Çukurova Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi mali tabloları incelendiğinde işletme bünyesinde istihdam edilen işçiler için ayrılması gereken kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı ve ilgili hesaplara kaydedilmediği tespit edilmiştir.

Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Temel muhasebe kavramları” başlıklı 29’uncu maddesinde; dönemsellik, işletmelerin faaliyetleri, belirli dönemlerde raporlanır ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanır şeklinde tanımlanmıştır. Aynı maddede ihtiyatlılık, muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelikte belirtilen durumlarda karşılık ayrılır şeklinde tanımlanmıştır.

Bahsedilen Yönetmelik’in 472 Kıdem tazminatı karşılığı hesabının niteliğinin düzenlendiği 354’üncü maddesinde; belirlenecek esaslar dâhilinde ayrılan bir yıldan uzun vadeli kıdem tazminatı karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 472 Kıdem tazminatı karşılığı hesabının işleyişinin düzenlendiği 355’inci maddesinde; faaliyet dönemini aşan bir süreyle ayrılan kıdem tazminatı karşılıkları 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak, 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabına borç kaydedileceği, 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda, izleyen dönemde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatı karşılıklarının 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına borç, 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği ifade edilmiştir.

Yönetmelik’in 372 Kıdem tazminatı hesabının niteliğinin düzenlendiği 311’inci maddesinde; belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve bir yıl içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı hüküm altına alınmıştır.

Mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, Döner Sermaye İşletmesinde işçi statüsünde istihdam edilen personel için ihtiyatlılık ve dönemsellik kavramları gereği 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabının kullanılması suretiyle karşılık ayrılması, karşılığında 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabının kullanılması ve faaliyet dönemi içerisinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatlarının 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına aktarılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Döner Sermaye İşletmesi bünyesinde kurulmuş olan birimlerden biri hariç olmak üzere diğer birimler tarafından, yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri gereği,

işçi statüsünde istihdam edilen personel için faaliyet döneminden sonraki yıllarda ödenecek kıdem tazminatı karşılığı ayrılmadığı tespit edilmiştir.

Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü tarafından, kıdem tazminatı karşılığı hesaplarının çalıştırılmamasından dolayı mali tabloların eksik bilgi üretmesine neden olmamak ve kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmasını ve ilgili hesaplara kaydedilmesini sağlamak amacıyla yazı ile ilgili harcama birimlerinin bilgilendirildiği, 2022 ve sonraki süreçte konu hakkında, düzenli olarak gerekli hatırlatma ve uyarıların yapılacağı ifade edilmiştir. Ancak kıdem tazminatı karşılılarının ayrılması konusunda herhangi bir düzeltici işlemde bulunulmamıştır.

İhtiyatlık ilkesine uygun olarak, muhtemel risklere ve olaylara karşı karşılık ayrılması gerekmektedir. Kıdem tazminatı karşılığı hesaplarının çalıştırılmaması mali tabloların eksik bilgi üretmesine neden olmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, işçiler için mevzuat hükümlerine göre ayrılması gereken kıdem tazminatı karşılığının ayrılmaması neticesinde; İşletmenin mali tablolarında 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabı ve 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı ayrılması gereken kıdem tazminatı tutarı kadar noksan görünmektedir.