Karar Künyesi
Temel amacı su kayıplarını azaltmak olan danışmanlık hizmeti mevzuata uygun olarak yerine getirilmediği halde Danışmana yaptırım uygulanmadığı; mevzuata aykırı olarak iş artışı yapıldığı ve buna dayalı olarak süre uzatımı verildiği; işin kontrol ve denetiminin mevzuata uygun olarak yapılmadığı ve işe ilişkin gerekli tutanakların tutulmadığı görülmektedir.
Hizmetin Mevzuata Uygun Olarak Yerine Getirilmemesi
Danışmanlık hizmeti işi "Bodrum İlçesi İçme, Kullanma Suyu Mevcut Şebekelerinin Haritalanması, Hidrolik Modellerinin Oluşturulması, Planlanması ve Acil Eylem Planı Projelerinin Yapılması" olarak tanımlanmıştır. Bu hizmet kapsamında su kayıplarının azaltılmasına yönelik raporlar hazırlanacak ve İdareye sunulacaktır. Zira su kayıp oranı %50 seviyesinde olup, yasal sınırların çok üzerindedir.
Temel amacı su kayıplarını azaltmak olan danışmanlık hizmeti için 26.10.2016 tarihinde sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmeye göre işin süresi 30 aydır. Buna göre işin 30.04.2019 tarihinde bitirilmesi gerekmektedir.
Oysa bu tarihe kadar işin ancak %35'i tamamlanmıştır. 31.12.2019 tarihi itibariyle ise, işin tamamlanan kısmı %50 seviyesindedir. 31.12.2020 tarihi itibarıyla 50 ay geçmesine rağmen iş tamamlanmamıştır.
Kamu idaresinin cevabında, işin 24.12.2020 tarihinde tamamlandığı iddia edilmekteyse de, 01.06.2021 tarihi itibarıyla henüz kabulü yapılmamıştır.
Hizmetin gerçekleştirilmesinde iş programına uyulmadığı; danışmanın taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmediği görülmektedir.
4735 sayılı Kamu Sözleşmeleri Kanunu'nun "İdarenin sözleşmeyi feshetmesi" başlıklı 20’nci maddesinde,
"Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder:
a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,
...
Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir." denilmektedir.
Kanun'un "Sözleşmenin feshine ilişkin düzenlemeler" başlıklı 22’nci maddesinde ise,
"... 20’nci maddenin (a) bendine göre belirlenen sürenin bitimi, ... tarihi itibariyle sözleşme feshedilmiş sayılır. Bu tarihleri izleyen yedi gün içinde idare tarafından fesih kararı alınır. Bu karar, karar tarihini izleyen beş gün içinde yükleniciye bildirilir.
19, 20 ve 21 inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Devlet İstatistik
Enstitüsünce yayımlanan aylık toptan eşya fiyat endeksine göre güncellenir. Güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı arasındaki fark yükleniciden tahsil edilir.
Hakedişlerden kesinti yapılmak suretiyle teminat alınan hallerde, alıkonulan tutar gelir kaydedileceği gibi, sözleşmenin feshedildiği tarihten sonra yapılmayan iş miktarına isabet eden teminat tutarı da birinci fıkra hükmüne göre güncellenerek yükleniciden tahsil edilir.
Gelir kaydedilen teminatlar, yüklenicinin borcuna mahsup edilemez.
19, 20 ve 21’inci maddelere göre sözleşmenin feshedilmesi halinde, yükleniciler hakkında 26’ncı madde hükümlerine göre işlem yapılır. Ayrıca, sözleşmenin feshi nedeniyle idarenin uğradığı zarar ve ziyan yükleniciye tazmin ettirilir." hükümleri yer almaktadır.
Bu hükümlere göre, yüklenicinin (danışmanın) taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Ayrıca, sözleşmenin feshi nedeniyle idarenin uğradığı zarar ve ziyan yükleniciye tazmin ettirilir.
