Karar Künyesi
Zabıta Personeli Görevlendirilmesi ve Maktu Mesai Ücreti Ödenmesinde Mevzuata Uyulmaması
Kadro unvanları zabıta olmayan personellerden bir kısmı asli zabıta hizmetlerinde görevlendirilmiş ve bu personellere maktu mesai ücreti ödenmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Zabıtanın görev ve yetkileri” başlıklı 51’inci maddesinin dördüncü fıkrasında;
“… Belediye zabıta ve özel güvenlik hizmetlerinde fiilen çalışanlara, fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir.” denilmektedir.
7258 sayılı 2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na ekli K Cetvelinin “Aylık Maktu Fazla Çalışma Ücreti” başlıklı bölümünde;
“Belediyeler ile bunlara bağlı müstakil bütçeli kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarda (iktisadi işletmeler hariç), görevlerinin niteliği gereği 657 sayılı Kanunda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın zabıta ve itfaiye hizmetlerinde fiilen çalışan personele (destek hizmeti yürüten personel hariç), belediye meclisi kararı ile tespit edilen tutar, fazla çalışma ücreti olarak maktuen ödenir…” hükmüne yer verilmiştir.
Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin “Başka memurluklardan naklen geçiş” başlıklı 16’ncı maddesinde;
“Belediye hizmet birimlerinde memur kadrosunda çalışanlardan, belediye zabıta memurluğuna geçmek isteyenler; 35 yaşını aşmamaları, bu Yönetmeliğin 13/A maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde yer alan şartları taşımaları, 13/E maddesinde öngörülen sınavda başarılı olmaları kaydıyla 657 sayılı Kanuna ve diğer mevzuat hükümlerine uyularak zabıta memurluğuna atanabilir.” hükmü yer almaktadır.
Aynı Yönetmelik’in “Geçici görevlendirme” başlıklı 41’inci maddesinde;
“(1) Zorunlu hallerde, belediye memurlarından ihtiyacı karşılayacak sayıda personel zabıta biriminin sadece büro hizmetlerinde geçici olarak görevlendirilebilir.
(2) Geçici görev süresi bir yıl içinde altı ayı geçemez.”
şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden; maktu mesai ücretinin destek hizmeti yürüten personel hariç zabıta hizmetlerinde fiilen çalışan personele ödenebileceği, İdarenin
hizmet birimlerindeki asil memurların zabıta memurluğuna geçebilmesi için yukarıda yer verilen düzenlemelerde sayılan şartları taşıması ve sınavda başarılı olması gerektiği, belediye memurlarının zabıta biriminin sadece büro hizmetlerinde geçici olarak görevlendirilebileceği dolayısıyla zabıta biriminde destek hizmetlerinde geçici olarak görevlendirilebilecek personele maktu mesai ücretinin ödenemeyeceği anlaşılmaktadır.
İdarenin personel işlemlerinin incelenmesi neticesinde; kadro unvanları zabıta olmayan personellerden bir kısmının asli zabıta hizmetlerinde görevlendirildiği ve bu personellere maktu mesai ücretinin ödendiği tespit edilmiştir.
Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından özetle; kadro unvanları zabıta olmayan personellerden bir kısmının zabıta hizmetlerinin aksamaması için asli zabıta hizmetlerinde görevlendirildiği, kadro unvanları zabıta olmayan personel ve büro personelinin 2022 mart ayı itibarıyla maktu mesai ücretlerinin kesildiği, süreklilik arz eden zabıta hizmetlerinin Belediye Zabıta Yönetmeliği’ne göre istihdam edilen personel tarafından yerine getirileceği, personel ihtiyacının Yönetmelik’te belirlenen şekilde giderilmesine ilişkin sürecin başlatılacağı ifade edilmiştir.
Sonuç itibarıyla; süreklilik arz eden zabıta hizmetlerinin Belediye Zabıta Yönetmeliği’ne göre istihdam edilen personel tarafından yerine getirilmesi, zabıta teşkilatının personel ihtiyacının giderilmesinde Yönetmelik’te belirlenen sürecin işletilmesi ve maktu mesai ücretinin ödenmesinde ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
İdarenin Şirketlerinde İstihdam Edilen İşçilerin Zabıta Hizmetlerinde Görevlendirilmesi
İdarenin şirketlerinde istihdam edilen işçilerden bir kısmı asli zabıta hizmetlerinde görevlendirilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Zabıtanın görev ve yetkileri” başlıklı 51’inci maddesinde;
“(…)
Belediye zabıta teşkilâtının çalışma usûl ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile zabıta teşkilâtında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığının görüşü
alınarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye, bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilir.
