Kemerağzı Mahallesi 13392 adanın batısında bulunan (Aramis Bazar) ve imar planında “park alanı” olarak görünen yerin ihalesiz olarak üçüncü kişiye protokol ile verildiği ve protokol kapsamında da yapılan yapıların hem imar mevzuatına hem de protokole aykırı olarak yapıldığı görülmüştür.

Üçüncü bir kişinin 01.02.2021 tarihinde Aksu Belediye Başkanlığına vermiş olduğu dilekçe ile Kemerağzı mahallesi 13392 adanın batısında bulunan ve imar planında “park alanı” olarak görünen yerde park imalatlarının yapılması için gerekli izinlerin verilmesi hususunda başvuruda bulunmuştur. Dilekçeye istinaden 02.02.2021 tarihinde üçüncü kişi ile protokol imzalanmıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde;

“Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür” denilmiştir.

Buna göre, İdarenin gelir getirici nitelikte olan taşınmazlarının kiralanması veya mülkiyetin gayri ayni hak tesisi işlerinin 2886 sayılı Kanun’a göre gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Protokolün “Konusu ve kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde;

“Bu protokolün konusu; Antalya İli, Aksu ilçesi, Kemerağzı mahallesi, 13392 adanın batısında kalan (ek 1 imar planına göre) park (8717.25 m2) alanında hayırsever, … tarafından yaptırılan / yaptırılacak olan, proje gereğince, park, peyzaj ve çevre düzenlemesine ait tüm imalatların yapılarak (5393 sayılı Belediye Kanununun hükümlerine istinaden) Aksu Belediyesine teslim edilmesi ve sonrasında bu alanın temizlenmesi, sulanması, aydınlatılması, ilaçlanması, ağaç ve bitkilerinin bakımı, bu konularda tüm ihtiyaçların karşılanması ile protokol konusu park alanının bakım sorumluluğunun … tarafından üstlenilmesi ile ilgili koşulların belirlenmesidir.”

“Gerekçe” başlıklı 3’üncü maddesinde;

“5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 38. maddesi hükümleri gereğince hibe ve bağış kabul edilmesi ve Planlı alanlar tip imar yönetmeliğinin 7. Maddesi (değişik 14. Maddesinin) (ab) parklar fıkrasında; bu alanlarda havuz, açık spor ve oyun alanı, otopark, umumî hela, 1 kat ve h:4.50 metreyi ve taban alanda toplam 0.03ü geçmemek, sökülüp takılabilir malzemeden yapılmak kaydıyla açık çay bahçesi, büfe, pergola, kameriye, muhtarlık binası, güvenlik kulübesi, sporcu soyunma kabinleri, taksi durağı, trafo gibi tesislerin / yapıların yapılabileceği şeklinde bulunan hükümlerdir.

b-) 5393 sayılı Belediye Kanunun 15. Maddesi (i) fıkrası hükümleri gereğince, imar planında park alanı olarak tahsisli bulunan protokol konusu park alanı içerisinde, projesine göre yapılmış ve/veya yapılacak olan bütün imalatlar Belediyece kabul edilerek, bu alanın … , tarafından kullanma koşulları ile birlikte, bakım sorumluluğunun tevdii edilmesidir.” denilmiştir.

Protokole göre hayırsever olarak adlandırılan üçüncü kişi İdareye sunmuş olduğu proje kapsamında söz konusu alanın park, peyzaj ve çevre düzenlemesine ait işlerini tamamlayacak, karşılığında Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’ne göre yapılabilecek yapıları yaparak işletecektir. İmar planında “park alanı” olarak görünen yerin ihalesiz olarak dilekçeye istinaden üçüncü kişiye protokol ile kullandırılması mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir. Söz konusu alanlar için ihale mevzuatı hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca Protokolün “Gerekçe” başlıklı 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde;

