EKAP üzerinden açık ihale usulü ile yapılan bazı yapım işi ihalelerinde bazı isteklilerin teklif mektuplarında geçici teminat bilgilerini boş bırakmalarına rağmen, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan “e-teklif açma ve belge kontrol tutanağı”nın ilgili istekliler için “geçici teminatı uygundur” şeklinde doldurulduğu ve tekliflerinin, sınır değer tespitinde dikkate alındığı görülmüştür.

Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “E-tekliflerin açılması” başlıklı 23’üncü maddesine göre, aynı Yönetmelik’in 21’inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca EKAP üzerinden alınan geçici teminat mektuplarının değerlendirilmesi; geçici teminat tutarının teklif tutarının yüzde üçünü karşılayıp karşılamadığının ve geçici teminat mektubu geçerlilik süresinin EKAP tarafından kontrol edilmesi suretiyle yapılacak, değerlendirme sonucuna uygun şekilde ihale komisyonu tarafından EKAP üzerinden Yönetmelik’in ekinde yer alan “e- teklif Açma ve Belge Kontrol Tutanağı” düzenlenecektir.

Aynı Yönetmelik’in “E-tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 24’üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre; teklif değerlendirmesinde ilk oturumda 23’üncü madde gereğince geçici teminatının uygun olmadığı tespit edilen tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması ve buna ilişkin kaydın “e-teklif Açma ve Belge Kontrol Tutanağı” ile EKAP üzerinden yapılması gerekmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesine göre ise, 4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olan geçerli teklifler tespit edildikten sonra yaklaşık maliyetin %120’sinin üzerindeki ve %40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanarak sınır değer tespiti yapılacaktır.

Aynı maddenin 45.1.1.5’inci bendine göre, bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu

ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin tekliflerinin “geçerli teklif” olarak dikkate alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarıdaki hükümler uyarınca, EKAP üzerinden alınan tekliflerin değerlendirilmesi, ilk oturumda teklif mektubunun ve geçici teminatın uygun olup olmadığının kontrol edilmesi şeklinde yapılmaktadır. Kontrol yapıldıktan sonra “e-teklif Açma ve Belge Kontrol Tutanağı” düzenlenmekte, bu tutanağa geçici teminatı ve teklif mektubu uygun olan istekliler için “geçici teminatı uygundur” ve “teklif mektubu uygundur” ibaresi konulmaktadır. Sınır değerin hesabında da geçici teminatı ve teklif mektubu uygun olan teklifler dikkate alınmaktadır. Sınır değer hesaplandıktan sonra sınır değerin altında kalan teklifler için aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmakta veya teklif değerlendirme dışı bırakılmaktadır.

Yapılan incelemede, 2021/199942 ihale kayıt numaralı “Muhtelif İbadethanelerde İkmal Tadilat Bakım ve Onarımı İşi” ile 2021/54979 ihale kayıt numaralı “Asfalt Şantiyesi Çevresi Betonarme İstinat Duvarı ve Kütle Bazalt Taş Duvar Yapım İşi” nde; geçici teminat bilgileri teklif mektubunda boş bırakılmasına, başka bir ifade ile mevzuata uygun geçici teminat verilmemesine rağmen ihale komisyonu tarafından “e-teklif Açma ve Belge Kontrol Tutanağı”nda ilgili istekliler için “geçici teminatı uygundur” ibaresi yazılmış olup mevzuat hükümlerine aykırı şekilde söz konusu isteklilerin tekliflerinin sınır değer tespitinde dikkate alındığı görülmüştür.

Sınır değerin tespitinde yanlışlık yapılması, aşırı düşük tekliflerin yanlış belirlenmesine sebep olmaktadır. Bu da aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulacak veya değerlendirme dışı bırakılacak tekliflerin yanlış belirlenmesine sebep olmaktadır.

Kamu idaresinin cevabında, söz konusu hatalı işlemin sehven yapıldığı ve bundan sonraki süreçlerde ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde işlem tesis edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, Belediyenin geçici teminatı uygun olmayan isteklilerin tekliflerini sınır değer tespiti yaparken dikkate almaması gerekmektedir.