Gelirlerden Alacaklar Hesap Grubunda kayıtlı tutar ile gelir biriminin kayıtlarında yer alan, gelirlerden alacaklar tutarının birbirinden farklı olduğu görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 87’nci maddesine göre; ilgili servislerce tahakkuk bordroları ya da tahakkuk fişleri düzenlenerek muhasebe birimine bildirilen gelirlerden alacak tahakkuklarının, düzenlenecek muhasebe işlem fişiyle ilgili hesaplara alınarak tahakkuk kayıtları yapılır. Gün içindeki gelirlerden alacak tahakkukları gün sonuna kadar muhasebe servisine bildirilir. İlgili mevzuatı uyarınca diğer kamu idarelerinden alınması gereken yardımlar, paylar veya benzeri gelirler ile nakden alınacak hasılat ve kâr payları tahakkuk ettiğinde gelirlerden alacaklar hesabına kaydedilir. Tahakkuk servislerince günlük olarak düzenlenip tahakkuk kaydının yapılması için muhasebe servisine verilen tahakkuk bordrolarının iki nüsha düzenlenip birinci nüshasının muhasebe servisinde, ikinci nüshasının ilgili tahakkuk servisinde saklanması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, 31.12.2022 tarihi itibari ile gelir servisi tahakkuk icmal raporunda tahakkuk tutarı 1.160.387.800,09 TL tahsilat tutarı ise 844.263.556,00 TL olarak görülmektedir. Yine gelir servisinden alınan Tahsilat İcmal Raporunda ise tahsilat tutarı 876.161.467,78 TL olarak görülmektedir. Muhasebe biriminden alınan 2022 yılı gelir kesin hesabında ise tahakkuk tutarı 1.201.357.565,01 TL, ret ve iadeler düşürülmüş haliyle tahsilat tutarı ise 965.726.085,21 TL olarak görülmektedir. Başka bir deyişle, tahakkuk servisinde kayıtlı bulunan tahakkuk ve tahsilat tutarları ile muhasebe kayıtlarında yer alan tahakkuk ve tahsilat tutarları birbiriyle uyumluluk arz etmemektedir.

Mevzuata uygun işleyen bir muhasebe sisteminde, muhasebe kayıtları ile tahakkuk- tahsilât servisi kayıtlarının birebir uyumlu olması gerekmektedir. Ancak İdare muhasebe kayıtları ile tahakkuk-tahsilât servisi kayıtlarındaki tutarlarda farklılıklar mevcuttur.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından; bulguya iştirak edilmiş ve tahsilat uyumsuzluğu hakkında, İller Bankası tarafından ödenen Merkezi Yönetim Vergi Gelirlerinden Alınan Pay tutarından %40 oranında kesinti yapılarak belediye kamu borçlarının ödendiğini ve bu işleme ilişkin muhasebe kaydının muhasebe biriminde oluşturulan bir muhasebe işlem fişi marifetiyle yapıldığı için gelir biriminde görülmediğini ve tahsilat rakamının, muhasebe biriminden alınacak Bütçe Gelirleri Kesin Hesap Cetveli üzerinden değerlendirilmesi gerektiği; tahakkuk kayıtlarının uyumsuzluğu konusunda ise gerekli düzeltici işlemlerin tesis edileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdarenin tahakkuk ve tahsilat işlemlerini gelir biriminde gerçekleşen tahakkuklara uygun olarak muhasebeleştirmesi gerekmektedir.