Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı ile Şirkete işletme hakkı devredilen yerlerin ilgili meclis kararında öngörülen kullanım sürelerinin dolduğu, ancak yeni bir meclis kararı bulunmaksızın söz konusu alanların Şirket tarafından kullanımına devam edildiği görülmüştür.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesinde; Büyükşehir belediyelerinin, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebileceği; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebileceği hüküm altına alınmıştır.

Söz konusu hükme istinaden; 13.02.2015 tarihli 312 sayılı Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı ile; Beykoz İlçesi, Çubuklu Mahallesi, 194 ada, 49 parselde bulunan Hidiv Kasrı Köşkü’nün müştemilatı olarak kullanılan binanın BELTUR AŞ’ye 5 (beş) yıllığına ve aylık

5.000 TL bedel karşılığında sosyal tesis olarak kullanılmak üzere tahsisi yapılmıştır. Aynı şekilde, 12.01.2017 tarihli 52 sayılı sayılı Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı ile; Üsküdar İlçesi Küçük Çamlıca Korusu 183 pafta, 31 ada, 1 parsel üzerinde bulunan sosyal tesislerin (lokanta, çay evi ve tuvaletler) aylık 36.000,00 TL+KDV bedelle ve takip eden yıllarda bir önceki yılın bedeline “Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi On İki Aylık Ortalaması” oranında artış yapılarak 5 yıl süre ile ve bizzat BELTUR AŞ tarafından işletilmek şartıyla BELTUR AŞ’ye işletmesi devredilmiştir. Son olarak, 14.07.2017 tarihli 1194 sayılı Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı ile de; İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Yenikapı Rekreasyon ve Etkinlik alanında bulunan Etkinlik Çadırının (tüm cüzleri ve demirbaşları) sosyal tesis olarak kullanılmak üzere 5 yıl süreyle ve elde edilecek net gelirin yıllık %25’i+KDV tutarında işletme bedelinin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına ödemesi şartıyla BELTUR AŞ’ye işletme devri yapılmıştır.

Yapılan incelemede, söz konusu meclis kararlarına istinaden Şirket tarafından kullanılan/işletilen adı geçen alanlara ilişkin Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından öngörülen sürelerin dolduğu, yenileyici herhangi bir meclis kararı bulunmamasına rağmen bu alanların Şirket tarafından işletilmeye/kullanılmaya devam edildiği tespit edilmiştir.

Tablo 5: Meclis Kararına Göre Kullanım Süresi Dolan Taşınmazlar

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, Şirket tarafından özetle;

• Hidiv Kasrı Köşkünün Müştemilat Binası ile ilgili olarak Meclis Kararındaki sürenin 13.02.2020 tarihinde dolduğu, 2020 ve 2022 yıllarında tahsisin uzamasına ilişkin İBB’ye yazı yazılmasına karşın tahsis süresinin uzatılacağına ilişkin resmi herhangi bir dönüş olmadığı, İBB Emlak Yönetim Daire Başkanlığı, Emlak Şube Müdürlüğü’nün 06.02.2023 tarih ve E- 83502474-190.01.08-2023.164981 sayılı Ecrimisil İhbarnamesi ile ilgili alana ilişkin 01.02.2017-01.01.2022 tarihleri için 53 (elliüç) aylık toplam 361.883,72 TL tutarında ecrimisil tutarı tahakkuk ettirildiği,

• Küçük Çamlıca Korusu ile ilgili olarak ilgili tahsisin süresinin uzatılmasına ilişkin Şirket tarafından 16.02.2022 tarih ve 116 Sayılı yazı ile İBB Emlak Yönetim Daire Başkanlığı, Emlak Şube Müdürlüğü’ne süre uzatım talebinde bulunulduğu, söz konusu yazıya resmi bir dönüş henüz alınmadığı,

• Yeni Kapı Dolgu alanında ise Şirket tarafından tahliye işlemlerinin gerçekleştirildiği, İfade edilmiştir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki; Hidiv Kasrı Köşkünün Müştemilat Binasının ecrimisil karşılığı kullanımına devam edilmesi yerinde bir uygulama değildir. Mevzuat hükümleri gereği ecrimisil bir kiralama yöntemi olmadığı gibi olağan bir taşınmaz idare yöntemi de değildir. Ecrimisil, işgale uğrayan ve işgal hali sonradan tespit edilen kamuya ait taşınmaz malın, işgalli kullanımı için fuzuli şagilden bunun bedelinin bir tazminat suretinde alınmasıdır. Öte yandan, işgal edilen taşınmaz mal için mülkiye amirine talepte bulunulması ve mülkiye amirince söz konusu taşınmazın 15 gün içinde tahliye ettirilmesi esastır. Bu bağlamda, mevzuatta yeri olmayan ve tahliye işlemine konu olabilecek, Şirket faaliyetlerinde ecrimisil karşılığı kullanılan söz konusu taşınmazın kullanımından vazgeçilmeli, mevzuat hükümlerine uygun olacak şekilde tahsis veya kiralama yoluna gidilmelidir. Küçük Çamlıca Korusu ile ilgili olarak şu anda Şirketin söz konusu alanı kullanımı hukuki bir dayanaktan yoksun olup İBB ile yazışma yapılmış olsa dahi söz konusu alanın kullanımını meşrulaştıracak adımlar atılmaya devam edilmelidir. Yeni Kapı Dolgu alanının 2023 yılında tahliye edilmesi İBB Meclisi tarafından alınmış yeni bir tahsis kararı olmadığından yerinde bir uygulamadır.

Sonuç olarak, söz konusu alanları kullanımına/işletilmesine Şirket tarafından devam edilecekse mevzuat hükümleri doğrultusunda gerekli iş ve işlemlerin yerine getirilmesi gerekmektedir.