Tasarrufu kısıtlanan taşınmazlara ilişkin emlak vergisinin tahsil edilmeyip tecil edilen 9/10’luk kısmının muhasebe kayıtlarına alınmadığı görülmüştür.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun “Ödeme süresi” başlıklı 30’uncu maddesinde; kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan mevzuatla tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve arazinin vergisinin kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10 oranında tahsil olunacağı, 9/10’unun tecil edileceği hüküm altına alınmıştır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 122 Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabının niteliğini düzenleyen 92’nci maddesinde; bu hesabın mevzuatı gereğince gelirlerden alacaklar hesabı veya gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan içinde bulunulan mali yılsonunu geçmeyen bir süre ile tecil veya tehir edilen tutarların izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.

Aynı Yönetmelik’in 222 Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabının niteliğini düzenleyen 166’ncı maddesinde; bu hesabın, mevzuatı gereğince gelirlerden alacaklar hesabı veya gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan bir yılı aşan bir süreyle tecil veya tehir edilen tutarların izlenmesi için kullanılacağı belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; tasarrufu kısıtlanan taşınmazlar için emlak vergisi tarh ve tahakkukunun diğer taşınmazlarda olduğu gibi emlak vergi değeri üzerinden yapılması, söz konusu vergi tahsil aşamasına geldiğinde ise tahakkuk ettirilen verginin 1/10’unun tahsil, 9/10’unun tecil edilmesi, tecil edilen söz konusu 9/10’luk tutarın ise kısıtlamanın süresine göre 122 Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabı veya 222 Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında izlenmesi gerekmektedir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde; tasarrufu kısıtlanan taşınmazlara ilişkin emlak vergisinin tahsil edilmeyip tecil edilen 1.043.947,53 TL tutarındaki 9/10’luk kısmının muhasebe kayıtlarında izlenmediği, bu nedenle 122 Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabı ile 222 Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabının gerçek değerlerini ihtiva edecek biçimde mali tablolarda yer almadığı tespit edilmiştir.

Kamu idaresi cevabında özetle; tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve arazilere ilişkin emlak vergisinin tecil edilen 9/10’luk kısımlarının 02.05.2024 tarih ve 13931 nolu muhasebe işlem fişi ile 222 Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında izlenmeye başlandığı ifade edilmiştir.

Sonuç itibarıyla; muhasebeleştirme işlemlerinin yılı içinde yapılmaması nedeniyle 2023 yılı mali tablolarında, söz konusu hesaplar açısından hatalı bilgi oluşmuştur.