Kamu kurumunun cevabında, danışmanlık hizmetinin sağladığı faydalar anlatılmaktaysa da; hizmet mevzuata uygun olarak zamanında yerine getirilmiş olsaydı, içme ve kullanma sularındaki kayıp kaçak oranları yasal sınırların çok üzerinde (yaklaşık %50) olmayacaktı.
Danışmanlık Hizmetinin İş Programına Uygun Olarak Yerine Getirilmemesi Hali İçin Ceza Belirlenmemiş Olması
İhale dokümanı ile sözleşmenin mevzuata uygun olmadığı; hizmetin iş programına uygun olarak yerine getirilmemesi hali için ceza belirlenmemiş olduğu; sadece işin zamanında bitirilmemesi için ceza oranı (onbinde iki) belirlendiği; bu cezanın da yapım işleri (onbinde altı) ile mal ve hizmet alımlarına (binde bir) göre düşük olduğu görülmektedir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Tip sözleşmeler” başlıklı 5'inci maddesinde, “Bu Kanun’un uygulanmasında uygulama birliğini sağlamak üzere mal veya hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Tip Sözleşmeler Resmi Gazete’de yayımlanır. İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümleri esas alınarak düzenlenir. ”
denilmektedir.
Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Sözleşme tasarısı" başlıklı 17 nci maddesinde,
"(1) İdare, sözleşme tasarısını bu Yönetmeliğin ekinde yer alan tip sözleşmeyi esas alarak hazırlar.
Tip sözleşmede boş bırakılan veya dipnota alınan hususlar, işin özelliğine ve sözleşme türüne (götürü bedel/birim fiyat) göre 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenir.
İdare, tip sözleşmede düzenlenmeyen, ancak işin özelliğine göre düzenlenmesine gerek duyulan hususları, 4734 ve 4735 sayılı Kanunlar ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla, maddeler halinde düzenleyerek “Diğer Hususlar” bölümüne ekleyebilir." hükümleri yer almaktadır.
Danışmanlık Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşmenin "Cezalar ve kesintiler" başlıklı 17’nci maddesinin dipnotunda ise,
"(1) ... yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir sözleşmenin feshedilmemesi
halinde ise sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere idarece bu maddede belirlenecek oranda ceza uygulanacağı hususuna maddede yer verilecektir.
Kısmi kabul öngörülen işlerde, yüklenicinin işin kısmi kabule konu olan kısmını süresinde tamamlamaması durumunda, İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı süresinde tamamlanmayan kısmın bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. ...
... işin özelliği gereği sürekli tekrar eden işlerde, işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, idarece her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. ...
... idarece gerek görülüyorsa diğer sözleşmeye aykırılık hallerinin neler olduğu belirlenecek ve bu aykırılıkların gerçekleşmesi durumunda İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin
% 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. " denilmektedir.
Danışmanlık hizmetine ilişkin sözleşme tasarısı ile sözleşmenin 17’nci maddesinde,
"Yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin % 0,02'si (onbindeiki) oranında ceza miktarı kesilecektir. Ancak, gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilecektir, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedelinin % 0,02'si (onbindeiki) oranında ceza uygulanacaktır." düzenlemesi yer almaktadır.
Özel Teknik Şartnamede "Danışman’ın İdare tarafından onaylanan iş programına uymaması durumunda İdari şartnamedeki cezai müeyyideler uygulanacaktır." denilmektedir. Oysa İdari Şartnamede bu konuda hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda danışmanın iş programına uymamasının cezası bulunmamaktadır. Nitekim ceza da uygulanmamıştır.
Ayrıca Sözleşmenin 17’nci maddesinde belirtilen müeyyide belirsizlik içermektedir. Soyut belirleme yerine, hangi eyleme karşı hangi cezanın uygulanacağı somut olarak belirlenmesi zorunludur. Sözleşmede sadece işin zamanında bitirilmemesi için ceza oranı belirlenmiş olup, fakat hangi hallerde bu cezanın uygulanacağına ait bir açıklama bulunmamaktadır.
