Belediyenin mülkiyetinde bulunan bazı taşınmazların belediye şirketleri ile Bodrum Ticaret Odası’na mevzuat hükümlerine aykırı olarak kullandırıldığı tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin (e) bendinde; taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermenin belediye meclisinin görev ve yetkisinde olduğu belirtilmiştir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Taşınmaz tahsisi” başlıklı 47’nci maddesinde; kamu idarelerinin, kanunlarında veya Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetlerindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebileceği ve tahsis edilen bu taşınmazların amaçları dışında kullanılamayacağı belirtilmiştir.

Maddenin ikinci fıkrasında; hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler dışındaki diğer taşınmazları tahsis etmeye ve tahsisini kaldırmaya maliki olan kamu idaresinin yetkili olduğu belirtilmiştir. Ayrıca maddenin uygulanmasına ilişkin esas ve usullerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği belirtilmiştir. Mezkur yönetmelik ise Kamu İdarelerine Ait Taşınmazların Tahsis ve Devri Hakkında Yönetmelik’tir.

Mezkur Yönetmelik’in “Amaç ve kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde; Yönetmelik’in amacının, kamu idarelerinin mülkiyetlerindeki taşınmazların birbirlerine bedelsiz olarak tahsis ve devri ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarını belirlemek olduğu belirtilmiş, “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde de; kamu idaresini, tahsis açısından, Yönetmelik ekindeki idareler ile kendilerine tahsis yapılması açısından köy tüzel kişiliklerini ifade edeceği belirtilmiştir. Yönetmelik ekinde ise belediyeler, belediyelere bağlı ve belediyelerin kurdukları ve üye oldukları birlik ve idareler kapsama alınmıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Ecrimisil ve tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde; devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ile özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden ecrimisil isteneceği ayrıca işgal edilen taşınmaz malın, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği belirtilmiştir.

Yapılan incelemede Bodrum Belediyesi tarafından ortağı olduğu şirketlere, 8 taşınmaz için Belediye Meclisi kararına istinaden tahsis işlemi gerçekleştirildiği, 9 taşınmaz için ise hiçbir idari işlem tesis edilmeksizin karşılıksız kullandırıldığı görülmüştür. Ayrıca Bodrum Belediyesi’nin 1 taşınmazının yine Belediye Meclisi kararına istinaden Bodrum Ticaret Odası’na 25 yıllığına bedelsiz tahsis edildiği görülmüştür.

Ancak yukarıda bahsedilen mevzuat hükümleri çerçevesinde konu değerlendirildiğinde; tahsis işleminin ancak kamu idareleri arasında olabileceği, yani tahsis işlemine konu taşınmazın ancak bir kamu idaresi tarafından başka bir kamu idaresine yapılabileceği anlaşılmaktadır. Belediyelere ait şirketler hukuki statüleri itibariyle Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş özel hukuk tüzel kişileridir. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olan ticaret odaları ise Anayasa’nın 135’inci maddesinde kamu idaresi olarak değerlendirilmeyip Anayasa’nın 161’inci maddesinde belirtilen kamu idarelerinden ayrı bir düzenleme ile meslek kuruluşu olarak düzenlemiştir.

Bu kapsamda, bir kamu idaresi olan Belediye tarafından özel hukuk tüzel kişisi olan belediye şirketine yapılan 8 adet tahsis ile kamu idaresi olarak değerlendirilemeyeceği düşünülen Bodrum Ticaret Odası’na yapılan tahsis işlemlerinin hukuki dayanaktan yoksun olduğu değerlendirilmektedir. Bu sebeple mevzuatına uygun olmayan tahsis işlemleri ve hiçbir idari işlem olmaksızın belediye şirketlerine kullandırılan 9 adet taşınmaz için işgal durumunun ortaya çıktığı düşünülmektedir.

Bodrum Ticaret Odası’na yapılan tahsis işlemi önceki yıl Sayıştay raporlarında da bulgu konusu yapılmış olup herhangi bir düzeltici işlem yapılmamıştır.

Kamu idaresi tarafından, yapılan ve yapılacak olan taşınmaz tahsislerinde mevzuat hükümlerinin ve kamu yararının gözetileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda bahsedilen durumlar itibariyle belediye şirketlerinin ve Bodrum Ticaret Odası’nın fuzuli şagil durumunda bulunduklarından bu tüzelkişilerden ecrimisil

alınması ve işgal edilen taşınmazlar için 2886 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği düşünülmektedir.