Su kayıplarının önlenmesine ilişkin İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği'nde yer alan yükümlülüklerin yerine getirilmediği görülmüştür.

08.05.2014 tarih ve 28994 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği’nin amacı, su kaynaklarının korunması ve verimliliğin arttırılması doğrultusunda, içme-kullanma suyunun etkin kullanılması ve israfının önlenmesi için içme-kullanma suyu temin ve dağıtım sistemlerindeki su kayıplarının kontrolüne ilişkin usul ve esasları düzenlemek olarak belirlenmiştir. İlgili Yönetmelik’in “Su kayıplarının azaltılması” başlıklı 9’uncu maddesinde, “(1) İdareler su kayıp oranlarını, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren, büyükşehir ve il belediyelerinde 5 yıl içerisinde en fazla %30, takip eden 4 yıl içerisinde ise en fazla %25 düzeyine; diğer belediyelerde 9 yıl içerisinde en fazla %30, takip eden 5 yıl içerisinde ise en fazla %25 düzeyine indirmekle yükümlüdürler. Bu kapsamda, bu Yönetmelik uyarınca çıkarılacak Teknik Usuller Tebliğinde verilen yöntemler çerçevesinde gerekli faaliyetler yürütülür.” denilmektedir.

16.07.2015 tarih ve 29418 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerindeki Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği Teknik Usuller Tebliği’nin 5’inci maddesinde su ve kanalizasyon idaresinin, idari ve fiziki su kayıplarının ölçüme dayalı olarak belirlenmesini, şebekenin ve sistemin şartnamelere ve uygulama projelerine uygun yapılmasını, kullanılan malzemelerin standartlara uygun olarak temin edilmesini, sistemde ana basınç bölgesi ve alt bölgelerin oluşturulmasını, şebekede etkili bir basınç ve debi yönetimi ile optimum işletme şartlarının sağlanmasını, sistemin izlenmesi ve kayıt altına alınmasını içeren etkili bir su yönetim sistemini tesis etmekle yükümlü olduğu hüküm altına alınmıştır. Aynı Tebliğ’in 6’ncı ve devamı maddelerinde ise su kayıplarının önlenmesi, kullanılacak malzemeler, abonelik hizmetleri ve izinsiz su kullanımı konularında idarenin yapması gereken işler hakkında ayrıntılı bilgilere yer verilmiştir.

İdare'nin 2020 yılı Su Kayıpları Yıllık Raporunda verilen bilgilere göre 3 ana kaynaktan temin edilen su miktarı 122 milyon m3 civarındadır. Sisteme verilen bu suyun 84 milyon m3’ü kontrollü/izinli kullanılmakta olup 38 milyon m3 ise su kaybı bulunmaktadır. Su kaybı 2020 yılı itibariyle %31,1 oranında gerçekleşmiş, Yönetmelik'te yer alan hedef düzeyine ulaşamamıştır. Ancak, 2021 yılı Su Kayıpları Yıllık Raporunda İdare'nin su kayıplarını önleme konusunda önemli bir ilerleme kaydettiği görülmektedir.

Şekil 1: KOSKİ Su Kayıpları (2021 yılı m3)

Kaynak: KOSKİ 2021 Yılı Su Kayıpları Yıllık Raporu

2021 yılında temin edilen 123.310.002 m3 suyun 33.208.433 m3'ünü idari ve fiziki kayıplar oluşturmaktadır. Raporlanan su kayıpları oranı 2021 yılında %26,9 olmuştur.

Her ne kadar 2021 yılında raporlanan su kaybı oranı Yönetmelik'in 2023 yılı için belirlediği %30 hedefinin altında gerçekleşmiş ise de bu ölçümler Konya şehir merkezini kapsamakta olup henüz kapsama alınmayan 28 ilçe merkezinde ve taşrada su kayıpları ölçüm ve kontrol çalışmalarının sürdürüldüğü İdare tarafından bildirilmiştir. Rapora alınmamış olan şehir dışı alanda su kayıplarının oran olarak daha yüksek olduğu yetkililerce ifade edilmektedir. Su kayıp ve kaçaklarının ölçüm ve kontrolünün etkin bir şekilde sağlanarak söz konusu

Yönetmelik’te belirlenen sınır değerlerinin altına indirilmesi için ilgili Tebliğ’de yer alan gereklilikler doğrultusunda çalışmaların hızlandırılması gerekmektedir.