Dolayısıyla sözleşmenin ceza maddesinin tip sözleşmeye uygun düzenlenmediği anlaşılmaktadır. İdarenin danışmanlık hizmeti alımı ihalelerinde mevzuatta yer alan tip sözleşmeyi dikkate alarak sözleşme tasarısı hazırlaması ve danışmanın iş programına uymaması halinde yaptırım uygulanması gerekmektedir.
Kamu kurumunun cevabında, yüklenicinin onaylı iş programı ve revize iş programı doğrultusunda taahhüdünü yerine getirdiği ve gerekli rapor, haritalama çalışmaları ve projeleri hazırlayarak idareye sunduğu savunuluyorsa da; rapor, haritalama çalışmaları ve projelerin hangi tarihlerde ve ne şekilde idareye sunulduğu ve bunların hangi şekilde uygun görülerek kabul edildiği belgelendirilememiştir.
Danışmanın Sorumluluklarını Yerine Getirmemesinin Yaptırımının Olmaması
İhale dokümanı ve sözleşmede Danışmanın sorumluluklarını yerine getirmemesi halinde uygulanacak ceza ve yaptırımların belirlenmediği; danışmanlık hizmeti mevzuata uygun olarak yerine getirilmediği halde yaptırım uygulanmadığı görülmektedir.
Özel Teknik Şartnamede Danışmanın sorumlulukları düzenlenmiştir:
"5.2 Danışmanının Görev ve Sorumlulukları
Birim fiyat tariflerinde belirlenen Hidrolik Modellemeleri oluşturacak ve Yönetim Sistemi ile uyumluluğunu sağlayacak hidrolik modelleme yazılımlarının, yönetim sistemi yazılımlarının, CBS yazılımlarının belirtilen sayıdaki lisanslarını alarak, en az bir tanesi iş boyunca olmak üzere işin bitiminde tümünü İdareye teslim edecektir.
Şebekenin sayısal ortama aktarılması için gerekli ölçüm cihazları Danışman tarafından karşılanacaktır.
Sahada yapılacak kayıp kaçak azaltma çalışmalarında kullanılacak gürültü kaydedici cihazlar, yeraltı mikrofonları danışman tarafından temin edilecektir.
Planlama ve modelleme çalışmalarında kullanılacak portatif debimetreler, kayıt özelliği olan basınçölçerler danışman tarafından temin edilecektir.
...
Danışman, İdare’nin belirleyeceği iki personeli iş süresince eğitecek, ve işin tüm safhalarında işe dahil edecektir. İdare personeli, saha çalışmaları, ofis çalışmaları ve eğitimlerin hepsinde aktif rol alacaktır.
6.1 Danışman Tarafından Sağlanacak Ekipmanlar
Danışmanın aşağıda belirtilen ekipmanları proje süresince iş yerinde bulundurması zorunludur. ...
Şebekenin altyapı haritasının çıkartılması, sayısal ortama aktarılması, basınç ve debi ölçümleri, için gerekli ölçüm cihazları proje süresince Danışman tarafından karşılanacaktır.
Hidrolik modelin hazırlanması ve uygulanması süresince kullanılacak proje süresince Danışman tarafından karşılanacaktır, işin sonunda idareye teslim edilecektir. Bu ekipmanlar aşağıda belirtilen tip ve özellikte olacaktır. (CAD programı / 5 kullanıcı lisansı ile birlikte, CBS Yazılımı / 3 kullanıcı lisansı ile birlikte, Yönetim Sistemi Yazılımı / 3 kullanıcı lisansı ile birlikte, Lisanslı İçmesuyu Hidrolik Modelleme Yazılımı / 3kullanıcı lisansı ile birlikte, İçme suyu şebeke ve isale çözüm programı / 6 kullanıcı lisansı ile birlikte)
Genel ekipmanlar (Bilgisayar / En az 5 adet, A0 – Plotter / En az 2 adet, Araç / En az 4 adet 4x2 arazi aracı, Araç / En az 2 adet binek araç)
Danışman ayrıca işin süresi boyunca aşağıda belirtilen araçları şoförleri ile birlikte kontrol teşkilatının hizmetine sunacaktır. Bu süreç boyunca araçların tüm bakım, onarım, yakıt, sigorta, vergi ve harçları danışman tarafından karşılanacaktır (4x2 açık kasalı arazi aracı / 2 adet, C sınıfı binek araç / 1 adet).
