Ankara Üniversitesine bağlı birimlerin doğrudan teminle yaptıkları aşağıda gösterilen alımlarda Kamu İhale Kanunu'na uymadıkları görülmüştür.

1. Yapım İşinin Parçalara Bölünmek Suretiyle Doğrudan Temin Yöntemiyle Gerçekleştirilmesi

   Üniversite tarafından yapılan ve birbirinin devamı niteliğinde olan Ankara Üniversitesi Dijital Eğitim İçeriği Geliştirme Stüdyosu Yapım İşi ile Ankara Üniversitesi Video İçerik Üretim ve Yayın Stüdyosu Dekor Uygulaması Yapılması İşinin kısımlara bölmek suretiyle doğrudan teminle gerçekleştirildiği görülmüştür.

   4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu ve diğer ihale usullerinin Kanun’da belirtilen özel hallerde

   
   

   kullanılabileceği hüküm altına alınmış, idarelerin yapılacak ihalelerde rekabet ve saydamlığın sağlanmasından sorumlu olduğu vurgulanmış ve eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara ayrılamayacağı belirtilmiştir.

   Aynı Kanun’un “Doğrudan temin” başlıklı 22’nci maddesinin (d) fıkrasında büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin 121.405,00 TL’yi, diğer idarelerin 40.443,00 TL’yi aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlarının ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulü ile karşılanabileceği belirtilmektedir.

   Kamu İhale Genel Tebliği’nin 22.5.1.2 numaralı maddesinde ise;

   
   

   “…4734 sayılı Kanunun 19 uncu maddesine göre açık ihale usulü ile temini gereken ihtiyacın, Kanunun 22 nci maddesinin (d) bendi için öngörülen parasal sınırların altında kalacak şekilde, adet bazında veya aynı ihale konusu içinde yer alabilecek nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünmek suretiyle aynı Kanunun 22 nci maddesinin (d) bendine göre temini, 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiğinden, bu yönde uygulamaların sorumluluk doğuracağı hususuna dikkat edilmesi gereklidir.”

   Denilmek suretiyle aynı nitelikteki mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin, kalemlere veya gruplara bölünerek yapılmasının 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiği ifade edilmiştir.

   31.08.2021 tarihinde başlanan Ankara Üniversitesi Dijital Eğitim İçeriği Geliştirme Stüdyosu Yapım İşi 06.09.2021 tarihinde bitmiş olup işin bedeli 115.000,00 TL’dir. Bu işin devamı niteliğinde olan ve 08.09.2021 tarihinde başlayıp 14.09.2021 tarihinde biten Ankara Üniversitesi Video İçerik Üretim ve Yayın Stüdyosu Dekor Uygulaması Yapılması İşinin bedeli ise 105.550,00 TL’dir. Bununla birlikte her iki iş de aynı yüklenici firma tarafından yapılmıştır.

2. Üniversiteye bağlı birimler tarafından; doğrudan teminle alımı yapılacak malın teslimi, hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın İdare lehine ve öngörülen ihtiyaçları karşılayacak şekilde bir sözleşmeye bağlanarak yapılması gerektiği önceki yıllarda bulgu konusu yapıldığından sözleşme imzalanması hususuna dikkat edildiği görülmüştür.

   
   

   Ancak yapılacak işler listesi, teknik şartname veya proje üzerinden piyasa fiyat araştırması yapılarak teklif alınan alımlarda gerek teklif aşamasında gerekse sözleşme aşamasında firmalara bu belgeler imzalatılmamaktadır. Teklif sahiplerinin aynı işe teklif vermelerinde ve işi yapacak yüklenicilerin taahhüt altına girdikleri iş miktarlarında belirsizlik bulunmamalıdır.