“5393 sayılı Belediye Kanununun 38’inci maddesi hükümleri gereğince hibe ve bağış kabul edilmesi ve Planlı alanlar tip imar yönetmeliğinin 7. Maddesi (değişik 14. Maddesinin) (ab) parklar fıkrasında; bu alanlarda havuz, açık spor ve oyun alanı, otopark, umumî hela, 1 kat ve h:4.50 metreyi ve taban alanda toplam 0.03’ü geçmemek, sökülüp takılabilir malzemeden yapılmak kaydıyla açık çay bahçesi, büfe, pergola, kameriye, muhtarlık binası, güvenlik kulübesi, sporcu soyunma kabinleri, taksi durağı, trafo gibi tesislerin / yapıların yapılabileceği” belirtilmiş “hayırseverin yükümlülükleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “Hayırsever park alanı içerinde; yapılacak (işleteceği) büfe ve kafeterya dışında hiçbir şekilde ticari amaçlı olarak faaliyette bulunamaz” denilmiştir.

Protokole gerekçe olarak 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’inci maddesi gerekçe gösterilerek belediye başkanının “şartsız bağış ve yardımları kabul etmek” yetkisine istinaden protokol yapılmış ve protokolün tarafı “hayırsever” olarak adlandırılmıştır. Ancak protokolde, ilgili firmanın söz konusu proje kapsamında park alanına yapacağı imalatlar karşılığında aynı yerde çay bahçesi, büfe, kafeterya gibi yapılar yaparak işletileceği belirtilmiştir. Bir menfaat karşılığında belediyeye imalat yapan firmanın hayırsever olamayacağı, bu durumda da şartsız bağış ve yardımdan bahsetmek mümkün görünmemektedir. Diğer bir ifadeyle, Protokolde hayırsever olarak adlandırılan firmanın yapacağı park, peyzaj ve çevre düzenlemesine ait işler karşılığında alanda yapacağı üniteleri işletme hakkına sahip olmaktadır.

22.11.2023 tarihinde mahallinde yapılan fiili-fiziki tespitlerde, imar planında “park alanı” olarak görünen söz konusu yerde protokolde yapılabileceği belirtilen “sökülüp takılabilir malzemeden yapılmak kaydıyla açık çay bahçesi, büfe” gibi yapıların yerine 14 adet ticari dükkanın yapıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca park alanı imalatlarının da protokol ekinde yer alan projeye uygun olarak yapılmadığı görülmüştür. Yapılan protokol ihale mevzuatına aykırı olduğu gibi, protokol kapsamında yüklenicinin “büfe ve kafeterya dışında hiçbir şekilde ticari amaçlı olarak faaliyette bulunamaz” ibaresine rağmen 14 adet ticari dükkan (eczane, kuaför, market vb.) yapılmıştır. Ticari dükkanların Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde belirtilen “park alanı” içerisinde yapılabilecek yapılar olmadığı açıktır.

Park alanında yapılan imar mevzuatına aykırı yapılar belediyece de tespit edilmiş olup kaçak yapı tespit tutanağı ve yapı tatil zaptı düzenlenerek tutanak altına alınmış ve 05.10.2022 tarih ve 204 sayılı Encümen Karar ile idari para cezası uygulanmıştır. 28.11.2022 tarihinde belediyenin yerinde yaptığı kontrolde yapıların yıkılmadığı ve yapının ruhsatlandırılamayacağı göz önünde bulundurularak yıkım kararı alınmıştır. Ancak alınan yıkım kararları belediyece uygulanmamakta ve üçüncü kişiler tarafından kullanılmaya devam edilmektedir. Nitekim protokol kapsamındaki aykırılıklar Belediyece tespit edilip İmar Kanunu kapsamında işlem yapılmasına rağmen protokol feshedilmemiştir.

Sonuç olarak, imar planında park alanı olarak görünen yerde yapılmış olan ticari ünitelerin yıkılarak imar mevzuatına uygun hale getirilmesi ve mevzuata uygun olmayan protokolün feshinin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.