... Danışmanlık Hizmetlerini gerçekleştirmek üzere tüm diğer gerekli ulaşım faaliyetlerine ait masrafları kendisi karşılayacaktır.
...
6.3 Danışman Personeli
Danışman, Şartnamede belirtilen görevlerin gerçekleştirilmesi için yeterli yetenek ve deneyime sahip olan personel ekibini sağlayacaktır."
Bu düzenlemelere göre, Danışmanın yazılım lisanslarını alarak, en az bir tanesi iş boyunca olmak üzere işin bitiminde tümünü İdareye teslim etmesi zorunludur. Ancak bu sorumluluğun yerine getirilmemesinin yaptırımı ve cezası belirlenmemiştir.
Aynı şekilde, Danışmanın Şartnamede belirtilen görevlerin gerçekleştirilmesi için yeterli yetenek ve deneyime sahip olan personel ekibini sağlamaması halinde de, ceza ve yaptırım bulunmamaktadır. Ayrıca gerekli nitelikte ekipmanı bulundurmamanın da yaptırımı yoktur. Nitekim 4 yıl boyunca hiç bir ceza uygulanmamıştır.
Düzenlemede İdare personelinin eğitimine ilişkin olarak, "Danışman, İdare’nin belirleyeceği iki personeli iş süresince eğitecek, ve işin tüm safhalarında işe dahil edecektir. İdare personeli, saha çalışmaları, ofis çalışmaları ve eğitimlerin hepsinde aktif rol alacaktır." denilmektedir. Ancak İdare personelinin, işin tüm safhalarında işe dahil edilmemesi ve saha çalışmaları, ofis çalışmaları ile eğitimlerin hepsinde aktif rol verilmemesi halinde uygulanacak yaptırımlar belirlenmemiştir.
Öte yandan danışmanlık hizmetinin "Nüfus ve Su İhtiyaçları Raporu Teslimi", "Hidrolik Modelleme Yazılımı Seçim Raporu Teslimi", "Hidrolik Modelleme Sonuç Raporu Teslimi", "Yatırım Gereksinimleri Belirleme Raporu Teslimi", "Şebeke Değerlendirme Raporu (Nihai
Rapor) Teslimi" aşamaları bulunmaktadır. Ancak bu raporların zamanında İdareye teslim edilmemesinin de cezası ve yaptırımı bulunmamaktadır.
Kamu kurumunun cevabında, bulguda yer alan tüm raporların iş sonunda hazırlanarak idareye sunulduğu savunuluyorsa da, bu raporların hangi tarihlerde idaye sunulduğu ve bu raporların hangi şekilde uygun görüldüğü belgelendirilememiştir. Ayrıca sözleşmeye göre, bu raporların teslim aşamaları bulunmakta olup, raporların iş sonunda değil zamanında teslim edilmesi gerekmektedir.
Mevzuata Aykırı Olarak İş Artışı Yapılması ve Buna Dayalı Olarak Süre Uzatımı Verilmesi
4735 sayılı Kamu Sözleşmeleri Kanunu'nun 24'üncü maddesinde, mal ve hizmet alımlarıyla yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin; sözleşmeye esas proje içinde kalması, idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10'una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen mal ve hizmet alımlarıyla yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20 'sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği belirtilmiştir.
