Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından ihale edilen yapım işlerine ait ihale işlem dosyalarının incelenmesi sonucunda, bazı işlerin geçici kabullerinin mevzuat hükümlerine aykırı olarak süresi içerisinde gerçekleştirilmediği görülmüştür.

04.03.2009 tarih ve 27159 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapım İşleri Muayene ve Kabul Yönetmeliği’nin ‘Geçici kabul başvurusu’ başlıklı 6’ncı maddesinde; taahhüt edilen işin, sözleşme ve eklerinde yer alan hükümlere uygun olarak tamamlanmasını takiben yüklenicinin idareye geçici kabulün yapılması için yazılı olarak başvuruda bulunacağı, bu başvuru tarihinden itibaren en geç on gün içinde işin, yapı denetim görevlisi tarafından ön incelemeye tabi tutulacağı, inceleme sonucu işin sözleşme ve eklerine uygun olarak tamamlandığının ve kabul işleminin yapılmasında Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre bir engel bulunmadığının anlaşılması durumunda, yapı denetim görevlisinin “Geçici Kabul Teklif Belgesi”ni düzenleyerek yetkili makama göndereceği ve yetkili makamın, en geç on gün içinde Geçici Kabul Komisyonunu oluşturacağı hüküm altına alınmıştır.

Geçici kabul komisyonunun, kurulmasından itibaren en geç on gün içinde işyerine giderek yüklenici tarafından gerçekleştirilen işleri inceleyeceği, muayene edeceği ve geçici kabule engel bir durum bulunmadığı takdirde, işin geçici kabulünü yapacağı ise mezkûr Yönetmelik’in “Muayene ve kabul komisyonlarının görevleri” başlıklı 4’üncü maddesinde belirtilmiştir. Aynı maddenin son fıkrasında söz konusu sürenin, gerekmesi halinde yetkili makam tarafından uzatılabileceği de düzenlenmiştir.

Açıklanan bu hükümlerden anlaşılacağı üzere normal şartlar altında geçici kabul işlemlerinin, yüklenicinin başvurusundan itibaren en geç 30 gün içinde tamamlanması gerekmektedir. İdarenin ise bazı yapım işlerinde, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine uygun davranmadığı ve geçici kabul sürecini herhangi bir uzatma kararı veya zorlayıcı neden bulunmaksızın 30 günü aşan zamanlarda tamamladığı görülmüştür.

Söz konusu duruma aşağıda bilgileri verilen yapım işleri örnek gösterilebilir;

• 27.03.2023 tarihinde bitirilen 2022/592974 ihale kayıt numaralı yapım işinin geçici kabul onay tarihi, işin bitiminden yaklaşık 70 gün sonra yani 05.06.2023 tarihidir.

• 02.01.2023 tarihinde bitirilen 2022/493928 ihale kayıt numaralı yapım işinin geçici kabul onay tarihi, işin bitiminden yaklaşık 88 gün sonra yani 31.03.2023 tarihidir.

• 07.04.2023 tarihinde bitirilen 2022/1068918 ihale kayıt numaralı yapım işinin geçici kabul onay tarihi, işin bitiminden yaklaşık 122 gün sonra yani 07.08.2023 tarihidir.

• 25.05.2023 tarihinde bitirilen 2022/1243311 ihale kayıt numaralı yapım işinin geçici kabul onay tarihi, işin bitiminden yaklaşık 110 gün sonra yani 12.09.2023 tarihidir.

• 03.07.2023 tarihinde bitirilen 2023/91559 ihale kayıt numaralı yapım işinin geçici kabul onay tarihi, işin bitiminden yaklaşık 131 gün sonra yani 10.11.2023 tarihidir.

Kamu idaresi cevabında, geçici kabul işlemlerinin farklı işlere münhasıran farklı sürelerde yapılabileceğini belirtmiştir. Ancak mevzuatta işlemlerin kaç günde yapılması gerektiği belirtilmiş, bu süreleri arttırabilmek için zorunlu hallerin bulunması şart koşulmuştur.

Sonuç olarak, geçici kabul sürecine ilişkin olarak mevzuat ile belirlenmiş bulunan sürelere uyulması gerekmektedir. Aksi takdirde yüklenicilere zımni olarak süre uzatımı verilmesi ya da belli tarih kısıtlamaları nedeniyle yüklenicilerin faydalanamayacağı ek fiyat farkı gibi düzenlemelerden yararlanılmasının önünün açılabileceği durumlar ortaya çıkabilecektir.