Karar Künyesi
Şirkette görev yapan yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcıları, müşavirler, müdürler ve şefler ile bunların aile fertleri için Genel Sağlık Sigortası yaptırılarak poliçe bedellerinin Şirket bütçesinden karşılandığı görülmüştür.
Şirket tarafından 1.079.477,31 TL sözleşme bedelli 2022 yılı Grup Sağlık Sigortası Hizmeti Alımı yapılmak suretiyle, Şirket yöneticileri ve bunların aile efradı 277 kişi için özel sağlık sigortası yaptırılmıştır. Bu doğrultuda, yılı içerisinde eklenerek sağlık sigorta poliçesi yapılan veya Zeyilname düzenlenmek suretiyle ayrılan personellerle birlikte toplam 328 kişi için ilgili sigorta şirketine 2022 yılında 1.002.187,97 TLödeme yapılmıştır.
Yıl içerisinde Genel Sağlık Sigortasından, eklenen ve ara vermeden yararlanan personel ile Zeyilname düzenlenmek suretiyle ayrılan şirket personeline ait detaylı bilgiler unvan bazında aşağıdaki tabloda yer almaktadır:
Tablo 2: Yıl İçerisinde Genel Sağlık Sigortasından Faydalananların Unvan Bazında Sayısı
Unvanı | Yıl içerisinde ayrılan kişi sayısı | Yıl içerisinde eklenen kişi sayısı | Ara vermeden devam eden kişi sayısı |
Yönetim Kurulu Başkanı | 1 | 1 | |
Yönetim Kurulu Başkan Vekili | 1 | 1 | 1 |
Yönetim Kurulu Üyesi | 5 | 4 | 9 |
Genel Müdür | 1 | 0 | 1 |
Genel Müdür Yardımcısı | 0 | 0 | 3 |
Danışman | 0 | 0 | 3 |
Müdür | 4 | 1 | 11 |
Hukuk Müşaviri | 0 | 0 | 1 |
Basın Müşaviri | 0 | 0 | 1 |
Özel Kalem | 1 | 0 | 0 |
Şef | 4 | 7 | 41 |
Aile Fertleri (Eş, Çocuk) | 51 | 38 | 137 |
Toplam | 68 | 52 | 208 |
Genel Toplam | 328 |
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların, madde kapsamında sigortalı sayılacakları ifade edilmiştir. Aynı Kanun’un 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; 4’üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanların, genel sağlık sigortalısı sayılacakları belirtilmiştir.
Buna göre, İhale kapsamında özel sağlık sigortası yaptırılan tüm personel ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler, 5510 sayılı Kanunu’nun 60’ıncı maddesi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmaktadır ve kendileri için Sosyal Güvenlik Kurumuna genel sağlık sigorta primi ödemesinde bulunulmaktadır. Dolayısıyla bu kişiler ve aile fertleri için özel sağlık sigortası yaptırılması, ilgililer için mükerrer sağlık sigortası uygulaması anlamına geldiğinden, durumun Şirket kaynaklarının etkin, ekonomik ve verimli kullanımı açısından yersiz olduğu değerlendirilmektedir.
Kamu kaynağı kullanmayan anonim şirketlerde üst düzey yöneticiler için özel sağlık sigortası ya da tamamlayıcı sağlık sigortası yapılabilmekte ve bu uygulama özel sektör mantığı gereği bir teşvik unsuru olabilmektedir. Bu durumda dahi, kapsam üst düzey yönetici vasfını haiz personel ile sınırlandırılmakta ve genel olarak aile fertleri dikkate alınmamaktadır. Aile fertleri uygulamasında ise genel olarak, indirimli bedellerin personel tarafından karşılanması suretiyle sigorta yapılmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Tacir olmanın hükümleri” başlıklı 18’inci maddesinde her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, kamu kaynağı kullanan Şirketin, kaynaklarını ekonomik kullanması konusunda özen yükümlülüğü de bulunmaktadır.
Yukarıda yer alan denetim tespitleri üzerine, Şirket tarafından, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenleme ile çalışanlara ödedikleri sigorta bedellerinin belli oran ve sınırlar dâhilinde gelir vergisi matrahından indirilmesi suretiyle devletin özel sağlık sigortası yaptırılmasını teşvik ettiği ve personelin, motivasyonlarının arttırılarak çalışmalarında şirketin menfaatine olacak şekilde daha etkin ve verimli olmalarının sağlanması gerekçeleri ile özel sağlık sigortası hizmeti satın alınmasına karar verildiği belirtilmiş olsa da; söz konusu düzenlemeler, ücretliler için getirilmiş olan teşvik düzenlemeleridir. Bu düzenlemelerin, yönetim kurulu üyesi olsa dahi 657 sayılı Kanun’a tabi memurlar ile şirket personelinin aile fertlerinin anılan sigorta bedellerinin şirketlerce ödenmesine yönelik bir teşvik unsuru içermediği ortadadır. 657 sayılı Kanun’a tabi olan şirket yönetim kurulu üyeleri açısından bu
tür ödemeler söz konusu Kanun’a uygun düşmeyeceği gibi, üst düzey yöneticiler dışında kalan personel ile aile fertlerinin sağlık sigortası bedellerinin şirket tarafından ödenmesi de Şirket menfaatleri ile uyumlu bulunmamaktadır.
Sonuç olarak, ödenen SGK primleri ile personelin alacağı sağlık hizmetlerinin Devletin sunmuş olduğu standartlar çerçevesinde karşılandığı dikkate alınarak, bu standartlar dışında alınmak istenen sağlık hizmet giderlerinin kamu kaynakları ile karşılanmaması ve hiçbir şirket çalışanı ve aile ferdi için özel sağlık sigortası giderlerinin Şirket kaynaklarından ödenmemesi gerektiği değerlendirilmektedir.