Üniversite Kooperatifinin ana sözleşmesinde yer alan amaçları doğrultusunda faaliyet göstermediği tespit edilmiştir.

Üniversitenin hisselerinin %99,88’ine sahip olduğu Sınırlı Sorumlu Dokuz Eylül Eğitim, Öğretim, Bilimsel Araştırma, Proje ve İşletme Kooperatifinin İzmir Yirmibirinci Noterinin 05.02.2009 tarih ve 04284 sayılı onayına havi Ana Sözleşmesinin “Amaç ve Çalışma konuları” başlıklı 6’ncı maddesinde aynen:

“Madde 6- Kooperatifin amacı; 9 Eylül Üniversitesi mensubu olan ortakları ile diğer özel ve tüzel kişilerin özellikle mesleki ihtiyaçlarını, eğitim, öğretim ve araştırma gereksinimlerini karşılamak için özel eğitim yasalarına uygun olarak her derecede ve türde özel eğitim kurumları açmak, işletmek, araştırma ve incelemelere imkan sağlamaktır.” denilmektedir.

Aynı maddenin devamında; bu amacı gerçekleştirmek için Kooperatifin

yapacağı/faaliyet göstereceği işler ve alanlar sayılmıştır. Buna göre Kooperatifin sözleşmesinde sayılan faaliyet alanları ile fiilen hangi alanlarda çalışmalar yürüttüğü aşağıda açıklanmıştır:

1. Okul öncesi eğitim, ilk, orta ve yüksek öğretim, lisans üstü eğitim kurumları açar, her türlü özel kurslar düzenler, özel öğrenci yurtları ve öğrenci misafirhaneleri kurar. Bu kurumların işletmesini doğrudan ya da dolaylı olarak üstlenir, kiralar veya kiraya verebilir.

   Bu madde ile ilgili aktivite bulunmamaktadır.

2. Her türlü okulun giriş sınavlarına hazırlık için dershaneler ve kurslar açar. Okul veya meslek giriş sınavlarını organize eder. Konusu ile ilgili yayın faaliyetlerinde bulunur, eğitim amaçlı araç ve gereçleri üretir, pazarlar ve satar. Eğitimle ilgili işletmecilik gerektiren birimleri kiralar, kiraya verebilir ve işletir.

   Bu madde ile ilgili aktivite bulunmamaktadır.

3. Amaçları doğrultusunda gelir temin etmek amacıyla öğrencilere, ortaklara ve diğer kişilere ucuz ve kaliteli mal ve hizmet temin etmek için kantin işletmesi, lokal, sosyal tesis, kafeterya, otopark, kuaför salonu, lostra salonu, internet cafe, kırtasiye, gazete bayii, terzi, su parkı, yüzme havuzu, spor ve gençlik merkezi ve benzeri tesisleri inşa eder, ettirir, kiralar, kiraya verir, mevcut bulunan bu konularla iştigal eden işletmeleri kiralar, kiraya verir, satın alır, satar, işletir, işlettirir ve var olanlara ortak olur.

   DEÜ Sağlık Kampüsü, Dokuzçeşmeler Kampüsü, Tınaztepe Kampüsü ve Kiraz Veterinerlik kampüsü içersinde bulunan kantin, kafe, Otopark, Medikal Market yerlerini kiralamış olup buralarda faaliyet göstermektedir.

4. Sağlık, spor ve kültür eğitimi veren okulların araştırma hastanelerinin eğitim hizmetlerini ve eğitim programlarını destekler, hizmet mekanlarını işletir.

   Madde 3’te belirtilen eğitim ve Sağlık kampüsü içerisinde bulunan mekanlar işletilmektedir.

5. Bilimsel, kültürel, sportif ve sanatsal amaçlı yaz okulları ve benzeri kamplar açar, seminer, kongre, sempozyum düzenler, bunlara katılır ve destek verir.

   Yaz döneminde havuzda yaz okulu düzenlenmektedir. Tarafımıza ibraz edilen listelerde Üniversite bünyesinde gerçekleşen kongre ve sempozyumlara destek kapsamında yapılan bir ödeme bulunmadığı görülmüştür.

6. Ortaklarının yurt içi ve yurt dışı araştırma, geliştirme ve eğitim programlarını düzenler, katkı sağlar.

   Ortakların yurt içi ve yurt dışı araştırma, geliştirme ve eğitim programlarına kooperatif desteği sadece uçak parası vb.ödemeleri karşılamakla sınırlı olup bu da toplamda çok küçük bir

   desteğe tekabül etmektedir.

   
   

7. Ortaklarının ve ilişkili olacağı eğitim kurumlarında görevli çalışanların sosyal, kültürel ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamak için eğitim bursları ile kredi verir.

   2019 yılında hiçbir öğrenciye burs verilmemiştir.

8. Eğitim ve sağlık kurumlarına ait her türlü binanın tamir ve tadilatını yapar veya yaptırır.

   Kooperatif sadece (tüm kiralama sözleşmelerinde yer alan ve kiracının yükümlülüğünde bulunan) Üniversiteden kiraladığı mekanların tamir ve tadilatlarını yapmıştır.

9. Eğitim ve sağlık kurumlarına ait her türlü binanın temizlik ve sterilizasyon işleriyle ilgili ihalelere girer, bu işlerle ilgili şirketlere ortak olur ve ilgili işletmeleri devralabilir ve işletebilir.

   Bu madde ile ilgili bugüne kadar temizlik ve sterilizasyon işi yapılmamıştır.