   1. Sağlık Kültür ve Spor Dairesi Başkanlığı tarafından doğrudan teminle satın alınan “10.000 Adet Kumanya” ile “Tıp Fakültesi Öğrencileri İçin 4500 Adet/öğün Yemek Hizmeti” alımlarında gerek teklif sahiplerinin gerekse yüklenicilerin teknik şartnamede imzaları bulunmamaktadır. Bu durumda firmalardan teknik şartları belirli olmayan bir alım için teklif alınmış olmakta ve hizmet satın alınmaktadır.

   2. Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığınca 2021 yılında doğrudan teminle yapılan onarım işlerinde yapılacak işler listesi, teknik şartname ve projelerin yüklenici tarafından imzalanmadığı görülmüştür. Uygulama genel olduğundan örnek uygulamalara yer verilmemiştir.

   3. Cumhuriyet Kız Öğrenci Yurdu Tadilat işinin mahal listesinde; “Çatı genelinde kırılan kiremitler yenisi ile değiştirilecektir.” denilmiştir. Çatıda 10 mu, 100 mü, 1000 mi kırık kiremit olmasına göre fiyatın değişeceği göz önüne alınarak yuvarlak ifadelerden kaçınılmalıdır.

   4. Veterinerlik Fakültesi Yemekhanesi tadilatı işi mahal listesinde; “Bulaşık bölümünde bulunan yemek servis penceresi çerçevesinde ve yan duvarlarda 20*25 ebatlı kırık seramiklerin sökülmesi, sıva tamiratları sonrasında aynı ebatta seramik ile kaplanması ve derzinin verilmesi, bulaşık yıkama alanında kırık zemin kaplamalarının sökülerek yerine aynı ebatlı seramikler ile kaplanarak derzlerinin verilmesi.” işlerine yer verilmiştir. Bu işler kapsamında seramik ve zemin kaplamalarından kaç tanesinin kırık olduğu bilinmeden teklif alınması yapılacak işin yerinde görülmeden mahal listesi hazırlandığını göstermektedir.

   5. Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığınca 2021 yılında doğrudan teminle yapılan “… ISO 9001: 2015 Kalite Yönetim Sistemi, ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemleri, Uygulama, Danışmanlık, İç Denetim, Eğitim, Ara Denetim ve Yeniden Belgelendirme Hizmet Alım İşi”nin teknik şartnamesinde “Yüklenici firma/kuruluş tarafından yapılacak denetim tarihleri, denetim gerçekleştirilmeden önce İdaremiz yetkilileri ile görüşülerek belirlenecektir. İdaremiz

      
      

      yetkilileri tarafından teyit edilen denetim tarihi sonrasında detaylı denetim programı, denetimden 10 iş günü önce idaremize gönderilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır. Söz konusu işin sözleşmesi 14.12.2021 tarihinde imzalanmış, aynı gün işe başlanmış ve 22.12.2021 tarihinde tamamlanmıştır. Bu durumda 10 günlük sürenin uygulanmadığı görülmektedir. Dosyasında da denetim programına ilişkin herhangi bir belge görülmemiştir.

3. Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığınca 2021 yılında doğrudan teminle yapılan onarım işlerinde yapılacak işler listesinde yer alan bazı imalatların değiştirildiği ancak bu değişikliğin sözleşme bedeline etkisinin hesaplanmadığı görülmüştür.

Örnek olarak; “Ziraat Fakültesi Fermantasyon Binası Mantar Üretim Alanı Tadilatı Yapılması İşi”nde yapılacak işler listesinde yer alıp buna göre teklif alınan 15.400.1003 pozundaki mermer agregalı terrazo karo ile iç mekan döşeme kaplaması yapılması imalatı sonradan uygun görülmeyerek değiştirilmiş ancak bu değişim sonucunda yapılan kaplamanın sözleşme fiyatı üzerindeki etkisi hesaplanmadan ödeme yapılmıştır.

İdare tarafından, bulguda bahsedilen hususlarla ilgili gerekli hassasiyetin gösterileceği ifade edilmiştir.

Ankara Üniversitesine bağlı birimlerin doğrudan teminle yaptıkları alımlarda Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuata uymaları gerekmektedir.