Belediye sınırları içerisinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyet yürüten işletmeler bulunmaktadır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun "İşyeri Açma İzni Harcı" başlıklı 81'inci maddesinde; belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir iş yerinin açılmasının "İşyeri Açma İzni Harcına" tabi olduğu belirtilmiştir.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in "İşyeri açılması" başlıklı 6’ncı maddesinde;

“Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır...” denilmektedir.

3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 2’nci maddesinde ise, bu Kanun hükümlerinden muaf tutulan iş yerleri düzenlenmiştir.

Diğer yandan, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Emre aykırı davranış” başlıklı 32’nci maddesinin birinci fıkrası;

“Yetkili makamlar tarafından adlî işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir.” hükmünü içermektedir.

Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeye göre, bir işletmenin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyette bulunması mümkün değildir. Ruhsatsız çalıştığı tespit edilen işletmelere mevzuatta düzenlenen müeyyidelerin uygulanması gerekmektedir.

Sarıgazi Vergi Dairesi Müdürlüğü kayıtlarına göre; belediye sınırları dâhilinde toplam 7.876 adet iş yeri bulunmaktadır. Buna karşın belediye kayıtlarına göre ruhsatlı iş yeri sayısı 3.756 adet olup, toplam 4.120 adet iş yerinin ruhsatsız olarak faaliyetlerine devam ettiği anlaşılmıştır.

Ayrıca belediye zabıta ekiplerince ruhsatsız çalışan işyerleri tespit edildiğinde, bu işyerlerine 3 ila 7 gün arasında süre tanınarak ihtar verilmektedir. Yukarıda yer verilen Yönetmelik’in “İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.” hükmü dikkate alındığında, belediyenin ruhsatsız çalışan iş yerlerine süre tanıyarak ihtar vermesi mümkün görünmemektedir.

Denetim tespiti sonrasında İdare tarafından, Vergi Dairesinden ilçe sınırları içerisinde faaliyet gösteren iş yerlerinin listesinin istenildiği, yeni listeye istinaden daha detaylı bir çalışma yapılacağı, ruhsatsız faaliyette bulunduğu tespit edilen iş yerlerinin mühürlendiği, mühürleme sürecinde ihtar verilmeyeceği ve mühürlemeye ek olarak para cezası uygulamasının yapılacağı belirtilmiştir.

Sonuç olarak; İdarenin yetki ve görev alanındaki işletmelerin, işyeri açma ve çalışma ruhsatından muaf olanları da dikkate alarak, işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının bulunup bulunmadığının takibinin sağlanması, ruhsatsız çalıştığı tespit edilen iş yerlerine güncellenmiş yılı idari para cezasının uygulanarak süre tanınmadan kapatılması ve işyeri açma izni harcının tahsil edilmesi gerekmektedir.