Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen ihale dosyaları üzerinde yapılan incelemede ihale sözleşmelerinin gecikme cezalarının düzenlendiği maddede uygulanacak ceza oranı olarak (yüzde veya binde gibi bir ibare olmaksızın) yalnızca ‘bir’ ve ‘iki’ gibi rakamların yazıldığı tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde ihale konusu işin başlama ve bitirme tarihi, yapılma yeri, teslim şartları ve gecikme halinde alınacak cezaların bulunması

gerektiği hükmü yer almaktadır. 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Sözleşmede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 7’nci maddesinde de sözleşmelerde gecikme cezasının yazılması gerektiği hususu belirtilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanabileceği hükmüne yer verilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin Eki “Ek:7 Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme” metninin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinin 16.1’inci alt maddesinde İdare tarafından uygulanacak cezaların aşağıda(dipnot) belirtileceği ifade edilmiştir.

Maddeye ilişkin dipnot açıklamasında ise;

“Kısmi kabul öngörülmeyen işlerde, yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir.” hükümleri yer almaktadır.

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin Eki “Ek:7 Mal Alımlarına Ait Tip Sözleşme” metninin “Gecikme halinde uygulanacak cezalar ve kesintiler ile sözleşmenin feshi” başlıklı 34’üncü maddenin 34.2’nci alt bendinde;

“Yüklenicinin, sözleşmeye uygun olarak malı süresinde teslim etmemesi halinde, gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin …..( yazıyla) oranında1 gecikme cezası uygulanır.”

Maddeye ilişkin dipnot açıklamasında ise;

“Yüklenicinin sözleşmeye uygun olarak malın/işin kısmi kabule konu olan kısmını süresinde teslim etmemesi/bitirmemesi halinde, İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için teslim edilmeyen/bitirilmeyen kısmın bedelinin

…………………[ İdare, onbinde birden az, yüzde ikiden fazla olmamak üzere belirlediği ceza oranını yazıyla buraya yazacaktır.] oranında gecikme cezası uygulanır.” hükümleri yer

almaktadır.

Yukarda yer alan mevzuat hükümlerinden sözleşmelerde ceza oranının tartışmaya ve belirsizliğe yol açmayacak şekilde net olarak (onbinde… ya da yüzde… şeklinde) belirlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Kurumda, Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından yapılan bazı ihalelerin sözleşmelerine, gecikme cezası olarak binde, yüzde gibi bir oran belirtilmeksizin sadece 1 veya 2 rakamının yazılması durumunda, sözleşmenin uygulama aşamasında, ceza kesilmesi gereken durumlarda, taraflar arasında anlaşmazlığa neden olacağı ve kamu menfaatlerinin zarar görebileceği değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “İhalelerde Tip Sözleşmelere uygun olarak gecikme ceza miktarlarına uyulması ile ilgili işleme başlanılmıştır.” denilmektedir.

Sonuç olarak, kamu idaresi cevabında, bulgumuz doğrultusunda ihalelerde Tip Sözleşme hükümlerine uyularak gecikme ceza tutarlarının belirleneceğini belirtmiştir. Bulgu konusu tespitle ilgili düzeltici işlemlerin yapılıp yapılmadığı takip eden denetimlerde izlenecektir.