Zabıta hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür. Zabıta personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir…”
hükümlerine yer verilmiştir.
Belediye Zabıta Yönetmeliği’nin;
“Kadro ve unvanlar” başlıklı 6’ncı maddesi;
“Belediye zabıta teşkilatı personel kadro ve unvanları; Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmeliğe göre belirlenmiş; zabıta daire başkanı, zabıta müdürü, zabıta şube müdürü, zabıta amiri, zabıta komiseri ve zabıta memuru unvanlı kadrolar ile hizmet için gerekli diğer kadrolardan oluşur.” şeklinde düzenlenmiştir.
“Görevleri” başlıklı 10’uncu maddesinde; belediye sınırları içinde beldenin düzenini, belde halkının huzurunu ve sağlığını korumak, kanunların belediyelere görev olarak verdiği takip, kontrol, izin ve yasaklayıcı hususları yerine getirmek zabıta personelinin görevleri arasında sayılmıştır. Maddenin devamında zabıta personelinin görevleri hakkında ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir.
“Yetkileri” başlıklı 11’inci maddesinde; görevleri ile ilgili konularda işyerlerinde denetim yapmak, sahip veya işletenlerinden ilgili belgeleri istemek ve haklarında tutanak düzenlemek, umumi yerlerde aşırı derecede gürültü yapanlara, çevreyi kirletenlere, pazar ve panayır yerlerinde geliş ve gidişi zorlaştıranlara gerekli ikaz ve tembihatta bulunmak, uymayanlar hakkında gerekli yasal işlemi yapmak zabıta personelinin yetkileri arasında sayılmıştır. Maddenin devamında zabıta personelinin yetkileri hakkında ayrıntılı düzenlemeler yer almaktadır.
“Sınav ve Atamaya İlişkin Esaslar” başlıklı dördüncü bölümünde zabıta memurluğuna atanmada aranan başvuru ve sınav şartları ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre; zabıta hizmeti kesintisiz olarak yürütülen bir hizmettir. Zabıta daire başkanı, zabıta müdürü, zabıta şube müdürü, zabıta amiri,
zabıta komiseri ve zabıta memuru unvanlı kadrolar ile hizmet için gerekli diğer kadrolardan oluşan zabıta teşkilatı, kaynakların etkili ve verimli kullanılması, zabıta hizmetlerinin kalitesinin artırılması, ihtiyaç duyulan nitelik, unvan ve sayıda personel istihdamının sağlanması gözetilerek oluşturulmalıdır. Belediye sınırları içinde beldenin düzenini, belde halkının huzurunu ve sağlığını korumak zabıta personelinin görevleri arasındadır. Kanuni düzenlemeler ile getirilen yasaklara uymayanlar hakkında gerekli yasal işlem yapma yetkisi bulunan zabıta personelinin idari kolluk görev ve yetkisi bulunmaktadır. Asli zabıta hizmetlerini yürütmekle görevlendirilen personelin mevzuatta aranan başvuru ve sınav şartlarını yerine getirmesi gerekmektedir.
İdarenin personel işlemlerinin incelenmesi neticesinde; Gazibel AŞ ve Gazi Ağaç AŞ şirketlerinde istihdam edilen işçilerden 58 işçinin asli zabıta hizmetlerinde görevlendirildiği tespit edilmiştir.
Söz konusu denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından özetle; İdare şirketlerinde istihdam edilen işçilerden bir kısmının zabıta hizmetlerinin aksamaması için asli zabıta hizmetlerinde görevlendirildiği, süreklilik arz eden zabıta hizmetlerinin Belediye Zabıta Yönetmeliği’ne göre istihdam edilen personel tarafından yerine getirileceği, personel ihtiyacının Yönetmelik’te belirlenen şekilde giderilmesine ilişkin sürecin başlatılacağı ifade edilmiştir.
Sonuç itibarıyla; süreklilik arz eden zabıta hizmetlerinin Belediye Zabıta Yönetmeliği’ne göre istihdam edilen personel tarafından yerine getirilmesi ve zabıta teşkilatının personel ihtiyacının giderilmesinde Yönetmelik’te belirlenen sürecin işletilmesi gerekmektedir.