Kullanım ömrünü tamamlamış taşınırların hurdaya ayrılmasına karşın, mali tablolarda buna ilişkin bir kaydın yer almadığı, ilgili duran varlık hesaplarından çıkış yapılmadığı, 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının yıl içinde kullanılmadığı, yılsonunda bu hesaptan toplu olarak alacak ve borç kaydı yapıldığı, maddi duran varlıklar için ayrılmış olan amortismanların ise 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabında izlenmediği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 224'üncü maddesinde 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabının kullanım amacı "Bu hesap, çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılır." şeklinde açıklanmıştır.

Yönetmelik’in “Hesabın işleyişi” başlıklı 225'inci maddesinde, kullanılma olanaklarını yitiren maddi duran varlıkların kayıtlı değerleri üzerinden bu hesaba borç, ilgili maddi duran varlık hesabına alacak; ayrılmış olan amortisman tutarı 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak, 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedileceği,

Satılan varlıkların satış bedeli ile net değerleri arasında oluşan lehte farkın bu hesaba borç, 600 Gelirler Hesabına alacak, aleyhte farkın bu hesaba alacak, 630 Giderler Hesabına borç kaydedileceği belirtilmiştir.

Yönetmelik hükümleri uyarınca herhangi bir maddi duran varlık hurdaya ayrıldığında; hurda aşamasının izlenmesi için 294 numaralı hesap kullanılmalıdır. Böylece hurdaya ayrılmış taşınır muhasebe kayıtlarında görülebilecek, satıldığında ise satış bedeli ile satıştan doğan fark muhasebe kayıtlarına yansıtılabilecektir. Ancak Belediye bünyesinde 2019 yılı içinde gerçekleştirilen hurdaya ayırma işlemlerinde 294 numaralı hesap hiç kullanılmamış, hurdaya ayrılan ve satışı yapılan taşınırlar ilgili duran varlık hesaplarından düşülmemiş, sadece 255.06.02.09.99 hesap kodunda kayıtlı Diğer Büro Makineleri ve Aletleri Grubunda kayıtlı taşınırların satışları ilgili hesaptan düşülerek gelir kaydı yapılmıştır.

Yevmiye kayıtlarının incelenmesi sonucunda, 2019 yılında, 255.06.02.09.99 hesap kodunda kayıtlı taşınırların satışından 1.183.777,95 TL gelir elde edildiği, 294 no.lu hesabın

yılsonunda kullanıldığı ve 299 no.lu hesabın kullanılmadığı, 255.06.02.09.99.01 no.lu hesaptan çıkışı yapılarak gelir kaydı yapıldığı,

Hurda satışına ilişkin olarak alınan tabloda yer alan rakamların 74.507,55 TL değerinde tesis makine ve cihaz, 46.421,54 TL değerinde taşıt ve 758.618,69 TL değerinde demirbaş olmak üzere toplam 879.547,78 TL olduğu ve yevmiye kayıtlarında saptanan tutardan farklı olduğu ve ilgili hesaplardan çıkışının yapılmadığı,

Tespit edilmiştir.

Hurdaya ayrılan ve satışı yapılan duran varlıkların ilgili varlık hesaplarından hurdaya ayrıldığı anda düşülmemesi, hurdaya ayrılan ve satışı yapılan taşınırların sadece 255.06.02.09.99.01 hesap kodundan toplu olarak düşülmesi, Kurum mali tablolarında 253 Tesis Makine ve Cihazlar Hesabının, 254 Taşıtlar Hesabının ve 255 Demirbaşlar Hesabın gerçek değerini yansıtmamasına neden olmaktadır.

Söz konusu husus 2016 ve 2017 yılı Sayıştay Denetim Raporunda yer almasına rağmen 2019 yılında da aynı uygulama devam etmiştir.

294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar Hesabı ve 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabının kullanılmaması, hurdaya ayırma, taşınırdan düşme ve satış sonucu oluşan olumlu ya da olumsuz farka ilişkin işlemlerin muhasebeleştirilmemesi, mali tabloların taşınırlarda meydana gelen değişimleri doğru ve tam olarak yansıtamamasına neden olmaktadır.