Toplam sözleşme bedeli 8.914.605 TL olan Bodrum içme ve kullanma suyu mevcut şebekelerinin haritalanması, hidrolik modellerin oluşturulması, planlanması ve acil eylem planı projelerinin yapılması danışmanlık hizmeti alımında; sözleşmeye esas proje içinde olmayan ve İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılması mümkün olan işler için iş artışına gidildiği görülmektedir. Ayrıca İdare tarafından öngörülemeyen bir durum söz konusu değildir ve iş artışı yapılmasını zorunlu kılan bir gerekçe bulunmamaktadır.
1.474.605 TL tutarındaki iş artışı için 270 gün süre uzatımı verilmiştir. Süre uzatımı dahil 31.01.2020 tarihinde bitirilmesi gereken bu hizmette 17.12.2019 tarihi itibariyle sözleşme fiyatlarıyla yapılan iş tutarı 4.857.693 TL iken, ödenen fiyat farkı 1.669.702 TL'dir. İşin ancak
%50'sinin gerçekleştirildiği dikkate alındığında, zamanında bitirilemeyeceği ve çok yüksek tutarda fiyat farklarının ödeneceği anlaşılmaktadır. Nitekim 31.12.2020 tarihi itibarıyla
5.469.166 TL fiyat farkı ödenmiştir.
Yüksek tutarlı fiyat farklarının İdare ile Danışmanın öngöremeyeceği şekilde ÜFE oranlarındaki beklenmeyen fiyat artışlarından kaynaklanmakta olduğu ileri sürülüyorsa da, mevzuata aykırı olarak iş artışı yapılmasaydı iş 30.04.2019 tarihinde bitirilmiş olacaktı.
Yüklenicinin 270 günlük süre uzatımı talebinin 10.06.2019 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından uygun görüldüğü vurgulanıyorsa da, yüklenici süre uzatımı talebini iş artışından sonra İdareye sunmuştur. Süre uzatımı talebinin dayanağı, proje kapsamında olmayan mahallelerin kapsama dahil edilmesi suretiyle, 28.05.2018 tarihli onayla 1.474.605 TL iş artışı yapılmasıdır.
Öte yandan iş artışından dolayı 03.02.2020 tarihinde harcama yetkilisi onayıyla 178 gün daha süre uzatımı verilmiştir. Bu süre uzatımının nedeni, iş artışına ilişkin altyapının İdare tarafından hazırlanmamasıdır. Söz konusu onayda, "Bu bağlamda alt bölge imalatlarında yaşanan gecikmeden dolayı verilecek süre uzatımı, debimetre ve enerji temininin sağlanmasından sonra değerlendirilmek kaydıyla, iş artışından dolayı tarafınıza 178 (yüzyetmişsekiz) gün ilave süre verilerek işin bitim tarihi 27.07.2020 tarihine uzatılmıştır." ifadesine yer verilmiştir. Süre uzatımının harcama yetkilisi tarafından yapılması mevzuata uygun olmadığı gibi; iş artışına ilişkin süre uzatımları 448 güne ulaşmıştır.
İş artışı nedeniyle verilen süre uzatımları iş artışı miktarı ile de orantılı değildir. %19 oranında iş artışı yapıldığı halde, işin süresi %50 oranında artırılmıştır. Ayrıca iş artışı 28.05.2018 tarihinde yapıldığı halde, buna dayalı olarak süre uzatımı 28.08.2019 tarihinde onaylanmıştır. Bütün bu mevzuata aykırı uygulamalar sonucunda, su kayıplarını azaltmaya yönelik raporlar zamanında hazırlanamamış ve İdareye sunulamamıştır.
