İmar Kanunu uyarınca İdare tarafından tahsil edilmesi ve nemalandırılması gereken otopark bedellerinin İdarenin yönlendirmesiyle yapı ruhsatı başvurusu yapanlar tarafından doğrudan Büyükşehir Belediyesi hesabına yatırıldığı görülmüştür.

24.12.2020 tarihli ve 7261 sayılı Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 29’uncu maddesi ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir ve İlçe Belediyelerinin Görev Ve Sorumlulukları” başlıklı 7’inci maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendinde değişiklik yapılmış ve daha önce sadece otopark yapma yetkisine sahip olan büyükşehir ilçe belediyelerine bölge otoparkı, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek veya ruhsat verme yetkisi verilmiştir.

Aynı Kanun’un 31’nci maddesi ile 5216 sayılı Kanun’un “Belediyeler Arası Hizmet İlişkileri ve Koordinasyon” başlıklı 27’nci maddesinin son fıkrasında yer alan imar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirlerin tahsil tarihinden itibaren kırk beş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarılacağı hükmü değiştirilmek suretiyle mülga edilmiştir. Anılan fıkrada otopark bedellerinin, beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında, bölge otoparkı için gerekli arsa alımları ile inşasında kullanılacağı ve bu gelirlerin belirtilen amaç dışında kullanılamayacağı ifade edilmiştir.

Ayrıca 3194 sayılı İmar Kanunu’na dayanılarak hazırlanan ve 15.9.2018 tarihinde yürürlüğe konulan Otopark Yönetmeliği’nin “Otopark Bedelinin Tespit, Tahakkuk ve Tahsili” başlıklı 12’nci maddesinde de yukarıda belirtilen Kanun hükümlerindeki değişikliklere paralel olarak değişiklikler yapılmış ve anılan maddenin “5216 sayılı Kanun kapsamında kalan belediyelerde, büyükşehir belediyesince ilçe belediyeleri adına otopark hesabı açtırılır.” şeklindeki beşinci fıkrası, “İlçe belediyeleri hesabında toplanan otopark meblağı, büyükşehir belediyelerince o ilçe sınırları içerisinde yapılacak veya yaptırılacak bölge veya genel otoparkları için kullanılır.” şeklindeki altıncı fıkrası ile “Büyükşehirlerde otopark bedeli alınan parsellerin otopark ihtiyacının büyükşehir belediyesince karşılanması zorunludur.” biçimindeki yedinci fıkrasında yer alan ibare 25.03.2021 tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır. Mevcut düzenlemede otopark bedellerinin kamu bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılacağı ve bu hesapta toplanan meblağın nemalandırılması gerektiği ve otopark hesabında toplanan meblağın bölge ve genel otopark tesisi dışında başka bir amaçla

kullanılamayacağı belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre; yapı ruhsatı düzenlenecek binalarda tahsil edilen otopark bedellerinin ilçe belediyesi adına kamu bankalarından herhangi birinde açılacak otopark hesabına yatırılması, bu hesapta toplanan meblağa yasaların öngördüğü faiz oranının uygulanması ve hesaptaki meblağın ilçe belediyesi tarafından otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılmaması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, İdare tarafından tahsil edilmesi ve kullanılması gereken otopark bedellerinin kamu bankalarından herhangi birinde açılması gereken otopark hesabına yatırılmadığı, söz konusu bedellerin İdarenin yönlendirmesi ile yapı ruhsatı başvurusu yapanlar tarafından doğrudan Büyükşehir Belediyesi hesabına yatırıldığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresince, otopark bedellerinin tahsili için İzmir Büyükşehir Belediyesinin çıkarmış olduğu Otopark Yönetmeliği Uygulama Esaslarına göre işlem yapıldığı belirtilmişse de; 3194 sayılı İmar Kanunu’na dayanılarak hazırlanan ve 15.9.2018 tarihinde yürürlüğe konulan Otopark Yönetmeliği’nde 25.03.2021 tarihinde yapılan değişikler sonrasında İzmir Büyükşehir Belediyesi Otopark Yönetmeliği Uygulama Esaslarının Yönetmeliğe aykırı düzenlemelerinin uygulanma imkanı kalmamıştır.

Yapılan yasal değişikliklerle birlikte İmar Kanunu gereğince alınması gereken otopark bedellerinin ilçe belediyesince tahsil edilmesi ve bu gelirlerin nemalandırılması ve otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılmaması gerekmektedir.