakıf ve derneklere kamu kaynağı aktaramayacağı, menfaat sağlayamayacağı veyahut yardımda bulunamayacağı açıkça görülmektedir.

Kamu kaynağı tanımı ise 5018 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinde; kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü değerleri kapsayacak şekilde yapılmıştır. Bu durumda Belediye tarafından yukarıda sayılan herhangi bir kaynağın, bir vakfın ya da derneğin kullanımına tahsis edilmesi veyahut farklı şekillerde kullanımına sunulması mümkün değildir.

Ancak yapılan incelemelerde Eyüpsultan Belediyesince;

• 2018 yılı içerisinde çok sayıda dernek ve vakfın faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duydukları ulaşım hizmetlerinin Belediyece kiralanan otobüs ve minibüslerin ücretsiz kullandırılması suretiyle karşılandığı,

• Emlak vergi değeri toplamda 13.527.000,00 TL olan iki adet taşınmazın farklı vakıf ve derneğin kullanımına bedelsiz olarak bırakıldığı

  görülmüştür.

  
  

  Her ne kadar İdare 5393 sayılı Kanun’un 75/c maddesine istinaden söz konusu taşınmazları 10.11.2016 tarih ve 165 sayılı Meclis Kararı ile tahsis ettiğini ifade etmişse de taşınmaza özgü düzenleme içermeyip sadece ortak hizmet projesi yürütülmesine imkân tanıyan mezkûr maddenin bu işleme dayanak teşkil etmesi imkân dâhilinde değildir.

  Belediyelere mülkiyetlerindeki taşınmazların tahsisine ilişkin yetki veren yasal düzenlemeler, 5018 sayılı Kanun’un 47 ve 5393 sayılı Kanun’un 75/d maddelerinde yer almaktadır. Her iki madde hükmünde de tahsisin ancak ve ancak kamu idarelerine kendi görev alanıyla sınırlı olmak üzere yapılabileceğinin altı çizildiğinden işlemin muhatabı sadece kamu idaresi olabilir. Bu nedenle tahsisin kapsamının Belediyece genişletilerek özel tüzel kişiler için uygulanması mümkün değildir. İdarece işleme dayanak gösterilen 75/c maddesinde ise tahsise ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmayıp sadece bu kuruluşlarla kendi görev alanına giren konularda ortak hizmet projesi yapılmasına imkân tanınmaktadır.

  
  

  Ortak hizmet projesinin; önceden plan ve programa alınmış, maliyeti hesaplanmış, kurum ve kuruluşların yönetim organları tarafından onaylanarak karşılıklı yükümlülükler ile ortak sonuca ulaşmayı hedefleyen bir bütünü ifade ettiği düşünülmektedir. Ancak yapılan incelemelerde, Belediye ile ilgili kuruluş arasında yapılan ortak hizmet projesinin; önceden tanımlanan ortak amaca ulaşmayı sağlayacak karşılıklı yükümlükleri belirlemediği, sadece ilgili kuruluşun faaliyetlerini yürütmek üzere Belediyece taşınmaz tahsisinin öngörüldüğü anlaşılmıştır. Zira yerinde yapılan incelemelerde de her iki kuruluşun da taşınmazı idari büro olarak kullandığı görülmüş ve bu durum İdarece tutanağa bağlanmıştır.

  Sonuç olarak, Eyüpsultan Belediyesinin yukarıda ifade edilen uygulamalarının, mevzuata aykırılık teşkil ettiği ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ilkesini zedelediği düşünülmektedir.

  Kamu idaresi cevabında; “2018 yılı içerisinde dernek ve vakıflara ulaşım hizmeti sağlandığı bulgusu tarafımızca da değerlendirilmiş olup bundan sonraki faaliyetlerimizde tavsiyelerinize uyularak işlem tesisi sağlanmış ve bu uygulamaya son verilmiştir.” denilmiştir.

  Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, dernek ve vakıflara ulaşım hizmeti sağlanması uygulamasına son verildiği ifade edilmişse de bulguda eleştiri konusu edilen ve cevapta değinilmeyen bir diğer husus olan Belediye taşınmazlarının vakfa bedelsiz kullandırılmasına ilişkin mevzuata aykırılığın da aynı şekilde giderilmesi önem arz etmektedir. Dolayısıyla bulguda eleştiri konusu edilen hususlara ilişkin değerlendirmemiz devam etmektedir.