Belediye tarafından sözleşmeden kaynaklı ve 6183 sayılı Kanun kapsamında olmayan alacaklar için ödeme emri düzenlendiği görülmüştür.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 55’inci maddesinde amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları gerektiği hususunda bir “Ödeme emri” gönderileceği hüküm altına alınmıştır. 6183 sayılı Kanun’da düzenlenen bu müessese ile kamu alacakları için özel bir takip ve tahsil esası öngörülerek alacağın süratli bir biçimde tahsil edilebilmesi amaçlanmıştır.

Öte taraftan söz konusu Kanun’un 1’inci maddesi ile sözleşmeden kaynaklanan alacaklar Kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Dolayısıyla sözleşmeden kaynaklanan alacaklar için borçlulara 6183 sayılı Kanun kapsamında ödeme emri gönderilmesi hukuken mümkün değildir. Bu alacaklar özel hükümlere tabi olup bunların takibinin 2004 sayılı İcra İflas Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılması gerekmektedir.

Ancak yapılan incelemede, sözleşmeden kaynaklanan kira ve su gibi alacaklar için de 6183 sayılı Kanun hükümleri kapmasında “Ödeme emri” düzenlenerek borçlulara tebliğ edildiği, geçmiş yıllarda bazı borçluların Belediyenin bu alacaklar için ödeme emri gönderme yetkisinin olmadığından bahisle konuyu yargıya taşıdığı, mahkemece yapılan yargılama sonucunda ise gönderilen ödeme emirlerinin iptal edildiği görülmüştür.

Bu uygulama mevzuata aykırılık teşkil etmenin yanında Belediye aleyhine sonuçlanan davalarda yargılama giderlerinin Belediye üzerine kalmasına, ayrıca mahkeme sürecinden dolayı zaman kaybına neden olmaktadır. Ayrıca, içerisinde hem 6183 sayılı Kanun kapsamında bir amme alacağı hem özel hükümlere tabi bir alacak bulunan ödeme emri iptal edildiğinde, amme alacağının tahsil edilebilmesi için yeniden ödeme emri gönderilmesi gerekmektedir. Bu ise alacağın süratli bir şekilde tahsil edilmesi hususunda zafiyetlere neden olacaktır.

Belediye konuya ilişkin olarak, mükelleflere gönderilen ödeme emirlerinin bilgi amaçlı olduğunu, bunun haricinde başka bir amaç için kullanılmadığını ifade etmiş ise de, mükelleflere gönderilen belgelerin geçmiş dönemlerde mahkemeler nezdinde ödeme emri belgesi olarak kabul edildiği, bu nedenle mahkemece 6183 sayılı Kanun kapsamında olmayan alacaklar için düzenlenen ödeme emirlerinin iptal edildiği açıktır. Kaldı ki, mükelleflere ödeme emri adı altında gönderilen belgelerde, bu belgenin bilgilendirme amacı taşıdığına yönelik bir ifade bulunmamaktadır.

Bu itibarla; 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporunda da yer verildiği üzere, Belediyece borçlulara gönderilen ödeme emirlerine kaynaklık eden alacakların 6183 sayılı Kanun kapsamında bir amme alacağı olmasına dikkat edilmesi, özel hükümlere tabi alacaklar için 2004 sayılı Kanun’da yer alan süreçlerin işletilmesi gerekmektedir.