4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde;

“İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenilirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.

Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri birarada ihale edilemez.

Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez.

Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. (…)” denilmektedir.

Anılan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere, aralarında doğal bir bağlantı olmayan mal ve hizmet alımı ile yapım işlerinin ayrı olarak ihale edilmesi gerekmektedir.

2018 yılı mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Planlama Yatırım ve İnşaat Dairesi Başkanlığı tarafından, 2016/140191 ihale kayıt numaralı “Denizli İli Acıpayam İlçesi Muhtelif Mahallerinde İçmesuyu ve Kanalizasyon Hatları Yapım İşi” kapsamında Acıpayam ve Serinhisar ilçelerindeki depo alanlarının etrafına perde duvar imalatlarının yapılması yönünde talepte bulunulduğu, Yönetim Kurulunun 20/06/2017145- tarih sayılı kararı ile anılan ilave işin söz konusu ihale kapsamında inşa edilmesine karar verildiği görülmüştür. İlave iş kapsamında Acıpayam ilçesindeki deponun etrafına toplamda 209.006,98 TL’lik maliyetle perde duvar imalatı yaptırılmıştır.

Bu uygulamanın yukarıdaki mevzuat hükümleriyle çeliştiği, içme suyu ve kanalizasyon hatları yapımı ile perde duvar imalatının ayrı ayrı ihale edilmesi/yaptırılması gerektiği değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak, aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmayan yapım işlerinin, yürütülmekte olan ihaleler kapsamında iş artışı yoluyla yaptırılması yerine, ayrı olarak ihale edilmesi gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Planlama Dairesi tarafından ihale edilen ve yapımı tamamlanan 2016/140191 ihale kayıt numaraları “Denizli İli Acıpayam İlçesi Muhtelif Mahallelerinde İçmesuyu ve Kanalizasyon Hatları Yapım İşi” kapsamında iş devam ederken İşletmeler Dairesi Başkanlığı tarafından Acıpayam İlçesinde kurumumuzun malzeme deposu çevresine, çevre perde duvarı yapılması talep edilmiştir. Bunun üzerine talep Planlama Dairesi Başkanlığı tarafından DESKİ Yönetim Kuruluna sorulmuş, 20.06.2017 tarih 145 sayılı kararla DESKİ Yönetim Kurulu bu ihale içerisinde yaptırılmasına karar vermiştir.

Bahse konu imalat ile alakalı yeni bir poz tayin edilmeden sözleşme kapsamında bulunan mevcut pozlarla ve yine keşif artışı yapılmadan aynı sözleşme bedeli içinde kalarak yapımı tamamlanmıştı. Ayrıca maliyet analizi yapıldığında da bahse konu imalatın bu ihale kapsamında yaptırılması ekonomik açıdan daha uygun olduğundan DESKİ Yönetim Kurulumuz kararıyla iş yaptırılmıştır.” denilmiştir.

Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında;

“Denizli İli Acıpayam İlçesi Muhtelif Mahallelerinde İçmesuyu ve Kanalizasyon Hatları Yapım İşi” kapsamında, iş devam ederken İşletmeler Dairesi Başkanlığı tarafından Acıpayam İlçesindeki İdareye ait malzeme deposu etrafına çevre perde duvarı yapılması talep edildiği,

Talebin Planlama Dairesi Başkanlığı tarafından DESKİ Yönetim Kuruluna sorulduğu,

DESKİ Yönetim Kurulu kararıyla bahse konu imalatın bu ihale kapsamında yaptırılmasının ekonomik açıdan daha uygun olduğu gerekçesi ile imalatla alakalı yeni bir poz tayin edilmeden sözleşme kapsamında bulunan pozlarla ve yine keşif artışı yapılmadan aynı sözleşme bedeli içinde kalarak yapımın tamamlandığı,

Belirtilmiştir.

Bulgumuzda ise; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesindeki aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri bir arada ihale edilemez hükmü gereği aralarında doğal bir bağlantı olmayan yapım işlerinin ayrı olarak ihale edilmesi gerektiği belirtilmişti.

İdarenin ekonomik açıdan daha uygun olması ve sözleşme bedelinin aşılmaması gerekçesi ile kanalizasyon hatları yapımı işi kapsamında perde duvar imalatını gerçekleştirmesi yukarıda anılan mevzuat hükmüne aykırılık teşkil etmektedir.

Sonuç olarak, aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmayan yapım işlerinin, yürütülmekte olan ihaleler kapsamında yaptırılması yerine maliyet avantajı olduğu değerlendirilse ve sözleşme bedeli aşılmasa dahi ayrı olarak ihale edilmesi gerekmektedir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.