Üniversite aleyhine açılmış ve aleyhte sonuçlanmış kamulaştırmasız el atma davaları sebebiyle ortaya çıkan tazminatların yeterli ödenek olmadığı için ödenemediği; bu sebeple alacaklıların icra takipleri başlatması sonucunda oluşan borç yükümlülüklerinin ise tam olarak muhasebeleştirilmediği görülmüştür.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun “Kamulaştırılmaksızın kamu hizmetine ayrılan taşınmazların bedel tespiti” başlıklı geçici 6’ncı maddesinin 8’inci fıkrasında;

“Kesinleşen mahkeme kararlarına istinaden bu madde uyarınca ödemelerde kullanılmak üzere, ihtiyaç olması hâlinde, merkezi yönetim bütçesine dâhil idarelerin yılı bütçelerinde sermaye giderleri için öngörülen ödeneklerinin yüzde ikisi, belediye ve il özel idareleri ile bağlı idareleri için en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının, diğer idareler için en son kesinleşmiş bütçe giderleri toplamının en az yüzde ikisi oranında yılı bütçelerinde pay ayrılır. Kesinleşen alacakların toplam tutarının ayrılan ödeneğin toplam tutarını aşması hâlinde, ödemeler, sonraki yıllara sâri olacak şekilde, garameten ve taksitlerle gerçekleştirilir. Taksitlendirmede, bütçe imkânları ile alacakların tutarları dikkate alınır. Taksitli ödeme

süresince, 3095 sayılı Kanuna göre ayrıca kanuni faiz ödenir.” Hükmü yer almaktadır.

Yapılan denetimlerde; kamulaştırmasız el atma davalarından kaynaklı ödenecek tazminatlar için İdarenin yılı bütçesinde sermaye giderleri tertibinde ayrılan ödeneğin %2’si oranında ve en son kesinleşmiş bütçe giderleri toplamının %2’si oranında ayrılan payların ödemeler için yeterli olmadığı görülmüştür. Söz konusu borçları ödemek üzere yılı Bütçe Kanunlarında yer verilen ilâma bağlı borçların karşılanmasına ilişkin ödeneğin, Hazine ve Maliye Bakanlığınca aktarılmadığı anlaşılmıştır.

Kamulaştırmasız el atma sebebiyle tazminat davalarından kaynaklı borçların garameten taksim yoluyla ödenmesinden dolayı, şikâyet konusu icra takibi yapılan borçların tamamı ödenememektedir.

Söz konusu davalara ilişkin borçlar için 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’a göre temerrüt faizi ödenmesi yükümlülüğü de bulunmaktadır. Bu durum borçların gün geçtikçe çoğalmasına ve borcun sürdürülebilir olmaktan uzaklaşmasına neden olmaktadır. Bu konuyla ilgili kuruma karşı açılmış davalar nedeniyle ödenmesi gereken tutar 2022 yılı yıl sonu itibarıyla 288.664.709.03 TL’ye ulaşmıştır.

Ödenmemiş borçlardan kaynaklı yükümlülük bilançoda 439 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabında izlenmektedir. Ancak, adı geçen hesap 2022 yılı bilançosunda 244.599.462,80 TL gözükmekte olup yükümlülük tutarının 288.664.709,03 TL’ye ulaştığı tespit edildiğinden kayıtlı tutarın güncellenmesi gerekmektedir.

Kamulaştırmasız el atma davaları sonucu ödenmesi gereken tazminatların bir an evvel ödenebilmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüşülmek suretiyle çözümünün sağlanması ve bilançoda 439 No.lu hesabın gerçeğe uygun değeri üzerinden gösteriminin sağlanması gerekmektedir.

Kamu İdaresi tarafından kesinleşen tazminatların ödenmesi için Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı ile görüşmelere başlanacağı bilgisi verilmiş, ödenmemiş borçların bilançoda eksik gösterimi ile ilgili bir açıklama yapılmamıştır.

Sonuç olarak; bilançoda 439 No.lu hesap 44.065.246,23 TL tutarında eksiklik içermektedir.