Şirketin, İBB’nin mülkiyetinde olan yirmi adet taşınmazı ecrimisil karşılığı kullandığı ve bu taşınmazların ecrimisil bedellerine ilişkin kayıtların hatalı olduğu görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesi gereği, belediye mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş sayılmakta ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesi hükümleri belediye taşınmazları hakkında da uygulanmaktadır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Ecrimisil ve tahliye” başlıklı 75’inci maddesinin birinci fıkrasında aynen;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, Hazinenin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.” hükmü tesis edilmiştir.

Anılan maddenin ikinci fıkrasında ise ecrimisile itiraz edilmemesi halinde yüzde yirmi, peşin ödenmesi halinde ise ayrıca yüzde onbeş indirim uygulanacağı, ecrimisilin fuzuli şagil tarafından rızaen ödenmemesi halinde ise 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunacağı belirtilmiştir.

Aynı maddenin dördüncü fıkrasına göre de, işgal edilen taşınmaz malın; idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca 336 Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliği’nin “Ecrimisilde indirim” başlıklı 11’inci maddesine göre; İlgilisine tebliğ edilen ve itiraz süresi olan otuz günü geçmeyen ecrimisillere itiraz edilmemesi şartıyla yüzde yirmi, ödeme süresi içerisinde yapılan peşin ödemelerde yüzde onbeş, indirim uygulanmaktadır. Ayrıca ecrimisil ihbarnamesinin ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren otuz günlük ödeme süresi içerisinde; düzeltme talebinde bulunulmak suretiyle itiraz edilmemekle birlikte süresinde ödenmediğinden tahsili için vergi dairelerine veya gelir servislerine intikal ettirilenlere sadece yüzde yirmi, oranında indirim uygulayabilecektir.

Yapılan incelemede, 31.12.2023 tarihi itibarıyla detayı aşağıdaki tabloda gösterilen İBB’ye ait taşınmazların Şirket tarafından ecrimisil karşılığı kullanıldığı, aynı zamanda ecrimisil bedellerinin yasal süre içerisinde peşin ödenmesi gibi bir durum olmamasına karşın bu bedellerin yüzde onbeş indirimli olarak Şirket’in kayıtlarında tahakkuk ettirildiği tespit edilmiştir.

‌Tablo 8: Ecrimisil Karşılığı Kullanılan Taşınmazlar

Mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, ecrimisil bir kiralama yöntemi olmadığı gibi olağan bir taşınmaz idare yöntemi de değildir. Ecrimisil, işgale uğrayan ve işgal hali sonradan tespit edilen kamuya ait taşınmaz malın, işgalli kullanımı için fuzuli şagilden bunun bedelinin bir tazminat suretinde alınmasıdır. Öte yandan, işgal edilen taşınmaz mal için mülkiye amirine talepte bulunulması ve mülkiye amirince söz konusu taşınmazın 15 gün içinde tahliye ettirilmesi esastır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından ecrimisil tahakkuklarının İBB Emlak Yönetim Dairesi Başkanlığı tarafından yapılarak Şirkete iletildiği, tahakkuk edilen ecrimisillerden ödenmesi gerekenlerin yasal süreleri içinde ödendiği, itiraza konu olanlar için de itirazların süresi içinde yapıldığı belirtilmişse de, bulguda Şirket tarafından ödenmediği halde erken ödeme indirimi düşülerek tahakkuk kaydı yapılan ecrimisiller konu edilmektedir.

Sonuç olarak, mevzuatta yeri olmayan ve tahliye işlemine konu olabilecek, Şirket faaliyetlerinde ecrimisil karşılığı kullanılan taşınmazların kullanımından vazgeçilmeli, yasal sürede ödemesi yapılmamış olan ecrimisil bedellerine uygulanan peşin ödeme indirimlerinin kaldırılması gerekmektedir.