İdare tarafından emlak vergisi mükelleflerinden emlak vergisinin %10’u nispetinde ek tahakkuk yapılarak tahsil edilen taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına ilişkin katkı payının, ilgili mevzuatında hüküm altına alınan sürelerde ilgili idareye ödenmediği tespit edilmiştir. Ayrıca söz konusu katkı paylarının, 362.02 Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilatlar Hesabında izlenmediği görülmüştür.

2863 sayılı Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun “Taşınmaz kültür varlıklarının onarımına yardım sağlanması ve katkı payı” başlıklı 12’nci maddesinin 6’ncı fıkrasında;

“Belediyelerin ve il özel idarelerinin görev alanlarında kalan kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla kullanılmak üzere 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 8 inci ve 18 inci maddeleri uyarınca mükellef hakkında tahakkuk eden emlak vergisinin % 10'u nispetinde Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı tahakkuk ettirilir ve ilgili belediyesince emlak vergisi ile birlikte tahsil edilir.” Hükmü yer almaktadır.

Mezkur Kanun’un 9’uncu ve 10’uncu fıkralarında ise “Yukarıdaki hükümlere göre, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı olarak tahsil olunan miktarlar tahsil edildiği ayı takip eden ayın onuncu günü akşamına kadar il özel idarelerine bir bildirim ile beyan edilerek aynı süre içinde ödenir. Tahsil ettikleri katkı payını yukarıda belirtilen süre içinde il özel idarelerine yatırmayan belediyelerden, bu katkı payları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı tatbik edilerek tahsil edilir.

Belediye başkanları, belediyelerin tahsil ettikleri paylardan il özel idarelerine ödemeleri gereken taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı paylarının, zamanında ve tam olarak ödenmesini sağlamakla yükümlüdür. Ödenmeyen paylar, ilgili il özel idaresinin talebi üzerine ilgili belediyenin İller Bankasından aldığı genel bütçe vergi gelirleri payından kesilerek talep eden özel idareye gönderilir.” Hükümleri yer almaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 362 Fonlar veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabını düzenleyen “Hesabın niteliği” başlıklı 274’üncü maddesinde; “Bu hesap, bütçe ile ilişkilendirilmeksizin mevzuatları gereği, diğer kamu idareleri adına yapılan tahsilatın izlenmesi için kullanılır.” Denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde belediye tarafından 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu uyarınca mükellefler hakkında tahakkuk eden emlak vergisinin

%10’u nispetinde tahakkuk ettirilen katkı payının, tahsil edildiği an 362 no.lu hesaba kaydedilerek takip eden ayın onuncu günü akşamına kadar ilgili idareye beyan edilmesi ve aynı süre içinde ödenmesi gerekmektedir. Zamanında ve tam olarak ilgili idareye ödenmesinden Belediye Başkanının sorumlu olduğu katkı payı, 2863 sayılı Kanunda hükmedilen sürelerde

ödenmemesi halinde 6183 sayılı Kanuna göre tahsil edilebilmektedir.

İdarenin yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine riayet etmemesi nedeniyle kültür varlıkları katkı payına olarak ilgili kuruma 3.659.233,44 TL tutarında borcunun oluştuğu ve söz konusu borcun katkı payı tutarlarına ilişkin gecikme zammını da ihtiva ettiği tespit edilmiştir.

Söz konusu 3.659.233,44 TL tutarındaki ilgili borcun, bilançonun 362.02.01 no.lu Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilatlar Hesabında 2.932.887,33 TL tutarı ile izlendiği görülmüştür.

Dolayısıyla da kurumun mali tablolarında 362 Fonlar Veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı 726.346,11 TL eksik tutar ile yer almaktadır.

Ayrıca yukarıda açıklanan gerekçelerle yeniden bir gecikme cezasına maruz kalınmaması adına söz konusu tutarların ödemesinin yasal sürelerde yapılması gerektiği de değerlendirilmektedir.

Kamu idaresi cevabında; Özetle; katkı paylarının bir kısmının yapılandırıldığı ve 29.03.2012 tarihinden itibaren katkı paylarının ödenmediği belirtilmiştir. Söz konusu katkı paylarının yasal süresinde ödenmesine özen gösterileceği ifade edilmiştir.

Sonuç olarak Kamu İdaresinin cevabında bulgu konusu katkı paylarının 29.03.2012 tarihinden itibaren ödenmediği ve muhtelif Kanun hükümleri ile yapılandırıldığı ifade edilmiştir.

Söz konusu payların, muhasebe hesaplarında mevzuata uygun bir şekilde izlenmemesi sonucunda İdarenin 2018 yılı bilançosunda 362 Fonlar Veya Diğer Kamu İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı hatalı tutarlar ile yer almaktadır. Söz konusu durum mali tabloların doğruluğunu ve güvenilirliğini de etkilemektedir.

Ayrıca anılan payların, Kanun’da hükmedilen sürelerin sonuna kadar ilgili kuruluşlara aktarılmaması hali, denetim dönemi olan 2018 yılına ilişkin olarak mevzuata aykırılık teşkil etmekte olup idarenin gecikme zammına maruz kalmasına neden olmaktadır. Konu, izleyen denetimlerde takip edilecektir.