Karar Künyesi
Belediye ve bazı vakıflar arasında imzalanan protokollerde yer alan yükümlülükler incelendiğinde protokollerin her iki tarafında faal bir katılımını öngören herhangi bir ortak proje geliştirilmediği ve yapılan protokollerin belediye tarafından ilgili vakıflara nakdi yardım niteliğinde olduğu tespit edilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci
maddesinde ise;
“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;
…
(Değişik: 12/11/2012-6360/19 md.) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir.”
Hükmü bulunmaktadır.
5253 sayılı Dernekler Kanununun “Yardım ve işbirliği” başlıklı 10’uncu maddesi ise şu şekildedir: “Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, siyasi partilerden, işçi ve işveren sendikalarından ve meslekî kuruluşlardan maddî yardım alabilir ve adı geçen kurumlara maddî yardımda bulunabilirler.
5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, dernekler kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütebilirler. Bu projelerde kamu kurum ve kuruluşları, proje maliyetlerinin en fazla yüzde ellisi oranında aynî veya nakdî katkı sağlayabilirler. (Ek cümle: 18/2/2009 – 5838/7 md.) 4857 sayılı İş Kanununun 30 uncu maddesi çerçevesinde engellilerin ve eski hükümlülerin mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi işlerini kurmaları, engellilerin iş bulmasını sağlayacak destek teknolojilerine ilişkin projeler ile benzeri projelerde bu oran aranmaz.”.
Yukarıdaki mevzuat hükümlerine göre, belediyelerin dernek, vakıf, birlik, kuruluş ve benzeri teşekküllerle ortak hizmet projeleri gerçekleştirmeleri mümkündür. Ancak 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesi ve 5253 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesi birlikte değerlendirildiğinde belediyelerin dernek, vakıf, birlik ve benzeri kuruluşlara ayni veya nakdi yardım yapabilmesi mümkün değildir.
Mevzuat hükümlerinden ve açıklamalardan anlaşılacağı üzere ortak hizmet projesi ile yardım birbirinden farklı kavramlardır. Ortak hizmet projesinde belediye ve dernek, gerçekleştirilecek hizmette iş bölümü yapmalıdırlar ve belli şartlar sağlanmalıdır. Yardım ise tek taraflı olup karşılıksızdır. Sonuç olarak belediyelerin ortak hizmet projeleri dışında dernek, vakıf, birlik ve benzeri kuruluşlara yardım suretiyle katkı sağlaması mümkün değildir. Konya Selçuklu Belediyesi ile … Vakfı ve … Vakfı arasında ortak hizmet projesi
kapsamında üniversite öğrencilerine yönelik açılacak olan yurt için kiralama giderlerinin Belediye tarafından ödeneceğine dair ayrı ayrı protokol imzalanmıştır. Ayrıca … Vakfı ile de vakfa ait öğrenci yurdu inşaatının çatı ve cephe imalatlarının Belediye tarafından yapılması için yine ortak hizmet projesi kapsamında protokol imzalanmıştır.
İmza edilen protokollerde yer alan yükümlülükler incelendiğinde amaç ve kapsam bağlamında her iki tarafında faal bir katılımını öngören herhangi bir ortak proje geliştirilmediği anlaşılmaktadır.
Protokollerde Belediyenin yapacağı yardımlar tek taraflı ve sadece maliyete katlanma minvalinde olup amaç ve kapsam olarak belirtilen bilimsel, kültürel ve sanatsal manada gelişime katkı sağlamak noktasında Belediyenin aktif bir konumda yer almadığı ortadır. … ve
… Vakıfları imzalanan protokollerde kendi faaliyetlerini yapmayı taahhüt etmiş, Belediye ise ortada herhangi bir ortak proje olmamasına rağmen … Vakfı için aylık yaklaşık 51.000 TL ve
… Vakfı için aylık 22.000 TL’lik kira bedellerini üstlenmiş ve ödemiştir. … Vakfına ait yurt inşaatının çatı ve cephe imalatları için de 2.516.042,26 TL tutarında harcama yapmıştır.
Sonuç olarak belediye ile ilgili vakıflar arasında ortak hizmet projeleri geliştirilmemiş ve tek taraflı olarak yardım yapıldığı tespit edilmiştir.
