Dokuz Eylül Üniversitesi hesapları incelendiğinde, Dokuz Eylül Eğitim, Öğretim, Bilimsel Araştırma, Proje ve İşletme Kooperatifinin İdareye olan borçlarının tahakkuk kayıtlarına tamamıyla alınmadığı görülmüştür.

27.12.2014 tarihli ve 29218 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Merkezî Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı'na ait “Hesabın niteliği” başlıklı 51’inci maddesinde mevzuatı gereğince gelir olarak tahakkuk ettirilen vergi gelirleri, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, alınan bağış ve yardımlar ile diğer gelirler ile bunlardan yapılan tahsilat veya terkinlerin izlenmesi için kullanılacağı,

Mezkûr Yönetmeliğin 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı’na ait “Hesaba ilişkin işlemle r” başlıklı 52’nci maddesinde, bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tahsili gereken tutarların bu hesaba, bir yıldan daha uzun sürede tahsili gereken tutarların ise duran varlıklar ana hesap grubunda yer alan gelirlerden alacaklar hesabına kaydedilerek izleneceği,

Hükme bağlanmıştır.

Dokuz Eylül Üniversitesi ile Dokuz Eylül Eğitim, Öğretim, Bilimsel Araştırma, Proje ve İşletme Kooperatifi arasında İdarenin taşınmazlarının kiralanmasına yönelik sözleşme ler imzalanmış ve bu kiralama işlemlerine yönelik imzalanan tip sözleşmelerin “Kira bedeli” başlıklı 4’üncü maddesinde kiralanan taşınmazın elektrik, su ve yakıt giderlerinin kiralayana ait olduğu, elektrik ve su giderleri kiracı tarafından takılı olan ara sayaçlardan aylık tüketim miktarının hesaplanarak her ay, Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı bünyesinde açılan ilgil i hesaba veya Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Kurumsal Bankacılık nezdindeki ilgili hesaba peşin olarak yatırılacağı hükmü düzenlenmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, İdareler tarafından imzalanan sözleşmeler gereğince elde edilecek gelirlerin 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı’nda izlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan denetimlerde, Dokuz Eylül Eğitim, Öğretim, Bilimsel Araştırma, Proje ve İşletme Kooperatifi’nin, İdareye kiralanan taşınmazlarla ilgili vadesi geçmiş kira borcu, kiralama işleminden doğan katma değer vergisi borcu ve kiralanan yerle ilgili elektrik, su ve yakıt gideri borcu olmak üzere toplam 31.12.2021 tarihi itibarıyla 4.380.710,20 TL borcu bulunduğu Dokuz Eylül Üniversitesi kira takip sistemindeki kayıtlardan anlaşıldığı hâlde İdarenin 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabında yalnızca bu borçlara yönelik 2.989.626,50 TL’lik tahakkuk kaydının bulunduğu tespit edilmiştir. Yapılmayan söz konusu muhasebe kayıtları sebebiyle Kurumun mali tabloları 1.391.083,70 TL kadar eksik ve hatalı bilgi içermektedir.

Her ne kadar Kamu İdaresi tarafından iletilen cevapta, Üniversiteye ait taşınmazlar ı kiralayan kiracıların kullandığı elektrik, su, yakıta ilişkin borç tutarlarının bir yıl veya faaliyet dönemi içerisinde fatura oluşmadan bilinemeyeceği ve bu borçlara ilişkin faizlerin de kiracıların ödeme yaptığı gün baz alınarak hesaplanacak olması nedeniyle bunlara ilişk in tutarların önceden öngörülemeyeceği ve kiracıların elektrik, su ve yakıt borçlarının da nitelik itibarıyla tahakkuku tahsiline bağlı gelir olduğu bu sebeple kiracıların elektrik, su, yakıt ve faize ilişkin borç tutarlarının 120 Gelirlerden Alacaklar hesabında izlenemeyeceği ifade edilmişse de, bulguda iddia edilen husus, Üniversiteye ait taşınmazları kiralayan kiracıların elektrik, su, ve yakıta ilişkin borç tutarlarının henüz oluşmadan 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabında izlenmesi değil Dokuz Eylül Eğitim, Öğretim, Bilimsel Araştırma, Proje ve İşletme Kooperatifi’nin, Üniversiteden kiraladığı taşınmazlarla ilgili İdareye kesinleşmiş ve vadesi

geçmiş kira, kiralama işleminden doğan katma değer vergisi ve kiralanan yerle ilgili elektrik, su ve yakıt borcu olmak üzere toplam 31.12.2021 tarihi itibarıyla 4.380.710,20 TL borcunun 120 Gelirlerden Alacaklar hesabında izlenerek takip edilmemesiyle alakalıdır. Bu sebeple söz konusu alacakların tahakkuku tahsiline bağlı gelir olduğu iddiası yersizdir. Ayrıca İdare her ne kadar 19.04.2022 tarih ve 2022/7841 ve 2022/7842 sayılı muhasebe işlem fişleriyle bulgu konusu 1.391.083,70 TL’lik eksik tahakkukun 399.905,41 TL’lik kısmının 120 Gelirlerde n Alacaklar hesabına alındığını bildirmişse de bulguda belirtilen muhasebe kayıtlarının yılı içinde yapılmaması nedeniyle bu işlemlerin 2021 yılı mali tablolarındaki hatayı düzeltici bir etkisi bulunmamaktadır.

Bu itibarla, mevzuat gereğince bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tahsili gereken tutarların yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine riayet edilerek ilgili hesaplara kayıt edilmesi gerektiği düşünülmektedir.