Çankaya Belediyesi tarafından 10 adet taşınmazı 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51 inci maddesinin g bendine göre pazarlık usulü ile yapmıştır.

2886 sayılı Kanun’un 2 inci maddesinin ilk fıkrasına göre Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.

Aynı Kanunun 36 ıncı maddesine göre kapalı teklif usulü ile ihalenin esas olduğu vurgulanmıştır.

51/g maddesinde; “Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ,…” hükümlerine yer vermiştir.

Yukarıdaki Kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının, Kanun'un temel ilke ve prensiplerinden olduğu ve bu ilke ve prensibin gereği olarak, Kanun'un 36' ncı maddesi hükmünde yer alan Kapalı Teklif Usulü’nün esas usul, diğer usullerin ise belirli şartlar dahilinde uygulanacak istisnai usuller olduğu anlaşılmaktadır.

Çankaya Belediyesi’nin bahse konu ihaleleri 2886 sayılı Kanun’un 51/g maddesine göre yapması mümkün değilken 10 adet taşınmazını 51/g yani pazarlık usulü ile kiralama yoluna gitmiştir.

51/g maddesi yukarıda yer verildiği üzere Devletin özel mülkiyetinde olan veya

Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan taşınmazlar için geçerlidir. Başka bir deyişle belediyeler için kendi özel mülkiyetindeki mallar için pazarlık usulü ihale yapması mümkün değildir.

Nitekim Danıştay 13' üncü Dairesinin 21.10.2008 tarih ve E:2007/4476, K: 2008/6874 sayılı Kararında;

“Belediyenin mülkiyetindeki taşınmazın, 2886 sayılı Kanun'un 51 inci maddesinin (g) bendi uyarınca, pazarlık usulü ile turizm amaçlı tesis yapılmak ve işletilmek üzere mülkiyetten gayri ayni hak tesis edilmek suretiyle, (daimi ve sürekli üst hakkı kurulmak suretiyle) 30 yıllığına kiralanmasına ilişkin belediye encümeni kararını, belediyelere ait taşınmazların "devletin özel mülkü" ve "devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer" lerden olmadığı, bu nedenle 2886 sayılı Yasanın 51/g maddesi kapsamında kiralanmasının, trampasının ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi yoluyla devrinin, olanaklı olmadığı gerekçesiyle, iptal eden mahkeme kararının hukuka uygun olduğu”

Hususu hüküm altına alınmıştır.

Yine Danıştay 13 üncü Dairesinin Kararına ilave olarak Danıştay 8 inci Dairesinin 21.11.2001 tarih ve E:1999/5091, K: 2001/5181 sayılı Kararında da aynı husus bir kez daha teyit edilmiş ve söz konusu kararda;

“Kayseri İli, Tomarza İlçesi, Pusatlı Köyü sınırları içinde Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlarda AR:71511 sayılı maden arama ruhsatı sahibi olan davacının, madencilik faaliyeti için izin verilmesi yolundaki başvurusunu, maden arama yapılabilmesi ve faaliyette bulunulabilmesi için hazineye ait ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin 2886 sayılı Yasanın 51/g maddesi uyarınca pazarlık usulü ile kiralanması gerektiği koşuluna bağlayan Tomarza Kaymakamlığı işleminin iptali istemiyle açılan davada;

178 sayılı KHK'nın 543 sayılı KHK ile değişik 13/b maddesinde; Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin Milli Emlak Genel Müdürlüğünce kiraya verileceği, 2886 sayılı Yasanın 51/g maddesinde de, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanmasının pazarlık usulüyle ihalesinin yapılabileceği, 202 seri nolu Milli Emlak Genel Tebliğinin IV Bölümünde de, Hazinenin özel Mülkiyetinde ya da Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların Bakanlıktan önceden izin alınmak suretiyle 2886 sayılı Yasanın 51/g maddesine göre pazarlık usulü ile ruhsat sahiplerine kiraya verileceği yolundaki hükümler karşısında, faaliyet izni verilmesi için anılan taşınmazların pazarlık usulü ile

kiralanması yönündeki işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davayı reddeden Kayseri İdare Mahkemesinin 12.10.1999 gün ve 693 sayılı kararının; hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemine karşın İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçenin usul ve Yasaya uygun olduğu ve bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasına”

Oybirliği ile karar verilmiştir.

Yukarıdaki kararlar ve kanunun lafzı birlikte değerlendirildiğinde Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler kavramından açıkça “Hazinenin özel mülkiyetinde olan taşınmazları” ifade ettiğini anlamak gerekir.

Ayrıca 2886 sayılı Kanun’un diğer maddelerinde “İdare” kavramı kullanılırken 51/g’de “Devlet” kavramı kullanılmıştır. Buradaki farktan da açıkça anlaşılacağı üzere kanun koyucu pazarlık usulü her kamu idaresi için uygun görmemiştir.

Yukarıda açıklanan sebeplerden dolayı Çankaya Belediyesi’nin yaptığı 10 adet pazarlık usulü ihalesi mevzuata aykırılık teşkil etmektedir.

Kamu idaresi cevabında; "2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51. Maddesinin (g) bendine göre Pazarlık Usulü ihale yöntemi yeni ihalelerde uygulanmayacaktır." denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında özetle; bulgu konusu hususa katılmış ve birdaha pazarlık usulünün kullanılmayacağını belirtmiştir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.