Elden çıkarılmak üzere hurdaya ayrılan demirbaşlar bulunduğu halde bu varlıkların 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ile 299 Birikmiş Birikmiş Amortismanlar Hesabında kayıtlı olmadığı, adı geçen hesapların bilançoda yer almadığı tespit edilmiştir.

Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi

Duran Varlıklar Hesabının niteliğine ilişkin 214’üncü maddesinde, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren gelecek yıllar ihtiyacı stoklar ve maddi duran varlıkların izlenmesi için bu hesabın kullanılacağı hükmü bulunmaktadır.

Adı geçen Yönetmelik’in “Hesabın işleyişi” başlıklı 215’inci maddesinde ise kullanılma olanağını yitiren maddi duran varlıkların kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak; ayrılmış olan amortisman tutarının 257 Birikmiş Amortismanlar ve Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabına borç, 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedileceği düzenlenmiştir. Yine aynı maddede elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabında kayıtlı stok ve varlıklardan satılmak suretiyle elden çıkarılanların bir taraftan kayıtlı değerinin bu hesaba alacak, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu farkın 600 Gelirler Hesabına alacak, satış bedelinin 100 Kasa Hesabı veya 102 Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara borç, ayrılmış olan amortisman tutarlarının 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz farkın 630 Giderler Hesabına borç; diğer taraftan satış bedelinin 800 Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805 Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedileceği hükmüne yer verilmiştir.

Yapılan denetimlerde;

• Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından toplam 70.400,00 kg hurda malzemenin Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ (MKE)’ye teslim edildiği bilgisinin muhasebe birimine bildirildiği, muhasebe birimince 294 ve 299 No.lu hesapların alacak ve borç çalıştırılarak bu hesapların kapatıldığı, satış bedelinin tamamı için 102, 600 ve 800 No.lu hesaplara giriş kayıtlarının yapıldığı, ancak varlıkların satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu veya olumsuz farkın faaliyet hesaplarına yansıtılmadığı,

• Satışı yapılan 70.400,00 kg hurda demirbaşa ek olarak fiilen hurda ambarında elektronik cihazlardan oluşan 8.850,00 kg ilave hurda bulunduğu ve bunların MKE tarafından teslim alınmamasına rağmen tüm hurda malzemelerin satılmış gibi muhasebe kayıtlarından çıkarıldığı,

tespit edilmiştir.

Kamu İdaresi tarafından hatalı muhasebeleştirmenin MKE AŞ’nin 2022 yılı hurdalarını zamanında almamasından kaynaklandığı ifade edilmiştir. Söz konusu varlıkların 2022 yılında fiziki çıkışı yapılmadığı halde, çıkış yapılmış gibi muhasebe kayıtlarından silinmesi muhasebe işlemlerinin kayıt altına alınmasında temel ilke olan bir ekonomik değerin el değiştirdiğinde

veya yok olduğunda muhasebeleştirilmesine aykırılık teşkil etmektedir.

Sonuç olarak; hurdaya ayrılan demirbaşların satış bedeli ile kayıtlı değeri arasındaki olumlu /olumsuz farkın faaliyet hesaplarına yansıtılmaması ve fiilen ambarda bulunan hurda varlıkların hesaplardan çıkarılması neticesinde 294 ve 299 No.lu hesaplar ile faaliyet hesaplarının mali tablolarda eksik raporlanmasına sebebiyet verilmiştir.