696 sayılı KHK ile belediye şirketinde işçi statüsüne geçirilen ve doğrudan hizmet alımı sözleşmesi çerçevesinde istihdam edilen işçiler için kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı görülmüştür.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında kamu işverenlerinin kıdem tazminatından sorumluluğu ile ilgili olarak 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6552 sayılı İş Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun’un 8’inci maddesiyle 4857 sayılı İş Kanunu’nun 112’nci maddesine eklenen ikinci, üçüncü ve beşinci fıkralarında, Kanun kapsamında yer alan işçilerin iş sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona ermesi hâlinde işçilerin kıdem tazminatlarının çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından ödeneğin yeterli olup olmadığına bakılmaksızın doğrudan işçinin banka hesabına ödeneceği belirtilmiştir.

Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Temel kavramlar” başlıklı 5’inci maddesinin 1’inci fıkrasının (c) bendine göre, ihtiyatlılık kavramı gereği, muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelik’te belirtilen durumlarda karşılık ayrılması gerekmektedir.

Aynı Yönetmelik’in “Faaliyet sonuçları tablosu ilkeleri” başlıklı 6’ncı maddesinin 1’inci fıkrasının (d) bendinde, koşullu yükümlülüklerden kaynaklanan ve kamu idarelerinden

kaynakların çıkışına neden olabileceği güvenilir bir biçimde tahmin edilen tutarlar için karşılık ayrılacağı ve faaliyet sonuçları tablosuna yansıtılacağı hüküm altına alınmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 330’uncu maddesinde, 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı; 331’inci maddesinde, hesaplanan kıdem tazminatı karşılık tutarlarının 472 No.lu hesaba alacak, 630 Giderler Hesabı’na borç kaydedileceği belirtilmektedir.

Anılan Yönetmelik’in 500 Net Değer/Sermaye Hesabına ilişkin olarak düzenlenen “Hesabın işleyişi” başlıklı 347’nci maddesinde, daha önce kayıtlara alınmamış olan yabancı kaynak tutarlarının bu hesaba borç, ilgili yabancı kaynak hesabına ise alacak kaydedileceği hüküm altına alınmıştır.

En son yayınlanan Mahalli İdareler 2018 Yılı Detaylı Hesap Planı’nda da 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının yardımcı hesap kodlarında sürekli, geçici ve taşeron işçiler için ayrılacak kıdem tazminatı karşılıkları için ayrı ayrı yardımcı hesap kodları belirlenmiştir. Bu düzenlemeye göre belediye şirketlerinde hizmet alımı sözleşmesi ile çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları için ayrılan karşılıkların, niteliğine uygun olarak 472. 03 Taşeron İşçilerin Kıdem Tazminatı Karşılıkları Hesabında izlenmesi gerekmektedir.

Aktarılan mevzuat hükümleri doğrultusunda, belediye şirketinde istihdam edilen işçiler için ihtiyatlılık ve dönemsellik kavramları gereği 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının kullanılması suretiyle karşılık ayırılması ve faaliyet dönemi içerisinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatlarını 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına aktarılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, 2018 yılında 696 sayılı KHK kapsamında belediye şirketinden işçi statüsüne geçirilen işçiler için 2018 yılından itibaren kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı ve söz konusu personelinin kıdem tazminatlarının doğrudan gider yapılarak ödendiği görülmüştür. Bunun sonucu olarak; 2022 yılında belediye şirketinden istihdam edilen işçilerden iş akdi sona erenlere ödenen kıdem tazminatına ilişkin toplam 3.687.936,28 TL’lik tutar doğrudan 630 Giderler Hesabına kaydedilmiştir.

İdare cevabında, İnegöl Belediyesi Personel Hizmetleri Ltd. Şti. 08.02.2023 tarih ve sayılı yazı ile bilgi istenildiği, gelen cevabi yazıya istinaden belirtildiği gibi işlem tesis edileceği ifade edilmiştir. Oysa yukarıda açıkça izah edildiği üzere, belediyede çalışan kadrolu ve geçici işçiler için ayrılan kıdem tazminat karşılıklarının şirket personeli içinde aynı şekilde ayrılması gerekmektedir.

Bu itibarla, Belediyede istihdam edilen işçiler için kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmaması ve bunların ilgili hesaplara kaydedilmemesi sonucu, 630 Giderler Hesabı, 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı ve 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının hatalı kayıtları nedeniyle 2022 yılı mali tablolarının gerçek durumu yansıtmadığı tespit edilmiş olup, İdarece mevzuatta belirtilen hesaplar kullanılarak, kıdem tazminatı karşılıklarının doğru hesaplara kaydedilmesi sağlanmalıdır.