Kamu kurumunun cevabında, dayanağı iş artışı olan 270 günlük süre uzatımının 7161 sayılı Kanun ile verilen geçici ve istisnai haktan yararlanarak da alınabileceği iddia edilmekteyse de; mevzuata aykırı olarak iş artışı yapılmasaydı, 7161 sayılı Kanun yürürlüğe girdiği tarihte danışmanlık hizmeti işi %90 oranında tamamlanmış olacaktı.
İşin Kontrol ve Denetiminin Mevzuata Uygun Olarak Yapılmaması ve İşe İlişkin Gerekli Tutanakların Tutulmaması
İşin kontrolü için İdareye 2 adet 4x4 arazi aracı ve bir adet binek araç şoförleri ile birlikte yakıt dahil olarak tahsis edilmesine rağmen, işin kontrol ve denetiminin mevzuata uygun olarak yapılmadığı; gerekli tutanakların tutulmadığı ve yaptırım uygulanmadığı görülmektedir.
Kontrol teşkilatı, işlerin fiilen yürütüldüğü dönemde denetimle görevlendirilen kişiler olduğundan dolayı, sözleşme süreci içerisinde aktif rol almaları zorunludur. Kontrol teşkilatı ile idare, kontrol teşkilatı ile danışman arasında yapılacak her türlü iletişim yazılı olacaktır. Yazılı iletişim hukuki sorunların ortaya çıkmasında ispat mekanizması olarak kullanılabileceği gibi tarafların haklarını da koruyucu bir yöntem olarak kabul edilecektir.
Danışman, bütün işleri kontrol teşkilatının sözleşme ve eklerindeki hükümlere aykırı olmamak şartı ile vereceği talimata göre yapmak zorundadır. Burada danışmanın verilen talimatı sorgulama hakkı sadece talimatın ihale dokümanına aykırı olması halinde mümkündür. Dolayısıyla, ihale dokümanına aykırılık içermeyen talimatların Danışman tarafından yerine getirilmesi zorunludur.
4735 sayılı Kamu Sözleşmeleri Kanunu’nun;
“Görevlilerin ceza sorumluluğu” başlıklı 28’inci maddesinde,
“Muayene ve kabul komisyonlarının başkan ve üyeleri, yapı denetim görevlileri ve ihtiyacın karşılanma sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililerin, görevlerini kanunî gereklere uygun veya tarafsızlıkla yapmadıklarının, taraflardan birinin zararına yol açacak ihmalde veya kusurlu hareketlerde bulunduklarının tespiti halinde, haklarında ilgili mevzuatları gereğince disiplin cezası uygulanır. Ayrıca, fiil veya davranışlarının özelliğine göre haklarında ceza kovuşturulması da yapılır ve hükmolunacak ceza ile birlikte tarafların uğradıkları zarar ve ziyan genel hükümlere göre kendilerine tazmin ettirilir. …”
“Danışmanlık hizmeti sunucularının sorumluluğu” başlıklı 32’nci maddesinde,
“Danışmanlık hizmetlerinde; tasarım hatası, uygulama yanlışlığı, denetim eksikliği, hatalı yaklaşık maliyet tespiti, işlerin yürürlükteki mevzuata uygun olarak yapılmaması, meslek ahlakına uygun davranılmaması, bilgi ve deneyimin idarenin yararına kullanılmaması ve benzeri nedenlerle meydana gelen zarar ve ziyandan hizmet sunucusu doğrudan, yapı denetimi hizmetinin sunulduğu durumda ise yapım işini üstlenen yüklenici ve alt yüklenicilerle birlikte onbeş yıl süre ile müteselsilen sorumludur.”
denilmektedir.
Sözleşmenin feshi, süre uzatımı, iş artışı ve kabul hususlarında kontrol teşkilatı idareye görüş bildirir. İş artış veya eksilişi olacağı zaman, sözleşmenin fesih veya tasfiyesi gündemde olduğu hallerde, kararı verecek makama, harcama yetkilisine, yazının kontrol teşkilatı
tarafından yazılması ve altına harcama yetkilisinin imza atması da kontrol teşkilatının görüş bildirme yetkisinin yerine getirildiği anlamına gelecektir.
