2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na göre, mahkeme ara kararlarıyla Kurum tarafından bankalara depo edilen tutarların, 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabında takip edilmesi gerekirken, söz konusu tutarlar 250 Arsa ve Araziler Hesabında takip edilmektedir.

2942 sayılı Kanun’un “Kamulaştırma bedelinin mahkemece tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili” başlıklı 10’uncu maddesinin 8’inci fıkrasında;

“…Tarafların anlaştığı veya tarafların anlaşamaması halinde hakim tarafından kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen miktarın, peşin ve nakit olarak veya kamulaştırma bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre yapılmış ise, ilk taksitin yine peşin ve nakit olarak hak sahibi adına, hak sahibi tespit edilememiş ise ileride ortaya çıkacak hak sahibine verilmek üzere 10 uncu maddeye göre mahkemece yapılacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatırılması ve yatırıldığına dair makbuzun ibraz edilmesi için idareye onbeş gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere mahkemece uzatılabilir. …”

Denilmektedir.

Mahalli İdareler Bütçe Muhasebe Yönetmeliği’nin 126 Verilen depozito ve teminatlar hesabı ile ilgili 95’inci maddesinde;

“Bu hesap, kurumca bir işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı olarak geri alınmak üzere diğer kamu idareleri veya kişilere bir yıldan daha az süreli verilen depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin izlenmesi için kullanılır.”

Denilmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde; 2942 sayılı Kanun’a göre, kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen miktarın mahkemece yapılacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatırılması ve yatırıldığına dair makbuzun ibraz edilmesi için idarelere on beş gün süre verilir. Gereken hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere mahkemece uzatılabilir. Böylece, mahkeme ara kararlarında kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen

miktarın, kamulaştırmayı yapacak idare tarafından bankaya depo edilmesi gerekmektedir. Kamulaştırmaya konu taşınmaz malın ve irtifak hakkının idare adına tescili ise mahkeme nihai kararından sonra gerçekleşmektedir. Dolayısıyla, idarelerin kamulaştırmaya konu taşınmazın mülkiyet veya irtifak hakkına sahip olmaları, mahkemelerin nihai kararlarından sonra olmaktadır. Diğer bir ifadeyle, mahkeme ilamı, kamulaştırmaya konu taşınmazın mülkiyet veya irtifak hakkına sahip olmanın dayanağını oluşturmaktadır. Mahkeme ara kararlarıyla kamulaştırma bedeli olarak tespit edilen miktarın bankalara depo edilmesi ise kamulaştırmaya konu taşınmazın mülkiyet hakkının tescili için dayanak oluşturmamaktadır.

Dolayısıyla, kamulaştırma için bankalara depo edilecek tutarların, Verilen Depozito ve Teminatlar Hesaplarında takip edilmesi, mahkeme kararından ve tapu işlemlerinden sonra duran varlık hesaplarına alınması gerekir. Fakat Kurum tarafından bankalara depo edilen söz konusu tutarlar 250 Arsa ve Araziler Hesabında takip edilmektedir.

Sonuç olarak, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’na göre mahkeme ara kararlarıyla bankalara depo edilen tutarların 250 Arsa ve Araziler Hesabında izlenmesi, 126 veya 226 No’lu Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabının 18.485.439,92 TL eksik, 250 Arsa ve Araziler Hesabının 18.485.439,92 TL fazla olmasına neden olmuştur.

Kamu idaresi cevabında; "Söz konusu bulguya ilişkin bundan böyle 126 ve 226 hesaplar kullanılacaktır." denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında özetle; söz konusu hesapların bundan böyle kullanılacağı belirtmiştir.

2018 yılı mali tablolarında, 126 veya 226 No’lu Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı ile 250 Arsa ve Araziler Hesabı 18.485.439,92 TL hatalı görünmektedir.