10. Amaçları doğrultusunda gelir temin etmek maksadıyla amacına uygun kuruluşlara ortak olur, işletmeler satın alır ve işletir. Amacına uygun faaliyetlerde bulunan kuruluş ve kişilerin yürüttüğü projelere katılır ve bu proje ve çalışmaları destekler.

    Kooperatif herhangi bir kuruluşa ortak değildir. 2018 yılı Temmuz yılına kadar DEÜ bünyesinde bulunan öğretim üyelerinin kongre ve yayın teşvikleri ödenmiş, 2019 yılında bu kapsamda bir destek sunulmamıştır.

11. Gerektiğinde ortaklar ve personel için yardım fonları oluşturur.

    Herhangi bir yardın fonu bulunmamaktadır.

12. Kooperatif amaç ve konusu ile ilgili olarak imalat, ithalat ve ihracat yapabilir. Bayilik, distribitörlük, mümessillik alabilir, verebilir, patent anlaşmaları yapabilir. İstikraz alabilir, her türlü menkul kıymetleri aracılık yapmamak şartı ile alıp satabilir.

    Sadece Kooperatif bünyesinde çalıştırılan kantin ve kafeteryalarda yemek ve unlu mamül imalatı yapılmaktadır.

13. Amacı ile ilgili kurulmuş veya kurulacak şirketlere ortak olabilir. Her nevi taşıma araçlarını iktisap edebilir, gerektiğinde satabilir, kiraya verebilir. Gayrimenkul ve haklar iktisap edebilir, satın alabilir, bunlar üzerinde her türlü hukuki tasarruflarda bulunabilir, ipotek verebilir, kiralama yapabilir, başkalarına ait gayrimenkul ve haklar üzerinde de kooperatif lehine rehin, ipotek, tesis ve tescil ettirebilir. Gerektiğinde sahibi olduğu ve olacağı tüm gayrimenkulleri satabilir, devir ve trampa edebilir.

Kooperatife ait şirket araçları bulunmakta olup, herhangi bir gayrimenkulü yoktur. Görüleceği üzere Kooperatifin ana amacı; ortakları ile diğer özel ve tüzel kişilerin

özellikle mesleki ihtiyaçlarını, eğitim, öğretim ve araştırma gereksinimlerini karşılamak için eğitim kurumları açmak, işletmek, araştırma ve incelemelere imkan sağlamaktır.

Kooperatifin ana amacını sağlamak için kurulduğu 2009 tarihinden bu yana açtığı ve işlettiği herhangi bir özel eğitim kurumu mevcut değildir. Araştırma ve incelemelere imkan sağlamaya gelince; 2019 yılında Üniversitede hiçbir öğrenciye burs vermemiş, 2019 yılında Üniversiteye destek kapsamında toplam 2.126.546,22 TL gider yapmıştır. Bu giderin %85’i maaşları kooperatif tarafından ödenen Rektörlük çalışanlarına ait olup, bu şekilde istihdam tarzı kamuda bulunmamaktadır ve bunun Kooperatif amaçları içinde yeri de yoktur. Kalan 338.225,78 TL’nin (%15) Eylül 2019 tarihi itibariyle (birçok kez şifahi olarak talep edilmesine karşın Aralık 2019 tarihi itibariyle Üniversite için yapılan harcamaların ayrıntılı dökümü tarafımıza ibraz edilmemiştir.) güvenlik görevlilerinin fazla mesai giderleri, temsil ağırlama, organizasyon, araç bakım, 1 tablet, personel giyim ve seyahat gideri ile spor etkinlik giderleri vb. harcamalarda kullanıldığı görülmüştür. Burada sadece öğrenciye verilen 1 tablet bilgisayar (1.525,00 TL) ile spor etkinlik giderleri (1.125,04 TL) ve seyahat giderleri (7.411,96 TL) olmak üzere çok cüz’i bir harcamanın Kooperatif amaçları ile uyumlu olduğu, kalan harcamaların ise Kooperatifin amacı kapsamında bulunmadığı değerlendirilmiştir.

Görüleceği üzere Kooperatif gelirlerinin neredeyse tamamını kamu (Üniversite) kaynaklarını kullanarak (kiralama yoluyla) elde etmiş; bunun karşılığında kiralarını da ödememiştir. Denetim tarihi itibariyle Üniversiteye 2.522.537,99 TL kira borcu bulunmaktadır. Hali hazırda var olan kira borcu ile 2019 yılında Üniversiteye yaptığı ve çoğu amacına aykırı olan destek tutarı (2.126.546,22 TL) birlikte değerlendirildiğinde; aslında Kooperatifin 2019 yılı için Üniversiteye herhangi bir destekte bulunmadığı gibi aksine Üniversiteye borcu olduğu da açıktır.

Sonuç olarak; Sınırlı Sorumlu Dokuz Eylül Eğitim, Öğretim, Bilimsel Araştırma, Proje ve İşletme Kooperatifinin ortakları ile diğer özel ve tüzel kişilerin özellikle mesleki ihtiyaçlarını, eğitim, öğretim ve araştırma gereksinimlerini karşılamak için eğitim kurumları açmadığı, araştırma ve incelemelere destek sağlamadığı, gelirlerinin tamamını Kuruma ait olan yerleri kiralamak suretiyle elde ettiği, ana sözleşmesinde yer alan diğer faaliyetlerde hemen hiç bulunmadığı/gelir elde etmediği, kiraladığı yerlere ait kiraları da zamanında zamanında/hiç ödemediği, bu haliyle ana sözleşmesinde yer alan amacına uygun olarak çalışmadığı değerlendirilmiştir.