Şirketin ticari nitelikte olmayan faaliyetleri ile ilgili olmak üzere yapmış olduğu ödemelerde 320 Satıcılar Hesabının kullanıldığı görülmüştür.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 175 ve mükerrer 257’inci maddelerinin vermiş olduğu yetkiye dayanılarak çıkarılan 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları bölümünde, 320 Satıcılar Hesabının işletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senetsiz borçların izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir. Buna göre Satıcılar Hesabında sadece şirketin ticari faaliyet konusuna dâhil alımlarından kaynaklanan borçlarının izlenmesi gerekmektedir.

Şirket kayıtları üzerinde yapılan incelemede 320 Satıcılar Hesabının ihdas amacı dışında ticari bir faaliyetten kaynaklanmayan şirketin her türlü borcu ve alacağının izlenmesi için de kullanıldığı tespit edilmiştir.

Şöyle ki Şirket tarafından borç verme anlamına gelebilecek bir faaliyet veya işlemde bulunulduğunda borçlu adına cari hesap açılmakta, hesabın alacak karakterinde olduğuna bakılmaksızın ilk işlem olarak 320 Satıcılar Hesabı borçlandırılarak 102 Bankalar Hesabından ilgili ödemeler yapılmaktadır. İlgililer tarafından söz konusu tutarların geri ödenmesi

durumunda ise 320 Satıcılar Hesabına alacak kaydı yapılarak kapatılmaktadır. Söz konusu işlemler ile Şirket tarafından verilen borçların yıl içerisinde kayıtlarda açık bir şekilde görülmemesine yol açılmaktadır. Borç verme işlemlerinde Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ne uygun olarak ilgisine göre 13 Diğer Alacaklar Hesap Grubu içerisinde yer alan hesaplara borç kaydı yapılmalı ve Şirketin diğer kişilerden alacakları bu hesaplarda izlenmelidir.

Bunun yanında Şirketin sponsorluk ve reklam anlaşmaları kapsamında Malatya Büyükşehir Belediye Spor Kulübüne yapmış olduğu ödemelerde ise yine Kulüp adına cari hesap açılmakta, hesabın alacak karakterinde olduğuna bakılmaksızın ilk işlem olarak 320 Satıcılar Hesabı borçlandırılarak 102 Bankalar Hesabından ilgili ödemeler yapılmaktadır. Aynı gün içerisinde yapılan ikinci bir kayıtla 320 Satıcılar Hesabı alacaklandırılarak kapatılmakta karşılığında gider kaydı yapılmaktadır.

Söz konusu durum Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim borçlarında da mevcut olup Şirketin yapmış olduğu kesintilerden dolayı 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabında takip ettiği tutarlar ilk olarak 320 Satıcılar Hesabına aktarılmakta, kesintilerin Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilmesini müteakip Satıcılar Hesabı kapatılmaktadır.

Benzer durum vergi ödemelerinde de gerçekleştirilmekte, motorlu taşıtlara ait vergilerin ödenmesi esnasında ilk kayıt olarak 320 Satıcılar Hesabı borçlandırılarak açılmakta, bu kayda müteakip yapılan işlemle ise vergi tutarları gider yazılarak Satıcılar Hesabı kapatılmaktadır.

Söz konusu kayıtlardan kaynaklanan hatalar dönem sonu itibarı ile cari hesapların kapanması nedeniyle mali tablolara yansımamakla birlikte Satıcılar Hesabının amacına uygun olarak kullanılmaması sonucunu doğurmaktadır. Bu durum mahiyet itibarıyla farklı olan Şirket borç ve alacaklarının muhasebe kayıtlarında gerçeğe uygun olarak gösterilmemesine dolayısıyla güvenilir bilgi sunmamasına neden olduğundan kayıtların Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği hükümleri doğrultusunda yapılması gerekmektedir.