Belediyenin gerçekleştirdiği kimi ihalelerin teknik şartnamelerinde rekabeti engelleyici hususlara yer verildiği görülmüştür.

Söz konusu ihalelerin ihale işlem dosyasının teknik şartnamelerinde, ihaleye katılmak isteyen istekliler için “Kullanılacak tüm ilaçların, Ruhsat sahibi veya ithal eden firmanın, Sağlık Bakanlığından onaylı etiket örneği ve yüklenici adına düzenlenmiş satış yetki belgesi” ve “kullanılacak ilaçların”, birçok isteklinin yetki belgesine sahip olamayacağı “etken madde” içereceği gibi şartlara yer verildiği görülmüş olup, ihalelerde rekabetin tam olarak sağlanamadığı, fırsat eşitliğinin bozulduğu, kaynakların verimli kullanılması ilkelerinin ihlal edildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin, 4734 sayılı Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanın bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün

istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.” Hükmü,

Üçüncü fıkrasında teknik şartnamelerde rekabeti engelleyici hususlar bulunmayacağı, belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemeyeceği ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemeyeceği, hükmü bulunmaktadır.

Mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, söz konusu hususun mevzuata aykırı olduğu, ayrıca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinden olan “rekabetin sağlanması” ilkesinin ihlal edildiği görülmektedir.

Belediye Temizlik İşleri Müdürlüğünce 2018 yılı içerisinde yaklaşık maliyeti 6.315.111,82 TL olan ‘Haşere İle Mücadele Hizmet Alım İşi’ açık ihalesi yapılmıştır. Tek firmanın katılımıyla ihale sonuçlandırılmıştır. 19.01.2018 tarihinde yaklaşık maliyeti 2.555.564,98 TL olan aynı iş, pazarlık usulüyle yapılan ihale ile yine aynı şirkete verilmiştir. 2016 ve 2017 yıllarını kapsayan yaklaşık maliyetleri 3.527.537,60 TL ve 4.108.351,47 TL olan “Haşere İle Mücadele Hizmet Alım İşi’ ihaleleri de yine aynı firma üzerinde kalmıştır.

Sonuç olarak; Belediye tarafından gerçekleştirilen ihalelerde Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinden olan eşit muamele ve rekabetin sağlanması ilkelerine uygun davranılmalı, ihale dokümanlarında rekabeti kısıtlayacak hükümlere yer verilmemelidir. Söz konusu ilkelere aykırılıklar rekabetin kısıtlanmasına, yüklenicilerin yüksek kârlar elde etmesine sebep olduğundan kaynakların verimli kullanılması ilkesi de doğrudan ihlal edilmektedir. Bu ise uygulayıcı konumunda bulunan Belediye görevlileri açısından mali ve cezai sorumlulukları beraberinde getirebilecektir.

Kamu idaresi cevabında; "Başkanlığımızca yapılacak ihalelerde 4734 sayılı kanunun ‘’Temel İlkeler’’ başlıklı 5. Maddesine göre, saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliliği, gizliliği kamuoyu denetimini gözeterek ihtiyaçların uygun şartlarda zamanında karşılanmasına dikkat edilecek ve kanunun ‘’ Şartnameler‘’ Başlıklı 12. Maddesi doğrultusunda şartnamelerde rekabeti engelleyici hususlara yer verilmeyecektir." şeklinde ifade edilmektedir.

Sonuç olarak Belediye tarafından bulgu konusu yapılan mevzuata aykırı uygulamaya son verileceği belirtilerek bulgu konusuna iştirak edilmiştir. Bulguda da belirtildiği gibi, Belediye tarafından gerçekleştirilen ihalelerde Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinden olan eşit muamele ve rekabetin sağlanması ilkelerine uygun davranılmalı, ihale dokümanlarında rekabeti kısıtlayacak hükümlere yer verilmemelidir. Söz konusu ilkelere aykırılıklar rekabetin kısıtlanmasına, yüklenicilerin yüksek kârlar elde etmesine sebep olduğundan kaynakların

verimli kullanılması ilkesi de doğrudan ihlal edilmektedir. Bahsi geçen uygulamanın devamı halinde uygulayıcı konumunda bulunan Belediye görevlileri açısından mali ve cezai sorumlulukları beraberinde getirebileceği tekrardan hatırlanmalıdır.

Konu ile ilgili gerekli hassasiyetin gösterilip gösterilmediği önümüzdeki denetimlerde takip edilecektir.