Amasya Belediyesi 2021 yılı denetimi kapsamında yapılan incelemelerde, Belediye Meclis Kararı alınmaksızın Ramazan ayında il sınırları içerisindeki tüm mükelleflere su hizmetinin 5 TL bedel karşılığında verildiği tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14'üncü maddesinin birinci fıkrasında “Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;

a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; …hizmetlerini yapar veya yaptırır.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15 inci maddesinin (d) ve (e)fıkralarında;

“d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak; vergi, resim ve harç dışındaki özel hukuk hükümlerine göre tahsili gereken doğal gaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tahsilini yapmak veya yaptırmak.

e) Müktesep haklar saklı kalmak üzere; içme, kullanma ve endüstri suyu sağlamak; atık su ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını sağlamak; bunlar için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek; kaynak sularını işletmek veya işlettirmek.

…” hükmü,

Mezkur Kanun’un “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin (f) bendinde “Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek.” hükmü bulunmaktadır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Ücrete tabi işler” başlıklı 97 nci maddesinde; “Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet (...)için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediye'ye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir.” hükmü çerçevesinde belediye meclislerince tarifeler belirlenmektedir.

Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliğinde (Seri No:31) “Belediyelerin harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü

hizmet için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaları mümkün bulunmakla beraber, ücretlerin hizmetten faydalananlardan yapılan hizmetin maliyeti göz önünde bulundurularak adalet, eşitlik ve genellik prensiplerine uygun olarak tespit edilmesi gerekmektedir.” denilerek belediye meclislerince tarife belirlenirken göz önünde bulundurulması gereken hususlar düzenlemiştir.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesindeki; “Genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli idareler, bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan fonlar, kefalet sandıkları, sosyal güvenlik kuruluşları, genel ve katma bütçelerin transfer tertiplerinden yardım alan kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile müesseseleri, il özel idareleri ve belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmeler, özel bütçeli kuruluşlar, özelleştirme işlemleri tamamlanıncaya kadar, 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanuna tâbi kuruluşlar ve özel hukuk hükümlerine tâbi, kamunun çoğunluk hissesine sahip olduğu kuruluşlar, kamu banka ve kuruluşları ile bunlara bağlı iş yerleri ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca üretilen mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanmaz.

…

Cumhurbaşkanı birinci fıkra hükmünden muaf tutulacak kişi veya kurumları tespit etmeye yetkilidir.

…” denilmektedir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde belediyelerin, kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirleme yetkisinin belediye meclisine ait olduğu, su ücret tarifesinin belirlenmesinde hizmetten faydalananlardan yapılan hizmetin maliyeti göz önünde bulundurularak adalet, eşitlik ve genellik prensiplerine uygun olarak tespit edilmesinin gerektiği, ayrıca özel kanun hükümleriyle getirilen düzenlemeler dışında ürettikleri mal ve hizmet bedellerinde işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanamayacağı, ücrete tabi hizmetlerden hangi amaçlarla indirim yapılacağı ve bu hizmetlerden muaf tutulacak kişi veya kurumları tespit etmeye Cumhurbaşkanı’nın yetkili olduğu belirtilmiştir.

Bahse konu hususa ilişkin yapılan incelemede, Ramazan ayında il sınırları içerisindeki tüm mükelleflere maliyet hesabı yapılmaksızın ve meclis kararı alınmaksızın 5 TL bedel karşılığında su hizmetinin sağlandığı, aynı uygulamanın 2019-2020 yıllarında da yapıldığı, konuya ilişkin en son 2019 yılında meclis kararı alındığı görülmüştür. 03.05.2019 tarih ve 35 sayılı ilgili Belediye Meclis Kararı’nda; “01.05.2019-31.05.2019 tarihleri ve 01.06.2019- 10.06.2019 tarihleri arasında Ramazan ayı ve Bayram tatili süresince mesken ve işyerlerinde sarf edilen suyun miktarına bakılmaksızın her aboneden 5,00 TL su kullanım bedeli tahsil edilmesi;” hükmü yer almaktadır.

İdare cevabında, Ramazan ayı ve Bayram günlerinde su hizmet bedelinin cüz’i sabit ücret olarak tahakkuk ettirilmesine yönelik olarak 2019 yılında Belediye Meclisince karar alındığı, 2020 ve 2021 yıllarında ise Covid Pandemisi dolayısıyla Belediye Meclisi toplantılarının düzenli olarak yapılamamasından kaynaklı Meclis Kararı alınamadığı, Pandeminin yarattığı ekonomik sorunlar dolayısıyla yaşanan olağanüstü durum göz önüne alınarak ücret tarifesine ilişkin kararda maliyet hesabı yapılmaksızın sosyal devlet ve sosyal belediyecilik anlayışıyla hareket edildiği belirtilmiştir.

Ancak yukarıda mevzuat hükümlerinde de bahsedildiği üzere su ücret tarifesinin belirlenmesinde Belediye Meclisince Karar alınması, yapılan hizmetin maliyeti göz önünde bulundurularak su ücret tarifesinin belirlenmesi ve herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulanamaması gerektiği değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak, idare su ücret tarifesini mevzuat hükümleri çerçevesinde belirlemesi gerekmektedir.