Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresi' ne (MARSU) ait 2022 yılı mali tablolarının ve eklerinin incelenmesi sonucunda, kurumun borç stokunun yasal sınırın üzerinde olduğu görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Borçlanma” başlıklı 68’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde; belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketlerin, faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarının, en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamayacağı; bu miktarın büyükşehir belediyeleri için bir buçuk kat olarak uygulanacağı ifade edilmiştir.

Kanun’un 68’inci maddesine istinaden İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan 21.02.2005 tarihli ve 45201 sayılı Genelge’ye göre de, idarenin borçlanma sınırın tespitinde; İller Bankası kredileri ve faizleri, banka kredileri ve faizleri, dış krediler ve faizleri, Hazineye

olan borçlar ve faizleri, piyasa borçları (bütçe emanetleri), vergi ve sosyal güvenlik borçlarının tamamı dikkate alınmalıdır.

Belediyelerin yukarıda sayılan borç kalemlerinin toplanması suretiyle hesaplanan borç stoku; idarenin en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının yeniden değerleme oranıyla arttırılan miktarını aşmamalı ve toplamda belirtilen sınırın üzerinde borçlanma yapılmamalıdır.

İdarenin 2022 yılı borç stoku hesaplamasının incelenmesi neticesinde; toplam borcunun yasal düzenlemede belirtilen sınırı aştığı tespit edilmiştir. Aynı hususun İdarenin 2021 Sayıştay Denetim Raporunda da yer almasına rağmen 2022 yılında da devam ettiği görülmüştür.

MARSU’nun 2021 yılı sonu bütçe geliri olan 199.123.693,00 TL’ye, % 36,2’lık yeniden değerleme oranı uygulandığında bu tutar 271.206.469,86 TL olmaktadır. Kurumun borç stok tutarı 1.960.994.614,96 TL olup yasal borçlanma sınırı olan 271.206.469,86 TL’nin, 1.689.788.145,10 TL (% 623) kadar aşıldığı görülmüştür.

Kamu idaresi cevabında; kuruluş aşamasında devreden borç yükünün ve enerji giderlerinin yüksek olduğunu, ayrıca idarenin toplum sağlığı açısından sürekli hizmet vermek zorunda olduğunu ve bu nedenlerden dolayı borçlandıklarını belirtmişlerdir.

İdarenin 2021 yılı borç stoku hesaplamasının incelenmesi neticesinde; toplam borcunun yasal düzenlemede belirtilen 271.206.469,86 TL sınırını 1.689.788.145,10 TL kadar aşıldığı görülmüştür. Borçlanmanın yasal sınırının yaklaşık 6 kat üzerinde olması ve her geçen yıl daha da artması ileride idarenin asli görevlerini yerine getirmeme riskini ortaya çıkarmaktadır.

Sonuç olarak, idarenin borç stok durumunu belirleyerek bu tutarın en son kesinleşen bütçe gelirinin yeniden değerleme oranında artırılmış miktarını geçirmemesi ve borç stok durumu yasal sınırın altına düşürülmeden yeni borçlanmaya gidilmemesi uygun olacaktır.