Belediyenin 2021 yılı mali tablo ve eki belgelerin incelenmesinde; kullanılıp kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle ekonomik ömrünü tamamlayan stoklar ile dayanıklı taşınırların Taşınır Mal Yönetmeliği hükümlerine göre hurdaya ayırma işlemlerinin yapılmadığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Taşınır ve taşınmaz işlemleri” başlıklı 44’üncü maddesine dayanılarak hazırlanan Taşınır Mal Yönetmeliği’nin “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde; Yönetmelik’in amacının, kaynağına ve edinme yöntemine bakılmaksızın kamu idarelerine ait taşınır malların kaydı, muhafazası ve kullanımına ilişkin esas ve usulleri belirlemek olduğu ifade edilmiştir. “Taşınırların kaydı” başlıklı 12’nci maddesinde ise kamu idarelerince bütün taşınırların ve bunlara ilişkin işlemlerin kayıt altına alınmasının esas olduğu belirtilmiştir.

Mezkûr Yönetmelik’in “Hurda nedeniyle çıkış” başlıklı 28’inci maddesinde; ekonomik ömrünü tamamlamış olan veya tamamlamadığı halde teknik ve fiziki nedenlerle kullanılmasında yarar görülmeyerek hizmet dışı bırakılması gerektiği ilgililer veya özel mevzuatı çerçevesinde oluşturulan komisyon tarafından bildirilen taşınırların kayıttan düşme teklif ve onay tutanağı düzenlenerek hurdaya ayrılacağı belirtilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 157 Diğer Stoklar Hesabının işleyişini açıklayan 120’nci maddesine göre; idarenin kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak veya tüketilemeyecek hale gelen stoklarının bu hesapta izlenmesi gerekmektedir. Ayrıca Yönetmelik’in 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının işleyişini açıklayan 225’inci maddesinde; çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların ilgili hesaplardan çıkarılarak bu hesapta muhasebeleştirileceği ve söz konusu varlıkların ayrılmış olan amortisman tutarı da 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabına kaydedileceği ifade edilmiştir.

Yerinde yapılan denetimlerde kırılma, bozulma veya eskime gibi nedenlerle kullanılamayacak halde; 1 adet minibüs, 5 adet pick-up araç, 4 adet traktör, 2 otomobil, 1 kamyonet, 2 kamyon, 3 kamyon kasası ve muhtelif hurda parçalarının olduğu görülmüştür. Ancak bu varlıkların hurdaya ayrılması için komisyon kurulmadığı, kayıttan düşme teklif ve onay tutanağı düzenlenmediği ve muhasebe kayıtlarının yapılmadığı tespit edilmiştir.

Dolayısıyla belediyenin 2021 yılı bilançosunda 157 Diğer Stoklar Hesabı ile 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının borç bakiyesi vermediği görülmüştür.

Buna göre, kullanılma olanaklarını yitiren ve hurdaya ayrılması gereken stoklar ile maddi duran varlıkların, Taşınır Mal Yönetmeliği hükümleri gereği oluşturulacak komisyonca kayıttan düşme teklif ve onay tutanağı düzenlenerek hurdaya ayrılması ve muhasebe kayıtlarının yapılması gerekmektedir. Kamu idaresi cevabında, bulgu konusu hususa katılmış ve konu ile ilgili hesaplamalar neticesinde muhasebe kayıtlarının yapılacağı belirtilmiştir.

Bu çerçevede, Nusaybin Belediyesine ait hurda taşınırlarla ilgili işlemlerin yapılarak, hurdaya ayrılan stokların 157 Diğer Stoklar Hesabında, dayanıklı taşınırların ise 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabında izlenmesi uygun olacaktır.