Sözleşme konusu iş süreklilik gösteren bir mahiyette ise, işin yapılmasına ilişkin kayıtlar sözleşmesinde belirtilen sıklıkta tutulur ve bu tutanaklar yüklenici tarafından da imzalanır. İşlerin eksik, kötü ve sözleşmeye aykırı olarak yapılması durumunda sözleşmede belirtilen cezalar uygulanır. Sözleşme tasarısının 19 uncu maddesinde işin yürütülmesine ilişkin kayıt ve tutanakların hangi sıklıkla tutulacağına ve neleri ihtiva edeceğine yönelik düzenlemelerin idareler tarafından yapılması gerekir.
Danışmanlık Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşmenin; “Kontrol teşkilatı ve yetkileri” başlıklı 19’uncu maddesinde,
“İşin, Sözleşme ve eklerinde tespit edilen standartlara (kalite ve özelliklere) uygun yürütülüp yürütülmediği İdare tarafından görevlendirilen Kontrol Teşkilatı aracılığıyla denetlenir. Kontrol Teşkilatı, yapılan işlere ilişkin kayıtları tutar ve işlerin ilerleme durumu hakkında İdareye rapor verir.”
“İşin yürütülmesine ilişkin kayıt ve tutanaklar” başlıklı 20’nci maddesinin dipnotunda,
“İşin yürütülmesi sırasında Danışman ile birlikte Kontrol Teşkilatı tarafından tutulması öngörülecek kayıt ve tutanaklar belirtilecektir.”
“İş programı” başlıklı 21’inci maddesinde,
“21.1. Danışman, işe başlama tarihinden itibaren ... takvim günü içinde, üstlenilen Danışmanlık hizmeti için İdarenin belirleyeceği şekilde ayrıntılı bir İş Programı düzenler ve İdarenin onayına sunar. …
21.1.1.İş Programlarında, işe ilişkin teknik belgeler, proje, rapor ve benzeri diğer belgelerin idareye hangi sıra ile, hangi tarihlerde verileceğinin belirtilmesi gereklidir.
21.3. Danışman İdarece onaylanmış İş Programına aynen uymak zorundadır. … “
“Revize program” başlıklı 22’nci maddesinde ise,
“22.1. İşe ilişkin İdarece onaylanan bir süre uzatımı bulunduğu veya herhangi bir zamanda Kontrol Teşkilatı, İşlerin fiili ilerlemesinin onay verilmiş bulunan programa uymadığı görüşüne vardığı takdirde, Danışman, İdarenin talebi üzerine on gün içinde İşlerin öngörülen
Tamamlanma Süresi içinde bitirilmesini sağlamak üzere bir Revize Program hazırlayarak İdareye sunacaktır.”
Hükümleri yer almaktadır.
Bu hükümlere göre, kontrol teşkilatı; işlerin denetimini yapar, yapılan işlere ilişkin kayıtları tutar ve işlerin ilerleme durumu hakkında İdareye rapor verir. Danışmanın İdarece onaylanmış İş Programına aynen uyup uymadığını denetlemek kontrol teşkilatının görevidir. Ayrıca kontrol teşkilatı, gerekli nitelikte ekipman ile personelin bulundurulup bulundurulmadığını; iki idare personeline işin her safhasında aktif görev verilip verilmediğini; eğitim programının şartname ve sözleşmeye uygunluğunu denetleyecektir. Bu kontrol ve denetimlerin tutanakla belgelendirilmesi zorunludur.
Danışmanlık hizmet alımı ile diğer hizmet alımı işlerinin kontrol ve denetiminin mevzuata uygun olarak yapılması; gerekli tutanakların tutulmaması ve hizmetlerin mevzuata uygun olarak yerine getirilmemesi halinde bu tutanaklara dayanılarak yaptırım uygulanması gerekmektedir.