Kamu idaresi cevabında; “Denetim raporunda: Belediyemiz ile …. Vakfı arasında imzalanan protokolde yer alan yükümlülükler incelendiğinde her iki tarafında faal bir katılımı öngören herhangi bir ortak proje geliştirilmediği ve yapılan protokollerin belediye tarafından ilgili vakıflara nakdi yardım niteliğinde olduğu tespit edildiği bulguya konu edilmiştir.
Müdürlüğümüze verilen meclis kararı, protokol ve Kaymakamlık ile Başkanlık Olur’larına istinaden 26.06.21018 tarihinde ihalesi yapılan “Hacıveyiszade ilim ve Kültür Vakfı Yurdu Çatı ve Cephe imalatları Yapım İşi” nde ilgili vakfa ait dilekçenin incelenmesi sonucunda Hacıveyiszade ilim ve Kültür Vakfı Erkek Kuran kursu İnşaatının 10.12.2015 tarih ve 1646/657 sayılı yapı ruhsatı ile devam ettiği Belediyemizden sadece çatı ve cephe işlerinin yapılması istenildiği:
18.08.2017 tarihinde yapılan protokol incelendiğinde ise;
Madde3:Hocacihan Mahallesi, 2013 pafta, 24080ada, 8 parselde bulunan, 10.12.2015 tarih, 1646/657 sayılı yapı ruhsatı ile yapımı devam eden yurt inşaatının çatı ve cephe imalatlarının yapılması işbu protokolün konusudur. Denilmektedir.
Bu nedenle yurdun tamamı Belediyemiz tarafından yapılmamış, yapımı devam eden yurt yapımı işinde sadece Belediyemiz tarafından çatı ve cephe kaplamaları yapılarak, projeye ortaklık sağlanmıştır.
Ayrıca projede nakdi olarak yardım sağlanmamış, Etüt Proje Müdürlüğünce
hazırlanan projeler kapsamında Müdürlüğümüzce ihalesi yapılarak, işin yapım aşaması ihale mevzuatı çerçevesince sürdürülmüş ve Kontrol Mühendislerince denetimi yapılmıştır.
Belediye ile İlgili vakıflar arasında, ortak hizmet projeleri geliştirilmeksizin tek taraflı olarak yardım yapıldığı bulguya konu olmuştur. Ancak, Vakıflarla yapılan protokollerde Belediyemiz yurtların kira bedelini karşılamaktadır. Vakıflar ise yurtlarda kalan öğrencilerin bilimsel, kültürel ve sanatsal manada gelişimlerine katkı sağlamak amacıyla sportif faaliyetler gerçekleştirmekte ve öğrencilerin iaşe giderleri ile yurdun elektrik, su, doğalgaz ve internet giderlerini karşılamaktadır. Ayrıca öğrenciler için alanları ile ilgili kurslar düzenlemekte ve bu kursların giderlerini karşılamaktadır. Dolayısıyla vakıflarla birlikte öğrencilerin sosyal ve kültürel anlamda gelişmeleri bağlamında yapılacak faaliyetlerin maliyetleri ile barınma maliyetleri ortaklaşa karşılanmaktadır.
5393 sayılı Belediye Kanunun Diğer kuruluşlarla ilişkiler başlığı gereği:
Madde 75- Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;
‘c) (Değişik: 12.11.2012-6360/19 Md.) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7.6.2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerekir.’ denilmektedir.
Bu nedenle, Belediyemiz tarafından yapılacak olan protokollerin bundan böyle, daha net ve açıklayıcı olması Belediyemizce sağlanacaktır.” denmiştir.
Sonuç olarak kamu idaresinin cevabında ilgili vakıfların yurtlarında kalan öğrencilerin bilimsel, kültürel ve sanatsal manada gelişimlerine katkı sağlamanın amaçlandığı belirtilmektedir. Fakat İdare bu aşamada aktif bir konumda yer almamaktadır. Protokoller incelendiğinde İdareye sadece maliyete katlanma yükümlülüğü getirilmiştir.
İlgili vakfa ait öğrenci yurdu inşaatının çatı ve cephe imalatlarının yapılması için yapılan protokolde de aynı şekilde İdarenin yalnız inşaat ile ilgili yapacağı işler sıralanmıştır.
Ayrıca İdare bundan sonra yapılacak protokollerin daha net ve açıklayıcı olarak yapılacağını belirtmekle birlikte bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.