Belediyenin mülkiyetinde bulunan on üç taşınmazın, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 51’inci maddesinin (i) bendi gerekçe gösterilerek pazarlık usulü ile kiraya verildiği görülmüştür.

2886 sayılı Kanun'un “Kapsam” başlıklı 1’nci maddesinde, belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun kapsamında olduğu belirtilmiştir.

“İlkeler” başlıklı 2’nci maddesinde;

“Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.”

“İhalelerde kapalı teklif usulünün esas olduğu” başlıklı 36’ncı maddesinde;

“Bu Kanunun 1 inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.

Ancak, 44 üncü maddede gösterilen işler belli istekliler arasında kapalı teklif usulüyle, 45 inci maddede gösterilen işler açık teklif usulüyle, 51 inci maddede sayılan işler pazarlık, 52 nci maddede gösterilen işler de yarışma usulüyle yaptırılabilir.”

“Pazarlık usulüyle yapılacak işler” başlıklı 51’inci maddesinde;

“i) Özellikleri nedeniyle belli isteklilere yaptırılmasında yarar görülen her türlü hizmet, eğitim, araştırma, etüt ve proje, planlama, müşavirlik, keşif, harita, fotoğraf, film, baskı, sergileme, kontrol, muayene işleri ile teknik, fikri ve güzel sanatlarla ilgili çalışmayı gerektiren diğer işler,(…)

(i), (l) ve (p) bentlerinde yazılı işlerde Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınır” hükümlerine yer vermiştir.

İhalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının Kanun’un temel ilke ve prensiplerinden olduğu; bu ilke ve prensibin gereği olarak, Kanun’un 36’ncı maddesi hükmünde yer alan kapalı teklif usulünün esas usul, diğer usullerin ise belirli şartlar dahilinde uygulanacak istisnai usuller olduğu anlaşılmaktadır.

Pazarlık usulüyle yapılabilecek işler Kanun’un 51’inci maddesinde bentler halinde tek tek sayılmış olup bu maddenin (i) bendinde, özellikleri nedeniyle belli isteklilere yaptırılmasında yarar görülen her türlü hizmet, eğitim, araştırma, etüt ve proje, planlama, müşavirlik, keşif, harita, fotoğraf, film, baskı, sergileme, kontrol, muayene işleri ile teknik, fikri ve güzel sanatlarla ilgili çalışmayı gerektiren diğer işlerin, pazarlık usulü ile yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Kanun’un 51’inci maddesinin (i) bendi uyarınca pazarlık usulüyle taşınmazların kiralanması mümkün değildir. Söz konusu hükmün taşınmaz kiralanmasına ilişkin bir husus içermediği; bütçeden harcama yapılarak gerçekleştirilecek işleri kapsadığı açıktır. Madde metninde de bu durum “Özellikleri nedeniyle belli isteklilere yaptırılmasında yarar görülen”, “ilgili çalışmayı gerektiren diğer işler” şeklinde ifade edilmiştir.

Dolayısıyla, Belediyeye ait taşınmazların 2886 sayılı Kanun’un 51’inci maddesinin (i) bendi gerekçe gösterilerek pazarlık usulüyle kiraya verilmesi mümkün değildir.

Yapılan incelemede, idarece 13 adet taşınmazın Kanun’un taşınmaz kiralamaları ile ilgili olmayan 51’inci maddesinin (i) bendi gerekçe gösterilerek ve her taşınmaz için bir teklif alınmak suretiyle pazarlık suretiyle kiraya verildiği tespit edilmiştir. İdarece mevzuata aykırı olarak gerçekleştirildiği değerlendirilen işlemlere ilişkin özet bilgi aşağıdaki tabloda sunulmuştur.

‌Tablo 12 : 51/i Maddesine Göre Yapılan Kiralamalar

İdarece gerçekleştirilecek taşınmaz kiralama işlemlerinde, 2886 sayılı Kanun’da esas usul olarak benimsenen kapalı teklif usulünün kullanılması, saydamlığın ve rekabetin oluşturulması sağlanmalıdır.