Karar Künyesi
Elektrik Enerjisi Tedarik Eden Şirketlerin Beyannamelerinin kontrol edilememesi nedeniyle, Belediyenin gelir kaybı riskiyle karşı karşıya olduğu görülmüştür.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun Çeşitli Vergiler başlıklı beşinci bölümünde:
“2. Elektrik ve havagazı tüketim vergisi:
Konu:
Madde 34 – Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketimi, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisine tabidir.
Mükellef ve sorumlu:
Madde 35 – Elektrik ve Havagazı tüketenler, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisini ödemekle mükelleftirler.
(Değişik ikinci fıkra: 9/7/2008-5784/14 md.) 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumludurlar. Organize sanayi bölgelerinde tüketilen elektrik enerjisinin vergisini organize sanayi bölgeleri tüzel kişiliklerine elektriği temin eden kuruluş öder.
…
Matrah:
Madde 37 – (Değişik: 9/7/2008-5784/15 md.)
Verginin matrahı; elektriğin iletimi, dağıtımı ve perakende satış hizmetlerine ilişkin bedelleri hariç olmak üzere, elektrik enerjisi satış bedeli ile havagazının satış bedelidir. Matraha vergi, fon ve paylar dahil edilmez.
Nispet:
Madde 38 – Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi aşağıda gösterilen nispetlerde alınır.
İmal ve istihsal, taşıma, yükleme boşaltma, soğutma, telli ve telsiz telgraf ve telefon müraselesi işlerinde tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde 1,
(a) bendi dışında kalan maksatlar için tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden yüzde 5,
Havagazının satış bedelinden yüzde 5.
Beyan ve ödeme: (1)
Madde 39 –Elektrik enerjisini tedarik eden veya havagazını dağıtan kuruluşlar tahsil ettikleri vergiyi, tahsil tarihini takibeden ayın 20 nci günü akşamına kadar belediyeye bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı sürede ödemeye mecburdurlar. Elektrik ve havagazı işleri bütçesi içinde yer alan belediyeler bu hükümden müstesnadır.”
Hükümleri yer almaktadır.
Yukarıdaki hükümlere göre; Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi düzenlenmiş, bu vergiye ilişkin olarak konu, matrah, nispet açıklanmış ayrıca bu verginin ödenmesindeki sorumluluk elektrik enerjisini tedarik eden kuruluşlara verilmiştir. Bu kuruluşlar bu sorumluluğu yerine getirirken; satış bedeli ile birlikte bu verginin tahsil edilip ilgili belediyeye tahsil tarihini takip eden ayın 20’nci günü akşamına kadar bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı süre içinde ödemeye mecburdurlar.
Gölbaşı ilçesi sınırları içerisinde Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında yer alan 70 adet Elektrik Tedarik Şirketinin olduğu ve bunların nihai tüketicilere elektrik satışı yaptıkları görülmüştür. Bu şirketlerin 2018 yılı boyunca nihai tüketicilere yaptıkları elektrik satışı üzerinden, abone türlerine göre %5 ve %1’lik vergi oranları esas alınarak Belediyeye Elektrik tüketim vergisi beyanında bulundukları, bu şekilde ödenen elektrik tüketim vergisi tutarının
%5’lik abone grubu için 3.041.754,73 TL ve %1’lik abone grubu için ise 397.970,62 TL olmak üzere toplamda 3.439.725,35 TL olduğu görülmüştür.
Gölbaşı Belediyesinde yaptığımız incelemelerde konuyla ilgili olarak şu risklerin olduğu tespit edilmiştir:
İlçe sınırları dahilinde nihai tüketicilere elektrik enerjisi satan, kanun gereği verginin toplanmasından ve ödenmesinden sorumlu olan elektrik tedarikçisi şirketlerin toplam sayısı bilinmemekte, Belediye tarafından sadece beyanname veren şirketlerin beyanı esas alınarak 2018 yılında 70 adet tedarikçi olduğu zımnen kabul edilmektedir. Oysa elektrik satışı yapıp Belediyeye beyanname vermeyen tedarikçi var mı, varsa kaç tanesinin bu durumda olduğu bilinmemekte ve kontrolü yapılamamaktadır.
Belediye tarafından Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi Beyannamesinde yer alan abonelerin %1’lik veya %5’lik abone gruplarında yer alan müşterilerden olup olmadıklarının kontrolü sağlanamamaktadır.
Elektrik tedarikçisi olan şirketlerden elektrik satın alan serbest tüketicilerin ilgili aydaki gerçek elektrik tüketim miktarının, tedarikçi şirketlerin Belediyeye beyan ettikleri elektrik tüketim miktarıyla uyuşup uyuşmadığı bilinmemektedir.
Tedarikçi şirketlerin beyannamelerini Gölbaşı Belediyesi dışında başka bir Belediyeye bildirip bildirilmediği bilinmemektedir.
Yukarıda belirtilen riskler Belediyenin gelirleri ve asli alacakları arasında yer alan Elektrik Tüketim Vergisinin miktarını ciddi ölçüde etkileyip Belediye açısından gelir kaybına yol açabilecek hususlar içermektedir. Nitekim yaptığımız incelemeler esnasında geçmiş yıllarla karşılaştırıldığında elektrik tüketim miktarlarındaki artışa karşın oransal olarak Elektrik Tüketim Vergisinde aynı oranda yansımadığı görülmektedir.
Kamu idaresi cevabında; “Elektrik enerjisi tedarik eden şirketlerin Elektrik ve Havagazı Tüketim vergisi beyannamelerinin kontrol edilmesi ve buna bağlı olabilecek belediyemiz vergi kaybının önlenmesi için Enerjisa Başkent Elektrik Perakende Satış A.Ş. ile yazışma yapılmış ancak bir netice alınamamıştır. Konu ile ilgili tekrardan Enerjisa Başkent Elektrik Perakende Satış A.Ş. nezdinde girişimde bulunulmuştur. Girişimlerimize yanıt alınmaması durumunda Hazine ve Maliye Bakanlığına durum iletilerek vergi inceleme elemanı talep edilerek sonuç alınmaya çalışılacaktır.” denilmektedir.
Sonuç olarak Kamu İdaresinin savunma eklerinden de anlaşılacağı üzere gerekli bir kısım yazışmalar yapılmış ancak herhangi bir netice alınamamıştır. Konunun muhatapları arasında yer alan Enerjisa Başkent Elektrik Perakende Satış A.Ş'nin, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ve Gelir İdaresi Başkanlığının sorunun çözülebilmesi için ilçe belediyesine
yardımcı olması ve Gölbaşı Belediyesinin de yasal sorumluluklarını böylece yerine getirmesi gerekmektedir.
Bulgu konusu hususun devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.