Kamu İdaresi tarafından Samsun Büyükşehir Belediyesine aktarılmak üzere emaneten tahsil edilen otopark bedellerinin 333 Emanetler Hesabı yerine 403 Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı’nda takip edildiği görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 27’nci maddesinde, imar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirleri, tahsil tarihinden itibaren kırk beş gün içinde büyükşehir belediyesine aktaracağı, büyükşehir belediyelerinin bu geliri tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşasında kullanacağı ve bu gelirlerin belirtilen amaç dışında kullanılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 30.12.2020 tarih ve 31350 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7261 sayılı Türkiye Çevre Ajansının Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 31’inci maddesi ile yapılan değişiklikle 5216 sayılı Kanun’un 27’inci maddesinde yer alan imar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili tahsil ettikleri gelirlerin büyükşehir belediyesine aktarılması zorunluluğu getiren kısmı metinden çıkarılarak bu uygulamaya son verilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 333 Emanetler Hesabı’nın niteliğini düzenleyen 260’ıncı maddesinde, emanet olarak nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarların izlenmesi için 333 Emanetler Hesabı’nın kullanılacağı,

Hesabın işleyişini düzenleyen 262’nci maddesinde ise emanet olarak nakden tahsil edilen tutarların 333 Emanetler Hesabı’na alacak, 100 Kasa Hesabı, 102 Banka Hesabı veya ilgili diğer hesaplara borç kaydedileceği; 333 Emanetler Hesabı’nda yer alan tutarlardan kayıtlı bir borca mahsup edilenlerin bu hesaba borç, ilgili hesaba alacak kaydedileceği,

Hususları düzenlenmiştir.

Belirtilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 5216 sayılı Kanun’da ifade edilen, belediyelerin otoparkla ilgili elde ettikleri gelirleri, tahsil tarihinden itibaren kırk beş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarma zorunluğu, 7261 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış olup otopark bedelleri ilçe belediyelerince tahsil edilmekte ve kendi bütçelerinde değerlendirilmektedir. Ancak 7261 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 30.12.2021 tarihine kadar ilçe belediyeleri tarafından tahsil edilen ve büyükşehir belediyesine aktarılması gereken tutarlardan henüz aktarılmamış kısımları büyükşehir belediyesi adına emaneten tahsil edilme niteliği devam ettiğinden 333 Emanetler Hesabı’nda takip edilmesi gerekmektedir.

Yapılan inceleme neticesinde, Kamu İdaresinin otopark bedellerine ilişkin emanet olarak tahsil ettiği ve Samsun Büyükşehir Belediyesine aktarması gereken 13.419.136,12 TL’nin 403 Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı’nda takip edildiği, Samsun Büyükşehir Belediyesinin alacaklı idare sıfatıyla talebi üzerine, İlbank tarafından Kamu İdaresine genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılacak tutardan 2022 yılı içerisinde toplamda 6.338.078,77 TL kesinti yapıldığı; Samsun Büyükşehir Belediyesine aktarılan tutarların da 403 Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı’ndan çıkışı yapılarak muhasebe işlem fişi düzenlendiği tespit edilmiştir. Söz konusu tutarların muhasebeye alınış kayıtları hatalı olduğundan İlbank tarafından yapılan mahsubun kaydı da hatalı olmaktadır.

Kamu İdaresinin yılsonu itibariyle mali tablolarına yansıyan verilerinde 403 Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı’nın kalan borç tutarını ihtiva eden 7.081.057,35 TL kadar fazla, 333 Emanetler Hesabı’nın ise ilgili tutar kadar eksik bilgi içerdiği; ayrıca yıl içerisinde İlbank tarafından genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılacak tutardan borca mahsuben kesinti yapılan ve alacaklı Samsun Büyükşehir Belediyesine aktarılan tutarların muhasebe kayıtlarına intikalinde 333 Emanetler Hesabı yerine 403 Kamu İdarelerine Mali

Borçlar Hesabı’nın kullanılması neticesinde hatalı kayıtlar yapıldığı değerlendirilmektedir.

Mevcut uygulamada; esasen Samsun Büyükşehir Belediyesi adına emaneten tahsil edilen ve büyükşehir belediyesine aktarılması gereken tutarlar 403 Kamu İdarelerine Mali Borçlar Hesabı kullanıldığından, büyükşehir belediyesinden sağlanan uzun vadeli bir kredi/mali borç olarak görünmekte ve mali tabloların Kamu İdaresinin borçlarının gerçek durumunu yansıtmamasına neden olmaktadır.

Kamu İdaresi tarafından, Samsun Büyükşehir Belediyesi ya da diğer kurumlar adına emaneten yapılan tahsilatların 333 Emanetler Hesabı’nda takip edilmesi gerekmektedir.