Kuruma ait taşınmazların Belediye Meclisi kararıyla bazı dernek ve vakıflara tahsis edildiği tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde;

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;

…

1. Kamu Kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir.

2. Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.

…” denilmektedir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 47’nci maddesinin birinci fıkrasında; “Kamu idareleri, kanunlarında belirtilen kamu hizmetlerini yerine getirebilmek için mülkiyetlerindeki taşınmazlarla Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleri, birbirlerine ve köy tüzel kişiliklerine bedelsiz olarak tahsis edebilirler. Tahsis edilen taşınmaz, amaç dışı kullanılamaz.” denilmektedir.

5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları İle İlişkilerine Dair Kanun’un “Temel İlkeler” başlıklı 2’nci maddesinin (a) bendinde;

“Dernek ve vakıflar, kamu kurum ve kuruluşlarının ismini alamaz, bu kurum ve kuruluşların hizmet binaları ve müştemilatı içinde faaliyet gösteremez ve bu kuruluşlara ait araç ve gereci kullanamaz.” denilmektedir.

02.02.2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 16.10.2017 T. 2017/1 E., 5415/1 K. sayılı Sayıştay Genel Kurulu İçtihadı Birleştirme Kararına göre; belediyeler, ancak mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla belediye meclislerinin bu konuya ilişkin alacakları kararla ve sadece mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına taşınmaz tahsis edebileceklerdir.

6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 58’inci maddesinin üçüncü fıkrasında; “İçtihatların birleştirilmesi veya değiştirilmesi kararları Resmi Gazetede yayımlanır. Bu kararlara Sayıştay daire ve kurulları ile kamu idareleri ve sorumlular uymak zorundadır.” hükmü yer almaktadır.

Sayıştay Genel Kurulu İçtihadı Birleştirme Kararlarının en önemli özelliği, benzer durumdaki tüm olaylar bakımında bağlayıcı olmasıdır. Bu özelliği ile diğer kararlarından ayrılır. Başka bir ifade ile içtihatları birleştirme kararı, genel ve soyut bir normu yorumladığından benzer tüm durumlar yönünden icrai bir nitelik taşımaktadır.

Yukarıda zikredilen Kanun hükümleri ve Sayıştay Genel Kurulu İçtihadı Birleştirme Kararlarından anlaşılacağı üzere, 5393 sayılı Kanun’un 75’inci maddesinin (d) fıkrası ile 5018 sayılı Kanun’un 47’nci maddesi çerçevesinde belediyeler, ancak mahallî müşterek nitelikteki hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak belediye meclis kararı ile mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilir. 5072 sayılı Kanun’un 2’nci maddesinde görüldüğü üzere, dernek ve vakıflar kamu kurum ve kuruluşu niteliği taşımamaktadır. Dolayısıyla kamu kurum ve kuruluş dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere, derneklere, sivil toplum kuruluşlarına veya meslek kuruluşlarına süresi ne olursa olsun belediye taşınmazlarının tahsis edilmesi mümkün gözükmemektedir.

Yapılan incelemede, Belediye Meclisi kararıyla Kuruma ait olan Kalaba Spor Tesisi ve Etlik Spor Tesislerinde bulunan yüzme havuzları ile kurban satış alanı ve müştemilatının Keçiören Belediyesi Bağlum Spor Kulübüne ve dört adet taşınmazın ise farklı vakıfların

kullanımına tahsis edildiği görülmüştür.

Sonuç olarak, Kuruma ait bazı taşınmazların kamu kurumu niteliğinde olmayan dernek ve vakıflara tahsis edilmesi söz konusu Kanun hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Söz konusu bulguda tespit edilen eksiklikler incelenerek Yazı İşleri Müdürlüğümüzle paylaşılmış olup, ilgili müdürlük tarafından, meclis kararları alınırken ve meclis gündemi belirlenirken özellikle Kanun ve Yönetmelik hükümlerine uygun olması hususunda gerekli dikkat ve özen gösterilecektir. Ayrıca, kamu kurumu niteliğinde olmayan bu tür kurum ve kuruluşlara taşınmaz tahsisi yapılmaması konusunda da ilgili müdürlüklerimiz (Emlak ve İstimlak Müdürlüğü) bilgilendirilmiştir.” denilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından bulgu kabul edilmiş olup taşınmaz tahsisi hakkında meclis kararları alınırken ve meclis gündemi belirlenirken özellikle Kanun ve Yönetmelik hükümlerine uygun olması hususunda gerekli dikkat ve özen gösterileceği belirtilmiştir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.