Kalecik Belediyesi ile ilgili sendika arasında imzalanan toplu iş sözleşmelerinde yer alan “kıdemli işçiliği teşvik primi” kaleminin, Belediyenin içinde bulunduğu mali zorluklar nedeni ile uzun yıllardır işçilere ödenemediği ve bu sebeple ilerleyen süreçte Belediye bütçesi üzerinde büyük bir yük oluşacağı tespit edilmiştir.

01.01.2015 tarihinden itibaren yürürlükte bulunan ve Belediyenin kadrolu işçilerinin mali haklarının düzenlendiği toplu iş sözleşmelerinde, işçilere hizmet süreleri esas alınmak sureti ile her yıl 20 ila 40 günlük yevmiyeleri arasında değişen tutarda prim ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Söz konusu hüküm gereği Belediyede çalışan yirmi işçiye 2020 yılı için ödenmesi gereken tutar yaklaşık 130.000,00-TL’dir. 2015 yılından bu yana güncel yevmiyeler üzerinden hesaplanacak olursa söz konusu tutarın yaklaşık 780.000,00-TL olduğu görülecektir. Toplamda Belediyenin cari yıl bütçesinin %3’ünden fazlasına tekabül eden bu tutarın her geçen yıl arttığı, gelecek dönemlerde işçilerin yasal yollara başvurmaları ile birlikte ödenmek zorunda kalınacak bu tutarın bütçe giderleri bağlamında Belediye adına büyük riskler barındırdığı ortadadır.

Bunun yanı sıra söz konusu işçi ödemelerinin yapılamaması, sosyal denge sözleşmesi kapsamında tazminat alan memurların bu tazminatlarını da hukuki dayanaktan yoksun bırakabilecektir. Şöyle ki, sosyal denge sözleşmelerinin yasal dayanağı olan 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Ve Toplu Sözleşme Kanununun, ‘Mahalli idarelerde sözleşme imzalanması’ başlıklı 32’nci maddesinde, ilgili mahalli idarenin ödeme süresi geçtiği halde

ödenmemiş ücret borcu bulunması halinde sözleşme yapılamayacağı ve sözleşmenin yapılmasından sonra bu durumun oluşması durumunda ise mevcut sözleşmenin kendiliğinden hükümsüz kalacağı belirtilmiştir. Bu anlamda bakıldığında, ücret mahiyetinde olduğu değerlendirilen ve ödeme süreleri geçtiği halde ödenmemiş bulunan kıdemli işçiliği teşvik primlerinin varlığı nedeni ile sosyal denge sözleşmesinin imzalanması dahi mevzuata aykırı görülmektedir.

Sonuç olarak, söz konusu problemleri gidermek adına, yapılacak yeni toplu iş sözleşmelerinde, Belediyenin mali imkânları ölçüsünde gerçekleştirilebilecek taahhütler altına girilmesi yararlı olacaktır. Kamu idaresi cevabında, bulgumuzda bahsi geçen risklerin oluşmaması için gerekli önlemlerin alınacağı belirtilmiş olup, bu durum ilerleyen denetimlerde izlenecektir.