Karar Künyesi
İdarece, vadeli mevduat hesaplarının işletilmesinden elde edilen faiz gelirlerinin muhasebeleştirilmesinde kullanılmaması gereken 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı kullanılmakta ve 102-Banka Hesabı, 800-Bütçe Gelirleri Hesabı ve 830-Bütçe Giderleri Hesabı ise hatalı kullanılmaktadır.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 102-Bankalar Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 57’nci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a/6) bendinde; muhasebe birimlerinin hesaplarının bulunduğu bankalarca tahakkuk ettirilerek banka hesabına aktarılan faiz tutarlarının bu hesaba, tevkifat tutarlarının 630-Giderler Hesabına borç, faiz tutarının içinde bulunulan aya ait kısmının 600-Gelirler Hesabına, geçmiş aylara ait kısmının 181-Gelir
Tahakkukları Hesabına alacak kaydedileceği, banka hesabına aktarılan tutarın tamamının aynı zamanda 805- Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800- Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedileceği ifade edilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere; elde edilen faiz gelirleri 600- Gelirler Hesabına brüt tutar üzerinden kaydedilmeli, faiz gelirine ilişkin yapılan stopaj ise 630- Giderler Hesabında izlenerek gelir ve gider tutarları bütçe hesapları ile ilişkilendirilmelidir.
İdare uygulamasında, mevduat faiz gelirleri brüt tutar üzerinden 102-Banka Hesabına kaydedilmekte, daha sonra faiz gelirine ilişkin olarak kesilen vergi bir başka yevmiyede 630- Giderler Hesabının borcuna ve 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabına kaydedilmektedir. Söz konusu hususa ilişkin olarak 1276,1278 ve 1307 numaralı yevmiyeler örnek mahiyetinde aşağıdaki tabloda sunulmuştur:
Tablo 16: Mevduat Faiz Gelirlerinin Hatalı Muhasebeleştirilmesine İlişkin Örnek
Yevmiye Numarası | Hesap Kodu | Borç (TL) | Alacak (TL) | Açıklama |
1276 | 102 | 20.618,53 | 0,00 | Otopark Hesabı Faiz Geliri |
600 | 0,00 | 20.618,53 | Otopark Hesabı Faiz Geliri | |
800 | 0,00 | 20.618,53 | Otopark Hesabı Faiz Geliri | |
805 | 20.618,53 | 0,00 | Otopark Hesabı Faiz Geliri | |
1278 | 630 | 3.092,77 | 0,00 | Otopark Hesabı Faiz Geliri Gelir Vergisi Kesintisi |
103 | 0,00 | 3.092,77 | Otopark Hesabı Faiz Geliri Gelir Vergisi Kesintisi | |
830 | 3.092,77 | 0,00 | Otopark Hesabı Faiz Geliri Gelir Vergisi Kesintisi | |
835 | 0,00 | 3.092,77 | Otopark Hesabı Faiz Geliri Gelir Vergisi Kesintisi | |
900 | 0,00 | 3.092,77 | Otopark Hesabı Faiz Geliri Gelir Vergisi Kesintisi | |
905 | 3.092,77 | 0,00 | Otopark Hesabı Faiz Geliri Gelir Vergisi Kesintisi | |
1307 | 102 | 3.092,77 | Banka Devir İşlemi | |
103 | 3.092,77 | Banka Devir İşlemi |
Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere; 1276 numaralı yevmiye kaydında 102-Banka Hesabı’na net 17.525,76 TL kaydedilmesi gerekirken brüt 20.618,53 TL’lik borç kaydı yapılmıştır. 1278 numaralı yevmiye kaydında ise vergi kesintisi tutarı 3.092,77 TL giderleştirilmiş ve 103-Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri Hesabı da söz konusu tutar kadar alacaklı çalıştırılmıştır. Daha sonra 1307 numaralı yevmiye ile 102-Banka Hesabından tekrar 3.092,77 TL’lik çıkış yapılmıştır. Ayrıca olması gereken muhasebe kaydında çalıştırılmaması gereken 830-Bütçe Giderleri Hesabının borcuna 3.092,77 TL’lik kayıt yapılmış ve 800-Bütçe
Gelirleri Hesabına 17.525,76 TL’lik alacak kaydı yapılması gerekirken 20.618,53 TL’lik kayıt yapılmıştır.
İdarece, mevduat faiz gelirlerinin tamamının muhasebeleştirilmesi yukarda yer verilen örnek minvalinde gerçekleştirilmiştir. Mevduat faiz gelirlerine ilişkin olarak yapılması gereken kayıt aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Tablo 17: Mevduat Faiz Gelirlerine İlişkin Olarak Yapılması Gereken Kaydı Gösterir Örnek
Hesap Kodu | Borç (TL) | Alacak (TL) | Açıklama |
102 | 17.525,76 | 0,00 | Otopark Hesabı Faiz Geliri |
630 | 3.092,77 | 0,00 | Otopark Hesabı Faiz Geliri Gelir Vergisi Kesintisi |
600 | 0,00 | 20.618,53 | Otopark Hesabı Faiz Geliri |
800 | 0,00 | 17.525,76 | Otopark Hesabı Faiz Geliri |
805 | 17.525,76 | 0,00 | Otopark Hesabı Faiz Geliri |
Tablodan görüleceği üzere tek bir yevmiye kaydında hem mevduat faiz gelirinin hem de söz konusu faiz geliri üzerinden kesilen gelir vergisinin muhasebeleştirilmesi yapılmıştır. Söz konusu kayıtta ayrıca bütçe gelirlerine net tutar kaydedilmiş olup ayrıca bütçe giderleri hesabı çalıştırılmamıştır.
Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen, İdare tarafından gerekli düzeltmelerin yapıldığı ifade edilmiştir. Ancak yapılan düzeltme 2020 yılında gerçekleştirilmiştir.
2019 yılında İdarece yapılan hatalı muhasebe kaydı neticesinde 800-Bütçe Gelirleri Hesabı ile 830-Bütçe Giderleri Hesabında 3.092,77 TL’lik fazla bilgi oluşmuştur.