Gürsu Belediyesi İmar Müdürlüğü tarafından yapı kullanma izni verilen yerlerin emlak vergileri üzerinde yapılan incelemede, bu yapıların emlak vergisinin bina vergisi yerine arsa vergisi olarak tahakkuk ettirildiği tespit edilmiştir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na göre, binaların bina vergisine, arsa ve arazilerin de arazi vergisine tabi olduğu ifade edilmiş, binalara ilişkin vergi nispetinin, meskenlerde ‰ 1, diğer binalarda ‰ 2, 5216 sayılı Kanun’un uygulandığı büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde ‰ 2 ve ‰ 4; arazi ve arsalara ilişkin olarak da vergi nispetinin sırasıyla ‰ 1 ve ‰ 3, büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde ‰ 2 ve ‰ 6 olarak uygulanacağı düzenleme altına alınmıştır. Yapı ruhsatı alınarak üzerine bina, konut, işyeri, imalathane gibi yapı ve tesis inşa edilen arsaların, yapı kullanma belgesi ya da kullanma belgesi olmayanlar için fiili kullanımına göre bina vergisine dönüştürülmesi ve verginin bina üzerinden alınması gerekmekte, yapı kullanma izni alanlar içinse her halükarda verginin bina üzerinden alınması gerekmektedir.

Yapı kullanma izni alınan yerlere ilişkin İmar Müdürlüğünden tarafımıza sunulan liste üzerinde yapılan incelemede, bu izni alan yerlerden bazılarının emlak vergisi tahakkukunun bina yerine arsa üzerinden yapıldığı tespit edilmiştir. Yapı ruhsatı alınmak suretiyle üzerine bağımsız bölüm inşa edilen ve yapı kullanma izin belgesi alınan ya da yapı kullanma izin belgesi alınmamasına rağmen inşası biten ve bağımsız bölüm olarak kullanılan binalardan; yapı kullanma izin belgesi olanlar için bu belgenin alındığı, olmayanlar için fiilen bağımsız bölüm olarak kullanılmaya başlandığı tarihten itibaren arsa vergisi yerine bina vergisi alınması gerekmektedir.

Bina üzerinden alınan vergiye esas oluşturan matraha; arsa ve arazi değerinin dışında

Emlak Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine İlişkin Tüzük gereği belirlenen çeşitli maliyet kalemleri ile paylar da dâhil edildiğinden, bina vergisi matrahı arsa veya arazi vergisi matrahından yüksektir. Dolayısıyla niteliği gereği bina olan yerlerin emlak vergisinin bina vergisi yerine arsa vergisi üzerinden alınması belediye açısından gelir kaybına sebebiyet vermektedir.

Yapı kullanma izni alınmış bağımsız bölüm niteliğindeki konut, işyeri gibi yerler üzerinden konut ve işyeri kullanımına göre bina vergisi tahakkuk ettirilmesi hem emlak vergisi uygulamalarının sağlıklı yürümesini hem de vergi gelirlerinin artmasını sağlayacaktır.

Kamu idaresi cevabında; “Emlak Vergisi beyanı bildirim esaslı bir vergi olduğundan, yapı kullanım izin belgesi alan mükelleflere İmar Müdürlüğü tarafından beyan bildirim değişikliği yapılması bilgisi verilmekte olup, öncesinde arsa beyanı olarak vergi ödeyen mükellefle ilgili olarak yapı kullanım izni aldığı tarihten itibaren beyan değişikliği ile birlikte tahakkuku yapılarak vergi farkı tahsil edilmektedir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kurum cevabında, Emlak Vergisi beyanının bildirim esaslı bir vergi olduğunu, yapı kullanım izin belgesi alan mükelleflere İmar Müdürlüğü tarafından beyan bildirim değişikliği yapılması bilgisinin verilmekte olduğunu belirtmiştir. Buna ek olarak öncesinde arsa beyanı olarak vergi ödeyen mükellefle ilgili olarak yapı kullanım izni aldığı tarihten itibaren beyan değişikliği ile birlikte tahakkuku yapılarak vergi farkı tahsilatının yapıldığı ifade edilmiştir. Fakat yapılan incelemede yapı kullanma izni alınmış bazı taşınmazların Emlak Vergisinin Bina Vergisi yerine Arsa Vergisi olarak alınmaya devam edildiği, bu şekilde Emlak Vergisi tahakkukunun hatalı yapıldığı görülmüştür. İmar Müdürlüğü tarafından beyan bildirim değişikliği yapılması bilgisinin verilmesi bu noktada yetersiz kalmakta, bu nedenle kurum içindeki birimlerin koordineli çalışması sağlanarak yapı kullanma izni alan her taşınmaza ilişkin beyan bildirim değişikliğinin yapılır hale gelmesi gerekmektedir.