Kurumda su ve kanalizasyon tesislerinin yapımı amacıyla kamulaştırılan taşınmazlar ilgili duran varlıklar hesabı yerine yapılmakta olan yatırımlar hesabına kaydedilmiştir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 1’nci maddesi hükmüne göre, kamu yararının gerektirdiği hallerde gerçek ve özel hukuk tüzelkişilerinin mülkiyetinde bulunan taşınmaz malların, Devlet ve kamu tüzelkişilerince kamulaştırılması mümkün bulunmaktadır. 8’inci maddesi hükmüne göre de bedelleri ödenmeden önce kamulaştırılan taşınmazlar idare adına tapuya resen tescil veya terkin edilir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin "Maddi duran varlıklar" başlıklı 186’ncı maddesi ve devamındaki maddelere göre, edinilen maddi duran varlıklar, maliyet bedeli ile hesaplara alınır. Maliyet bedeline varlıkların elde edilmesinde yapılan her türlü gider ilave edilir. Bütçeye gider kaydedilmek suretiyle edinilen arsa ve araziler, maliyet bedeli üzerinden bir taraftan bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenmesi gereken tutar 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830 Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835 Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.

Aynı Yönetmelik'te yapılmakta olan yatırımlara ilişkin işlemler için;

“Bütçeye gider kaydıyla edinilen yapılmakta olan yatırımlara ilişkin ödeneklerin, bütçenin ekonomik sınıflandırmasındaki Sermaye Giderleri bölümüne ait olması gerekir. Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen maddi duran varlıklar, geçici kabul işlemi tamamlandıktan sonra ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılır.

Yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen her bir iş için proje numarasıyla ayrı bir taahhüt kartı tutulur. Yapılmakta olan yatırımlar hesabı, maddi duran varlık çeşitlerine göre bölümlenmekle birlikte, proje bazında raporlanır. Bu hesapta kayıtlı tutarlar, girişilen taahhütler için fiyat farkı ve katma değer vergisi ödemeleri dâhil yapılan toplam ödemeleri gösterir.” hükmü bulunmaktadır.

Yönetmelikte, yapımı süren maddi duran varlıklar için yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerin; geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihte, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığını gösteren belgenin düzenlendiği tarihte, ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılıncaya kadar izlenmesi için 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabının kullanılacağı belirtilmiştir.

Buna göre, gerek yılı içerisinde gerekse yıllara sari olarak yapımı süren ve tamamlandığında ilgili maddi duran varlık hesabına aktarılacak tutarlar, bir taraftan bu hesaba borç, kesintiler ilgili hesaplara, ödenecek tutar 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan 830 Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835 Gider Yansıtma Hesabına alacak, tamamlanıp geçici kabulü yapılan işlere ilişkin tutarlar bu hesaba alacak, ilgili maddi duran varlık hesabına borç kaydedilir.

Kurumda su ve kanalizasyon tesislerinin yapımı için kamulaştırma yoluyla toplam değeri 129.952.578,88 TL olan taşınmaz varlık temin edilmiştir. Taşınmaz varlıklar için yapılan ödemeler ise 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına alacak olarak kaydedilirken bu tutarlar doğrudan giderleştirilmiş olup 630 Giderler Hesabına borç kaydedilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında, su ve kanalizasyon tesislerinin yapımı için kamulaştırılan taşınmazların 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında izlenildiğini kabul ederek, kamulaştırılan bu taşınmazların 258 Yapılmakta Olan Yatırım Hesabı ya da 250 Arazi ve Arsalar Hesabından takip edilse bile her iki hesabın da 25’li grupta olması nedeniyle mali tabloları etkilemediğini ileri sürmüştür.

Su ve kanalizasyon tesislerinin yapımı için kamulaştırılan taşınmazların 258 Yapılmakta Olan Yatırım Hesabı ya da 250 Arazi ve Arsalar Hesabından takip edilse bile her iki hesabın 25’li grupta olması nedeniyle ana hesap gurubu olan duran varlıkların toplam değerini etkilememektedir. Ancak mali tablolarda 258 no.lu Hesap ve 250 no.lu Hesap ayrı ayrı tutarlar ile yer almış olduğundan bu hesaplar etkilenmiş olacaktır.

258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabına yapımı süren maddi duran varlıklar için yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel giderlerin kaydedilmesi gerekmektedir. Tesis yapımı için kamulaştırma yoluyla temin edilen taşınmazlar ise ilgili duran varlık hesabına kaydedilmelidir. Aksi durumda 250 Duran Varlıklar Hesabı, 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı ve 630 Giderler Hesabı gerçek değerleri ile mali tablolarda yer almamış olacaktır.